Бақылау сҧрақтары
1.
Адам тамақтануында салқын тағамдардың алатын
орны?
2.
Салқын және жеңіл тағамдарды неше топқа бӛледі?
3.
Салқын тағам әзірлеуге ӛнімдерді қалай
дайындайды?
4.
Бутерброд ассортименті мен технологиясын
сипаттаңыз.
5.
Шикі кӛкӛністерден салаттардың ассортименті мен
технологиясы қандай?
6.
Пісірілген кӛкӛністерден салаттар мен
винегреттердің ассортименті мен технологиясын
сипаттаңыз.
7.
Балық пен еттен салқын тағамдардың ассортименті
мен технологиясы қандай?
14
тарау
ТӘТТІ ТАҒАМДАР ЖӘНЕ СУСЫНДАР
ТЕХНОЛОГИЯСЫ
14.1.
Тамақтанудағы тәтті тағамдардың мәні
Тәтті тағамдар жеңіл қорытылатын кӛмірсутектер -
қанттың қайнар кӛзі. Кӛптеген тәттті тағамдардың қҧрамы
оны жоғары қҧнарлы ететін, май, жҧмыртқа, сҥт, қаймақ және
басқа компоненттерден тҧрады.
Қҧрамына жаңа піскен жеміс-жидектер, С және Р
дәрумендерінің қайнар кӛздері, тағы басқа биологиялық
белсенді заттар, минералды тҧздар кіретін десерттік тағамдар
аса бағалы болып саналады
Дегенмен тамақтанудағы тәтті тағамдардың ролі
олардың қҧнарлылығымен емес, жоғары дәмділік сапасымен
анықталады. Бҧл топтағы тағамды әдетте десерт ретінде тҥскі
астың негізгі бӛлігінен соң ҧсынады. И.П.Павловтың сӛзінше:
«Асқа деген қажеттілік салдарынан соң, рахаттанудан
басталған ас, қажеттіліктің қанағаттануына қарамастан, тура
солай аяқталуы тиіс, оның ҥстіне сол рахаттың объектісі, ӛзіне
ас қорыту жҧмыстарын талап етпейтін заттек-қант».
Тәтті тағам адамның тәтті дәмді сезінуге деген табиғи
қажеттілігін қанағаттандыратынын ескеру керек.
Тҥптеп келгенде, тамақтанудан соң тәтті тағамның
ҧсынылуы, сол уақытқа дейін асқазан сӛлін бӛлуге деген
қажеттіліктің тӛмендейтінін, ал қант болса, асқорыту
жолындағы бездерді тежейтіндігін білдіреді.
Алма, апельсин, мандарин және ӛріктер ішек
жолдарындағы шіру ҥдерістерін азайтатын, кӛптеген зиянды
заттардың сіңірілуін шектеп, оларды ағзадан шығаратын
пектинді заттарға бай.
Тәтті тағамдар сонымен қатар, бауырды май басудан
153
қорғайтын және май алмасуды бір қалыпқа тҥсіретін
липотропты заттардың қайнар кӛзі: ірімшіктегі метионин,
жҧмыртқа сарысындағы холин, апельсиндердегі инозит.
Достарыңызбен бөлісу: |