Мәтінмен жұмыс жасау мынадай кезеңдерге бөлінеді

1. 
   Мәтінді оқығанға дейінгі жұмыс;
   
2. 
   Мәтінмен жұмыс кезеңі;
   

1. 
   Мәтін алдындағы жаттығулар мен оған сәйкес жұмыс түрлері мынадай бағытта жүргізіледі: жекелеген сөздерді дұрыс айтып, жазуды, тілдік тұлға мен сөйлем үлгілерін мәтінде танып, айыра білу және әр түрлі құрылымдық материалды (сөзжасам элементтері, етістіктің жақ, шақ түрлері т.б.) меңгерту.
   

2. 
   МӘТІН ТАҚЫРЫПТАРЫН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕІ
   

1. 
   Мәтіннің оқу арқылы меңгертілуі
   

1. 
   Жаңа сөздердің мағынасын оқушыларға анық түсіндіру.
   
2. 
   Жаңа сөздердің оқушы есінде сақталуын қамтамасыз ету.
   
3. 
   Жаңа сөздерді қолданыста меңгеру.
   
4. 
   Жаңа сөздердің айтылуы мен жазылуын меңгерту.
   

1. 
   оқушылар жаңа сабақты, материалды оңай қабылдап, тез меңгереді;
   
2. 
   сабақты түсіндіру арқылы оқушының ынтасы артады;
   
3. 
   тіл дамыту жұмысы ерекше жүргізіледі.
   

2. 
   Мәтінмен жүргізілетін жұмыс түрлеріндегі стилистикалық жаттығулардың сипаты
   

6. 
   Сөйлеудің эмоционалдығы мен экспрессивтілігі.
   

Мәтіннің бесінші белгісі – сөйлеудің функционалдылығы. Сөйлеуде сипаттама, хабарлама түрлері қолданылатыны белгілі. Бұлардың әрқайсысының жеке ерекшеліктері әрбір сөйлеу типтерінің құрылымдық- жүйелік заңдылықтарына сәйкес танытылады.

2. 
   Тыңдауға; 3) ауызекі сөйлеу тілін дамытуға; 3) жазба сөйлеу тілін дамытуға арналған мәтіндер.
   

1. 
   Тыңдаушының түсініп оқу арқылы баяндау дайындығын қамтамасыз ететін талаптар:
   

2. 
   Мәтіннің мағыналық құрылымын қамтамасыз ететін талаптар: а) байланыстылық;
   

2. 
   Мәтіннің түсінікті болуын қамтамасыз ететін талаптар:
   

2. 
   Мәтін негізіңде тілдік тәжірибелерді тікелей жетілдіруді қамтамасыз ететін талаптар:
   

1. 
   Мәтіңді түсініп оқи білу және есте сақтау;
   
2. 
   Мәтіннің құрылымдық ерекшеліктері туралы білім беріп, оның тәжірибесіңде пайдалана білу дағдысын қалыптастыру;
   
3. 
   Мәтіңдегі қайырымдар және олардың мазмұнды, жүйелі баяңдау мақсатыңдағы ерекшеліктерін үйрету арқылы жүйелі мәтін құрай білуге үйрету;
   
4. 
   Мәтіннің түрлері бойынша сөйлеуге ауызша, жазбаша жаттықтыру.
   

1. 
   Жеке сөдерді түсіну деңгейі;
   
2. 
   Жеке сөз тіркестерін түсіну деңгейі;
   
3. 
   Жеке сөйлемдерді түсіну деңгейі;
   
4. 
   Мәтіннің жалпы мазмұнын түсіну деңгейі;
   
5. 
   Мәтіннің жалпы мазмұны мен жекелеген бөлшектерін түсіну деңгейі;
   
6. 
   Мәтіннің сезімдік-хабарламалық және бағалау деңгейін түсіну;
   
7. 
   Мәтіннің өзгелік ырықты деректерін түсіну деңгейі деп бөліп анықтайды [3,159].
   

2. 
   Соңында қорыту мақсатымен бір оқытылады. Бұл әрбір кезеңнің жетекші сұрақтары алдын ала жасалады. Өйткені оқытушы оқу мәтінін талдауда екі жақты жұмыс жасайды: біріншісі сабақтың тақырыбына тыңдаушыларды тереңдете енгізу, екіншіден, мәтінді талдау дағдысын қалыптастыру міндетін шешу.
   

1. 
   Мәтін қандай стильде жазылған?
   
2. 
   Неліктен ресми (ғылыми, көркем-әдеби, публицистикалық, ауызекі) стильде жазылған деп атаймыз?
   
3. 
   Мәтіннің негізгі түйіні неде?
   
4. 
   Мәтіннің ішкі бөлшектері қандай?
   
5. 
   Мәтіннің теориялық және тәжірибелік бөлімдері бар ма? Олардың қалай байланысып тұрғанын анықта т.б. Деген жетекші сұрақтар қойылады.
   

3. 
   Қазақ тілі сабағында мәтінді оқытудың интерактивті әдісі
   

1. 
   Презентация – аудиовизуальдық құралдарды пайдалана отырып ақпаратты көрнекті беру. Бұл компьютерлік анимация, графика, видео, музыка және дыбыстық құрылғылардың үйлесіп, бір ортаға ұйымдастырылуы.
   
2. 
   Анимация – қозғалыстағы картиналар қатары.
   
3. 
   Ойындар – белгілі бір дағды мен ептілікті қалыптастыруға, жағымды психологиялық климат туғызуға мүмкіндік береді.
   
4. 
   Бейнефильмдер және бейнетаспалар (күйтабақ ойнатқыш) – қозғалыстағы бейнелерді көрсету арқылы шынайы қатысымдық әрекетті дамытады, оқу материалының қызықты, проблемалы, дәлелді болуын қамтамасыз етеді [17, 36 бет]. Бұл технологиялық құралдардың мүмкіндіктері көп, олар арқылы оқытудың мотивациясы мен тиімділігін дамытуға көмектесетін түрлі жұмыстарды ұйымдастыруға болады. Қазақ тілі сабағындағы тыңдалым әрекетін жүзеге асыру үшін динамикалық мультимедиалық құралдарды қолданудың негізгі үш түрін көрсетуге болады:
   

1. 
   Компакт дискідегі дайын бағдарламалық өнімдер;
   
2. 
   Мұғалімнің тікелей өзінің дайындаған өнімдері;
   
3. 
   Ғаламтор желісі ресурстарын пайдалану.
   

1. 
   Түрлі ақпараттың бір нысанда (мәтін, дыбыс, видео) ықпалдасуын қамтамасыз ету;
   
2. 
   Тұрақты мотивацияны қалыптастыру;
   
3. 
   Оқушының ойлау қабілетін белсенді ету;
   
4. 
   Селқос оқушыларды жұмыс істеуге ынталандыру;
   
5. 
   Сабақтың көрнекілігін арттыру;
   
6. 
   Оқу үрдісін жаңа, қолжетімді материалдармен қамтамасыз ету;
   
7. 
   Оқушыны оқу материалдарымен өз бетінше жұмыс істеуге үйрету;
   
8. 
   Лезде кері байланыс әрекетін қамтамасыз ету;
   
9. 
   Оқу үдерісінің қарқындылығын күшейту;