К. Жаңабеков Г. К. Жаңабекова Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы
жүктеу/скачать 3,09 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Эластинді артерияларға
- Етті-эластинді артерияларға
| Артериялар (қызылтамырлар) — arteria — қабырғасының құрылыс
сипатына байланысты эластинді, етті-эластинді (аралас) жəне етті қызылтамырлар болып үш топқа бөлінеді. Артериялар құрылысы жағынан түтікше мүшелер. Олардың қабырғалары үш қабықтан тұрады. Олар: ішкі интима, ортаңғы медиа жəне сыртқы адвентиция қабықтары. Эластинді артерияларға қолқа мен өкпе артериясының бағаны жатады. Қанның жүректен жоғары қысыммен (150-200 мм сынап бағанасы) жəне үлкен жылдамдықпен (0,5-1,3 м/сек.) ағып шығуына байланысты аталған артериялардың қабырғалары қалың болып келеді жəне олардың серпімділік қасиеттері күшті жетілген. Ішкі қабығы интима екі қабаттан тұрады. Ішкі бетін астарлайтын эндотелий қабатын негіздік жарғақта бір қабатта орналасқан жұқа эндотелиоциттер құрайды. Оның астындағы екінші 373
түзеді. Бұл қабатта зақымдалған эндотелий қабатын қалпына келтіру қызметін атқаратын жас жұлдызша жасушалар, макрофагтар, кейде аздаған ет миоциттері болады.
ұлпасының
заты
(фенестрлі) тесіктері бар 40-50 шақты эластинді жарғақгар кұрайды. Олар бір-бірімен өзара эластинді талшықтармен жəне қиғаш орналасқан миоциттер шоғыр-ларымен қосымша байланысқан. Сыртқы қабығы адвентиция борпылдақ дəнекер ұлпасынан тұрады. Оның коллаген талшықгары артерия бойымен үзынынан орналасады. Адвентицияда артерияның қабыр-ғасын қоректендіретін қан тамырлары мен жүмысын реттейтін жұйкелер болады. Етті-эластинді артерияларға қолқа мен өкпе артериясы баға-нының жүректен алыс жатқан ірі тармақтарын жатқызуға болады. Жүректен алыстаған сайын аталған тамырлар қуыстарындағы қанның қысымы төмендейді. Сондықган, аталған қан
олардың қабырғаларының серпімділігімен қатар, қосымша жиырылып, қанды əрі қарай айдап, жүрекке жəрдем беретін жиырылғыш құрылым пайда болады. Осыған байланысты артериялар медиасы құрамында эластинді жарғақтардың аралықтарында, сақина төрізді орналасқан бірыңғай салалы ет ұлпасы миоциттерінің шоғырлары жетіледі де, аталған құрылымдар тең мөлшерде араласып жатады. Қалган қабықтары мен қабаттарының қүрылысы эластинді артерия қабырғасының қүрылысына ұқсас. жүктеу/скачать 3,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|