Классного руководителя
жүктеу/скачать 3,36 Mb. Pdf көрінісі
|
V +- - ? Ол Италиядан Қытайға аттанцы. Ол саяхатқа өз туыскандарымен бірге аттанды. Мен ылги ол жапгыя сяяхатта- ды цеп ойлайтын- мын.
Б^л саяхатқа неге басқалар шықпады? Ол Қытай импера- торымен кеацесті. Ол Қытай им пера- юры на қызмет етті. Мен ол жолда бірсулсрмен со- гысқан шыгар деп ойлайтынмын. Қытай императорының шетжерлікке генім бігі- діруін қалай түсінеміз? Ол XIII ғасырда саяхагг жасады.
Ол саяхатқа 1271 жылы аттанып, тек 1295 жылы қайтып оралды.
Мен ол ез саяха- тын XV гасырда жасады деп ойлай- тыниын.
Ол кез вдамдарынын омір жасының ұзактығы қандай бопган? Колумб оның жазба жасаган журналын оқыган. Ол саяхэтының күндвлігін Генуя қа- ласьшыңтурыесін- де отырып жазған. Мвніңше, адамдар оның әңгімесіне сенбеген болуы керек.
Сол кезеңцегі жаңалық ашушынын омірін кезіңе қалай елестетер едің? Қорыта келгенде айтарым, сыни ойлау негіздеріне ең алдымен сыни ойлауға уйрету, ақырғы нәтижөні зерттеу - сыни ойлау білігіне үйрету процесі арқылы қол жеткізугв болады. Ойлауға идеялар, олардың мәнін түсіну. қарама-қарсы көзқарастарға талдау жасау жэне салыстыру жатады. Сыни ойлау - еэ тұжырымын жасау жолындағы идеялар жене оларды шыгармашылықпен тұсінудің біріккен күрделі процесі. Бүл барлық деңгейде ететін және оқытудың мақсатты міндетін анықтайтын белсенді және өзара әрекеттес танымдық процесс.
Бізді өрдайым өздеріңіздегі іс-шаралар: білім беру мекемесіндегі мерейтойлар, байқаулар, жергілікті, облыстықжәне республикалық конференцияларға шақырасыздар, сіздергеол үшін ай- тар алғысымыз көп Арадағы ынтымақтастыі^гығымызға, алдағы уақытта да осы іс-шаралардыңақпараттық дөмоу- шісі рөлін атқаруға. оларды біздің аймақтарға іссапарлар жсспарына енгізуге қуаныштымыз. Сіздерден өтініш: алдын ала ертерек ескергсеңіздер екен (мүмкіндігінше өткізілетін іс-шарадан 2 ай бүрын). Шақыруларды мына мекенжайға жіберіңіздер: 050009. Алматы қ., Шевченко көш., Ра- достовец кешесімен қиылысы, 165 б / 72 r-үй, 712-көңсө немесе электронды пошта: srou@mcfr.kz, madina@mcfr,kz. Қурметпен Чолпан Исхакова, бас редактор, «Білім беру ресурстары» тақырыптық багытының жетекіиісі Ш
№ 9 ( 2 1 ) ■ 2 0 1 0 43
ДЕН С АУЛЫ Қ МЕКТЕБІ I
ДЕНСАУЛЫҒЫНА ӘСЕРІ А т а -а н а л а р д ы ң балаларымыз уақытының көбін компьютер алдын да өткізеді деп шагынғанын жиі естіп жүрміз. Компьютер - ойыншақ емес, әт е пайдалы әрі қажетті нэрсе, сондықтан онымен тиісінше қатынас жасау керек. Менің ойымиіа, компьютердің денсаулыққа әсері жайлы журттың бәрі біле бермейді. Компьютер... Бүл не: денсаулыққа тағы бір қауіп пе, әлде қазіргі заманғы досымыз бен көмекшіміз бе? Компьютермен және Интернетпен көп айналысу адамды жадылап алады дейтін пікір көп айтылады. Барлығы компьютермен жумыс жасауға қалай түзу қарауға байланысты. Онымен жұмысты дұрыс үйымдастырмаған жағдайда, ол туралы айтылып жүрген «қорқынышты әңгімелердің» барлығы расқа айналуы мүмкін. Компьютермен қалай жұмыс істеген жөн? Онымен жүмыс жасаудың күрделі емес ережелерін сақтаған дүрыс емес пе? Жүмыс орнын жақсы жабдықтау және жүмыс түрін дүрыс таңдаған жағдайда, компьютер құбыжықтан біздің өмірімізді айтарлықтай жеңілдететін өте пайдалы құралға айналып шыға келеді. Б іздіңғасы р-ақпаратты қтехнологиязам аны . Балалардыбәрібіркомпьютер- ге жолатпай қоя алмайсыз, олай етудің қажеті де жоқ. Тез шешім қабылдау білу білігі, ажырап кетіп, экранда бала күтпеген нәрселер шыға келгенде абыржып қалмау оған күрделі міндеттерді шешуде кемек болады. Ал бала денсаулығын компьютер зияндылығынан қорғау үшін, оның компьютерде отырған кезде сақталуы тиіс ережелерді орындап отырса жеткілікті. Бүл ережелердің орындалуын бақылауда үстау керек: монитор жарығының қолайлы болуы, экранныңжиі жаңарып тұруы, кресло ыңғайлы болуы, жарықты
и и н н н и m ■ ■ ■
шшш
йғы I дұрыс орналастыру. Оның үстіне, компьютер түрған бөлмені мезгілінде жел- детіп отыру, монитордан көзге дейінгі қашықтықты дүрыс анықтау, бейненің анық болуына қол жеткізу. Бастысы - компьютер баланың уақытын өткізу тәсілі емес; қандай да бір міндеттерді шешу: жаңа білім алу, дағдыларын дамыту, талқылауға ил люстрация болу қуралына айналуы тиіс. Интернет қазіргі к е з д е - әртүрлі білім салаларындағы аса зор ақпараттар терезесі, өте ыңғайлы қарым-қатынас қуралы. Интернеттің қашықтықтан білім алудағы рөліне баға жетпейді. Мен «Сот мәжілісі» сахналық қойылымын үсынғым келеді. Бүл сахнаға қатысушылар компьютермен жүмыстың оң және теріс жақтары туралы, ком пьютер мен Интернеттің денсаулыққа әсері, компьютерді дүрыс пайланбаудан болуы мүмкін аурулар жайлы әңгімелейді.
Яна Обвинялкина, адвокат Екатерина Защищалкина жэне сот Артем Законов қатысады. Егер бұл адамдардың қарсылығы болмаса, мәжіліс ашық деп жария- лаймын. Айыптау сөзі прокурорға беріледі. Прокурор: Бүгін біз өмір бойы адамзат денсаулығына зиян келтірумен айналысып жүрген Комп Эвээмовичтің ісін қараймыз. ҚР Қылмыстық Кодек- сінің 112-бабы бойынша оны адам денсаулығына қасақана орташа ауырлықтағы зиян келтіргені үшін 3 жыл мерзімге бас бостандығынан айыру қарастырылады. Сот: Сотталушы, түрыңыз. Өз кінәңізді мойындайсыз ба? Комп Эвээмович: Жоқ, Құрметтім, мойындамаймын. Сот: Онда сіздің жеке басыңызды қарастырайық. Аты-жөніңізді, туған күні- ңізді айтыңыз. Комп Эвээмович: Комп Эвээмович. Ата-анамды білмеймін. Бірақ, естуімше, менің бабаларым б. з. дейінгі V ғасырда-ақ өмір сүрсе керек. Сот: Отырыңыз. Енді айыптаушылар мен қорғаушы куәгерлерді тыңдайық. Алгашқы сөз айыптаушы куәгер Саусақ Қолқызына беріледі. Сот жалған куәлік бергені үшін жазаланатынын ескертеді.
та Комп Эвээмовичке қарсы сөйлеп түрған себебім, одан қандай қинау көріп жүргенімді жеткізгім келеді. Сіздерге мәлімдейтінім, оның кесірінен мен бір- неше рет дәрігерге керініп, маған «тендовагинит» деген диагноз қойылды. Саусақтарымның ішкі жағында ауыратын ісіктер мен түйіндер пайда болып,
жасағандықтан. Ал тышқанның зияны одан да үлкен. Тышқанмен жүмыс жасай- тын адамдардың саусақ бұлшықеттері екі есе ширығады. Менің ауыруыма тек қана Комп Эвээмович кінәлі деп санаймын. Сот әділ қарап, ол лайықты жаза- сын алады деп сенгім келеді. Сот: Айыптаушының сүрағы бар ма? Прокурор: Жоқ. Сот: Қорғаушының? Қорғаушы: Бар. Қүрметтім, қазір айыптаушы тарап өз ауруы жайлы айт- ты. Оның ойынша, бүл ауру клавиатураның кесірінен пайда болған көрінеді. ДЕНСАУ Л Ы Қ ІУІЕКТЕБІ_________________________
ДЕНСАУЛЫ Қ МЕКТЕБ1 Ал бұл ауру егер клавиатура устел шетінен алые немесе мониторға қиялай орналасқанда ғана пайда болады. Ал сіз бір рет те болса клавиатураны жен- деп қойып, дурыс орналасуына көңіл беліп көрдіңіз бе? Саусақ Қолқызы: Жоқ. Қорғаушы: Рахмет, Құрметтім, қорғаушының басқа сұрақтары жоқ. Сот: Куәгер Саусақ Қолқызы, сіз залдан орын алып отыруыңызға болады. Сез айыптаушы куәгер Көзқызына беріледі. Көзқызы: Мен айыпталушыға қарсы куәлік беру үшін келдім. Мен Комп Эвээмовичпен үзақуақыт әріптес болғандықтан, оны керу менің денсаулығыма кері эсер ететінін айтқым келеді. Монитор үстел шамы сияқты жарық шыға* ратындықтан, кезге нашар эсер етіп, шаршатады. Сегіз сағат бойы қалпақты шамның көз қарықтыратын жарығына қарап отырып көріңіз. Мүндай жагдайда бір сағат жұмыс істеген соң-ақ шаршап қаласыз. Қабағыңыз қызарып, ісініп, ашиды, көз алдыңыз мұнарланады, барлығы қосарланып көріне бастайды. Егер мәтін ұсақ әрі аямен астасып жатса, ширығу арта түседі. Ерте ме, кеіь пе, денсаулыгым барынша әлсіреп, жұмыс жасауға жарамай қалам ба дег қорқамын. Сот: Қорғаушы мен айыптаушыда сұрақтар бар ма? Жоқ болса, куәгер, оты- рыңыз. Келесі айыптаушы куәгер Омыртқа Арқаүлы шақырылады. Омыртқа Арқаұлы: Мен ноутбук жайлы айтқым келеді. Адам онымен қалай жүмыс жасайды? Аспап алдында тізерлегі, үш бүктеліп тұрып, бұл кезде әдетте бүлшықеттер қатты ширығады, омыртқа қисаяды, екпе мен журек қысылады. Ал мен қиналамын. Сот: Айыптаушыда сүрақ бар ма? Прокурор: Айыптаушыда сұрақ жоқ. Сот: Ал қорғаушыда? Қорғаушы: Бар. Сонда сіздің қиыншылығыңызға кінәлі... Прокурор: Мен қарсымын, куәгер ешкімді ештеңеге кінәлаған жоқ, олай деп қорытынды шығаруға болмайды. Ол тек қана куәлік берді. Сот: Қарсылық қабылданды, Қорғаушы ханым, сөзді байқап сөйлеңіз. Қорғаушы: Ескертпеңізді ескеремін, Қүрметтім (куәгерге қарап). Орындықта бүкірейіп, еңкейіп отыратын кім? Омыртқа Арқаұлы: Адам. Қорғаушы: Сондықтан да бұл жерде компьютердің кінәсі аз. Мен болдым. Сот: Омыртқа Арқаүлы, залдан орын алыңыз. Сөз Жүйке Жүйесі ханымға беріледі. Жүйке Жүйесі ханым: Біз, Жүйке Жүйесі ханым, тек шындықты айтуға ант етеміз. Комп Эвээмовичке қарсы өз пікірімізді білдіргіміз келеді. Ол маған қандай зиян келтіріп жүргенін сіздер білмейсіздер. Интернетке қосылу мүмкіндігі бар адам, оны пайдаланатыны белгілі. Сонда ол не көреді десеңізші? Ешқашан бітпейтін жарнама жарқылдары, көптеген суреттер мен сілтемелерге қол жет- кізе алмау, тіпті хакерлердің оқуға адам ұялатын мазмұндағы қолтаңбалары. Мәселе онда да емес. Комп Эвээмовичтің Мониторы адамның жалпы жағ- дайына, оның иммундық жүйесіне қолайсыз эсер ететін оң зарядты иондар бөледі. Ал егер бөлмеде ол жалғыз емес, бірнеше компьютерлер түрғанда не болатынын ойлап көріңіздерші? Сондықтан да бұл зиянкесті не істеу керегін әбден ойластырыңыздар. 46 , СЫНЫП ЖЕТЕКШІСІНІҢ АНЫҚТАМАЛЫҒЫ Д Е И САУЛЫ Қ М ЕКТЕБІ Сот: Рахмет, Жоғары Мәртебелі, сіздің пікіріңіз бізге көп көмегін тигізді. Біз айыптаушы куәгерлер пікірлерімен таныстық, енді қорғаушыларды тыңцайық. Ең алдымен - Хатшы Ирина Олеговнаға сөз береміз.
бойы хатшы болып келемін, сондықтан да Комп Эвээмовичтің пайда болуы- мен жұмыста қандай өзгерістер болғанын жақсы білемін. Тергеу барысында жүргізілген эксперимент көп нәрсеге көзімізді жеткізді. Комп Эвээмович басу машинкасымен жүмыс істеген хатииылардыңжұмысын жиырма есе жеңілдетті. Бүл уақытты, күшті, қажетті мәтінді әдемі әрі сауатты безендіру мүмкіндігі. Енді бір нәрсені қайта-қайта басып отырмайсың, дайынды сканирлөп ала саласың, даналар саны өз алдына. Оның үстіне; аса көп картотека жасаудың қажеті жоқ, ол үшін бір-екі файл жетіп жатыр. Қүжаттар формасын есте сақтап әуре болмайсың, тек оларды компьютерде сақтап қойсаң бітті. Қателер оңай түзеледі, оларды жібермеу амалдары көп. Егер біз Комп Эвээмович гі соттайтын болсақ, жүмысымыз бүрынғысынша ауырлап сала беретінін сот әділ бағалайды деп сенгіміз келеді.
америкалық мистер Джонға беріледі. Шетелдік: Мен, Джон Смит, тек шындықты айтуға ант етеді. Мен жүгері компани терағасы, сіздерге Америкадан келдім. Құрметті сотқа өтініш - Комп Эвээмовичке ауыр жаза іздемесін. Мен оны қорғайды. Сіздің елде менің үлкен досым бар, бүрын біз поштамен хат жазатын болған, мен жауапты көп күткен. Қанша уақыт бос кетеді? Ал бүгін бүл оңай әрі тез. Компьютерге отыра қалып, хат мәтінін жаз да, Интернетпен жібер. Сол күні жауабын да аласың. Интернет- тен көп қажетті ақпарат аласың: ғылыми еңбектер, рефераттар, жаңалықтарды біл, тележобаға, дауыс беруге қатыс, диваннан турмай-ақ бір затты сатып ал. Комп Эвээмовичті еш айыптауға болмайды.
не болады? Кеп адамдар жүмыссыз қалады, біз еңбек биржасына барып, «профаммәлаушы» мамандығы бойынша жазыла алмаймыз. Ал Интернеттің, мысалы, білім алудағы релі қандай! Интернеттің көмегімен оқытушы бағдар- ламаларға, қашықтықтан оқытуға қол жеткіземіз, әсіресе әр-п/рлі музейлер туралы сайттәрды пайдаланып өнерді зерттеу қандай қызық! Сіздер үйден шықпай, туристермен қақтығыспай, Эрмитаж залдарына саяхат жасай аласыз. Сіз Вашингтондағы Ақ үйге барып, Америка президентінің отбасымен таныса аласыз. Тек бүл үшін ағылшын тілін білу керек. Ал ағылшын тілін үйрену үшін оқытушы іздеп әуре болмайсыз, сол Интернет көмекке келеді. Егер сіздер Комп Эвээмовичті айыпты деп тапсаңыздар, еш кінәсі жоқ адамдар зардагі шегетін болады. Ақылмен қараңыздар! Сот: Егер қорғаушы мен айыптаушыда сұрақ болмаса, сот тергеуі жабық деп жариялаймын. Біз жарыссөзге кірісеміз. Сөз прокурор Жайна Кінәтаққышқа беріледі.
мен қарсыларды тыңдадық. Сіз өте күрделі шешім қабылдауыңыз керек, бірақ, меніңойымша, бүл жерде ойлайтын түк те жоқ. Қорғаушы әз сөзімен аяушылық шақырғысы келгенін көріп отырмыз. Соттан кейін бір күн еткенде немесе бір шшт ДЕНСАУЛЫҚ МЕКТЕБІ I айдан кейін Комп адам денсаулығына залал келтіруін қояды деп ойламай- тын шыгарсыздар. Әрине; жоқ. Оның кесірінен онымен үнемі жүмыс жасай- тын адамдар ауруға шалдығады. Куәгер Мониторкин жұрт жұмыссыз қалады дейді. Неге бұл адамдар осы жүмысты таңцаған кезде оның салдары жайлы ойланбаган? Меніңше, Мониторкин Комп Эвээмовичтің әсерін жақсы білген, тек оның барлық айла-шарғысын бүркемелеп келген. Сондықтан, меніңше, енді азамат Мониторкинге қарсы жаңа іс қозғап, оны өте маңызды ақпаратты жа- сырып, қылмыскерді қорғаштағаны үшін жауапқа тарту керек. Сондықтан мен айыпталушыга ең жоғары жаза берілуін сүраймын. Мен болдым. Сот: Сез қорғаушы Жақтау Қоргасқызына беріледі. Қорғаушы: Азамат қорғаушы соттар және ант беруші кеңесшілер. Ойла- ныңыздар, не істеп отырсыздар? Қазір сіздер ездеріңіз отырған бұтақты кесіп жатырсыздар гой. Сіздер Компты кемшіліктері үшін соттамақсыздар, кемшілік деген кімде жоқ? Бәрімізде де бар. Айыптаушының айтуынша, менің қорға- лушым қазір айтылып жатқан қылмыстарды әдейі жасайтын сияқты. Тіпті де олай емес! Адам денсаулығына зиян келтіретін кім? Әрине, адамның өзі... Прокурор: Мен қарсымын... Қорғаушы: Мен әлі аяқтаған жоқпын, Қүрметтім. Сот: Қарсылық қабылданбайды. Жалғастырыңыз. Қорғаушы: Біз менің қорғалушымды айыптаган бірсыпыра куәгерлерді тың- дадық. Ал сол адамдар өз денсаулығын сақтау үшін не жасапты? Ештеңе. Клавиатураның қалай түрганын қадағалауы, көзді демалдыру, арқаны жазу үшін дене жаттығуын жасауы, өз мүсінін сақтауы керек еді, сонда бәрі жақсы болар еді. Өз қателігі үшін неге біреуді жазғыру керек? Ал оның адамзат үшін артықшылыгын айтар болсақ, ол өте үлкен: айтыңызшы, қандай адам компью тер сияқты тәулік бойы, осынша тез жұмыс жасай алады? Бір адам еңбегінен гөрі компьютер үстау анағүрлым арзан. Адам еңбегінің нәтижесі болжагысыз, ол қателесуі мүмкін, ал компьютердің қателесу ықтималдығы адамға қарағанда анағүрлым аз, адам узақ жумыс жасай алмайды, ал компьютер үзаққа шыдам- ды. Демек, адамның да кемшіліктері аз емес, онда оны неге кінәламаймыз? Бүгінде бар адамзат компьютерге байлаулы. ол біздің болашағымыз. Мен бол дым, рахмет.
шыга сөз береміз. Комп Эвээмович: Мен бүгін көп нәрсені түсіндім. Иә, мен адам алдында кінәм барын білемін. Мен оның алдында өлшеусіз қарыздармын, бірақ адамға да менсіз қиын болатынын түсініңіздер. Жүрегіңе қолыңцы қойып шыныңды айтшы, адам... Сот: Отырыңыз. ¥зақ кеңескеннен кейін сот мынадай шешімге келді: Комп Эвээмовичтің барлықжақсылығын ескере отырып, төмендегілерді қоса шартты түрде жаза белгіленсін: > компьютерде жумыс істегенде жиі үзіліс жасап, бөлмені желдетіп отыру; > компьютермен жумыстың әрбір 20-25 минутында көзге арналған жат- тығулар жасау; > процеске барлық қатысушыларды Интернет-орталыққа экскурсияға апару. Осымен мәжіліс жабылды. Назарларыңызға рахмет.
«
С П Р А В О Ч Н И К РУКОВОДИТЕЛЯ вбМЗПМТЕЛьШ У Ч Р Е Ж Д Е Н И Я ЫЛІМ BEPV М Е К Е М Е С ! басшыларынын ДИЫ
КТАМ АЛЫ
ҒЫ ШАБЛОНЫ
ШАБЛОНЫ до»ү«онтци ддотрымыц СЭМИ<№
wBjg HHU*WWW«
ПОДПИСНОЙ и н д е к с At> «КАЗПСЧТАк
ИНДЕКС
А О «КАЗНОЧТА* i t>
n s / «Г кЛ Л іи ‘ 1 l« v € 74133 75384
! . c . э д и . . ижчіЯлчклг , г р Ш 1 0 Һ . ПОДПИСНОМ ИНДЕКС А О «
к а з і ю ч
г а » ПОДПИСНОЙ ИНДЕКС АО «КЛЗГЮЧТА» 74226
Дктпьны е темы Практические рекомендации профессиональные решения На казахском и русском языках Д__, v— -
■*' .......
О ф о р м и т е п о д п и с к у н а к о м п л е к т и п о л у ч и т е с к и д к у 1 5 %! И0МПЯ8КТ «Образцовая школа» ; к о ш я ек т «Классный руководитель» |Г1фЦ1|'.СНОЙ ИНДӨ-ІС ІЩ оиімсиоі' индекс ОФОРМИТЕ ПОДПИСКУ ЛЮБЫМ УДОБНЫМ ДЛЯ ВАС СПОСОБОМ: ПО
КАТАЛОГАМ £: РЕДАКЦИИ, В ОТДЕЛЕ ПОДПИСКИ АО «Казпочта»: индекс
753 8 4 ТОО «МЦФЭР — Казахстан», 050009, «Евразия-пресс»: +7 (727) 382-34-87 г. Алматы, ул. Шевченко, уг. ул. Радостовца, 165 6 /7 2 г
+7 (727) 233*76-19 тел./факс: +7 (727) 323 62-13, 323-62-12 «Kaz Press»: +7 (727) 250-22-60
КОНТРОЛИРУЕМ УЧЕБУ ПОВЫШЕНИЕ МОТИВАЦИИ К ШКОЛЬНОМУ ОБУЧЕНИЮ Е. В. Акрамова, учитель ГУ Средняя школа № 24. г. Усть-Каменогорск В современном, пост оянно меняю щ емся динамичном мире на пер -
вый план выходит воспит ание личност и. Веяное обучение по своей сут и есть создание условий для ее развит ия. При эт ом воспитание личност и заключается, прежде всего, в развит ии сист емы его пот реб ност ей и мотивов. Характ ер мот ивации учения и особенност и лич ности являю т ся по своей сути показат елями качества образования. Среди разнообразных мотивов учения принято, в частности; выделять: - внутренние мотивы, связанные с познавательной потребностью субъ екта, удовольствием, получаемым от процесса познания. Овладение учебным материалом служит целью учения, которое в этом случае начинает приобре тать характер учебной деятельности. Учащийся непосредственно включен в процесс познания, и это доставляет ему эмоциональное удовлетворение. До минирование внутренней мотивации характеризуется проявлением собствен ной активности учащегося в процессе учебной деятельности; - внешние мотивы. Учебная деятельность становится внешне мотивиро ванной при условии, что овладение содержанием учебного предмета служит для учащегося не целью, а средством достижения других целей. Это может быть получение хорошей оценки (аттестата, диплома), стипендии, похвалы, признания товарищей, подчинение требованию учителя и т. д. При внешней мотивации знание не выступает целью учения, учащийся отчужден от процес са познания. Изучаемые предметы для учащегося не являются внутренне при нятыми, внутренне мотивированными, а содержание учебных предметов не становится личностной ценностью (таблица 1). Учитель, заинтересованный в повышении эффективности своей деятель ности, естественно, обращает внимание на мотивацию учения, стремится к ее активизации и поддержанию на высоком уровне. При этом он лишен методи ческого инструментария, позволяющего определить наличный уровень моти вации учащихся и ее динамику при использовании различных форм, методов обучения, подбора содержания предмета. Таблица 1 жүктеу/скачать 3,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|