Отчет
a t t o im l
КЛАССНОГО РУКОВОДИТЕЛЯ
І р П '
■ М ектепте о қу уәж дем есін
а р тты р у
■ Д е н ім із cay б ол уға үйренем із
■ М ектеп ж у р н а л ы н ы ң
э л е кт р о н д ы қ н ұсқа сы н
қ ұ р а с т ы р у
■ К о м п ь ю те р мен И нтернеттің
балалар д е н с а у л ы ғы н а әсері
■ П о вы ш ен и е м отивации
к ш ко л ь н о м у о б уче н и ю
■ У ч и м ся б ы т ь зд о р о в ы м и
■ С оздание эл ектро нно й
в ер си и ш ко л ь н о го журнала
■ В л и я н и е ком пью тера
и И нтернета на зд о р о в ь е
детей
KAZAKHSTAN
СЫНЫП ЖЕТЕКШ1СІНІҢ
ш
т
ш
ш
ш
Открыта подписка на 2011 год!
&
« М е ж д у н а р о д н ы й ц ент р ф и н а н с о в о - э к о н о м и ч е с к о г о р а з в и т и я - К а з а х с т а н »
по п р ав у г о р д и т с я к а ж д ы м в ы п у щ е н н ы м и з д а н и е м ! Не о т к л а д ы в а й т е п о д п и с к у !
СПРАВОЧНИК КЛАССНОГО РУКОВОДИТЕЛЯ
О
ОБРАЗОВАНИЕ
ягКФЯИЯ
О
ПРАКТИКА
о
ОПЫТ
Читайте в 2011 году:
нию коллектива класса, предотвра- • Профилактика и предупреждение
щение конфликтов.
правонарушений, ответственность
Детская агрессия.
учащихся за правонарушения.
Методы стимулирования учебной • Наркомания в детской и подростко-
деятельности.
вой среде.
ПГК и ЕНТ: как? что? когда?
• Изучение дорожных ситуаций. Пра-
Авторские проекты классных руково-
вила езды на велосипедах, скейтах,
дителей, Повышение профессио-
роликовых коньках и т. д.
нального уровня учителя. Аттестация • Взаимоотношения педагогов и роди-
педагогов.
телей. Работа с неблагополучными
семьями и многое другое.
Материалы в журнале представлены в рубриках:
Работа с классом, с родителями, ■ Педагогические (информационные) технологии,
со іт'ппкмкіми инспекторами, с документами.
Обмен опытом.
4
ии.
) Ребенок и социум. Работа с одарен
ными детьми, выявление особых
способностей каждого ребенка.
» Организация тренингов. Профориен
тация, мотивация к труду.
&
> Организация отдыха детей в при
школьном лагере.
I Патриотическое воспитание.
$ Гендерное воспитание в школьном
коллективе. Мероприятия посплоче-
биль.
СПЕШИТЕ ПО,
на свой проф<
ПО КАТАЛОГА»
АО «Казпочта:
«Евразия-прес
«Эврика-прес<
«KazPress»:
+7
В РЕДАКЦИИ, (
ТОО «МЦФЭР-
г. Алматы, ул. Шевченко, уг. ул. Радостовца, т о и/ / л
тел/факс: +7 (727) 323-62-13, 323-62-12
(Справочник классного
ЮМПЛЕКТАХ:
/ВАТЕЛЬНОГО
ЕЛЬ»
индекс 77133
индекс 77384
индекс 77517
w w .m c lr .k z
ПРЕДЛОЖ ЕНИЕ ДЛЯ ЗАБОТЛИВЫХ РУКОВОДИТЕЛЕЙ! НЕ ОТКЛАДЫВАЙТЕ ПОДПИСКУ
20111
/ Г . KAZAKHSTAN
Р Е Д А КЦ И Я А Л ҚА С Ы
Ч Л Е Н Ы Р Е Д А К Ц И О Н Н О ГО СО ВЕТА
Алтынбек Нухулы
ҚРБГМ Г'ылым комитет} терагасының
орынбасары, химия гылымдарының докторы, профессор
Бөрібөков Қадірбөк Қозыбайулы
ҚР БГМ техникэлық және кесіптік
білім беру департаментінің директоры
Амантаева Майра Турғанқызы
ҚР Ылім жәие ғылым қызметкерпері косіподақтары odat-ht
ЗТБ-чің ггіврайымы. Астана қ.
Жумашсп Қаныбок Бокболатульі
Маңгьістау облысы әкішнің орынбасары
Сманов Бақтияр Орысбайулы
Білім беру жүйесіиің басшы және ғылыми-педагогикалық кадрлары
біліктілігін арттыратын респуйликалық институтының
директоры, педагогика ғылымдарының докторы, профессор
Дорожкина Л ю бовь Анатольевна
Біпім веру жүіюс.інің басиіы жәпе гылыми-псдагогикалық
кадолары біліктілігін арттыратын республикалық
институты директорының тәрбие жумыстар женіндегі
орынбасары. доцент
Алты нбек Нухулы
заместитель председатели Комитета
науки МОН РК. доктор химических наук, профессор
Борибеков Кадырбек Козыбаевич
директор департамента технического
и профессионального образования МОН РК
Амантаева Майра Тургановна
прңдседатипһ ОЮП Союза профессиональных союзов
работников образования и науки РК. г. Астана
Жумашев Каныбек Бекболатович
заместитель акима Мангыстаускои сбласти
Сманов Бактияр Урисбаевич
директор Республиканского института повышения квалифи
кации руководящих и научно-педагогических кадров системы
образования, доктор педагогических наук, профессор
Дорожкина Л ю бовь Анатольевна
заместитель директора по воспитательной работе
Республиканского института повышения
квалификации руководящих и научно
педагогических кадров системы образования, доцент
Иманбекова Бақытгүл И льясқы зы
Б
ілііа
беру жүйесінің басшы жэне ғылыми-песагогикалық
кадрлары біліктілігін арттыратын республикалык Һңст^я,
директорының оқу-вдістемелік жумыстар женіндееі орь\
педагогика ғылымдарының докторы, доцент
Сәрсенова Нурзила Сәрсенқызы
Атырау облыстық Кадрлар біліктілігін арттыру
j
жэне қайта даярлау институтының директоры, \
Иманбскооа Блкі.гггупі. Ильясовна
заместитель директора по учебно-методической работе
республик&нскозо института повышения квалификации
М?ІЮ
Тф£&дяицих и научно-педагогических кадров системы
( г^В Л од£. гьфпі'мю&шйн, кандидат педагогических наук, доцент
Н
н с т р
s’
С*!*®**10* 3 Нурзила Сарсеновна
' "*; и
тУТ9иректд$Атырауского областного института повышения
квалификации и переподготовки кадров, доцент
Милованова Валентина Дадановна
№
9
ЖББМ ММ-нің директоры, психология гылымдарының
докторы. ҚРбілім Сюру ісінің үздік қызмигпксрі, подагог-
зерттеуіиі, ЖҒРА ноосфералық білім беру бәлімшесі
жвнһкһті кпцесшІЫ, Алматы к.
Ғалымжанова Маржан Өнесқызы
Атырау облыстық кадрлар біліктілігін арттыру
жэне к,айта даярлау институты директорыныц
гылыми-өдістемелік жумыстар женіндегі орынбасары.
педагогика гылымдарының кандидаты
Чокушева Әлия Иағалиқызы
Алматы облыстық мамандар косібін дамыту
институты директорының гылыми-өдістемелік жумыстар
женіндегі орынбасары
Жаданова Клара Хамитқызы
Білім бару жүйесінің басшы жене гылыми-педагсгикалық
кадрлары біліктілігін арттыратын республикалық
институтының тербие жэне тулганы әлеуметтендіру
кафедрасыньің меңгерушісі, педагогика ғылымдарының докторы
Тайтанова Нуржамал Қамбылқызы
Білім бөру жүйөсінін басшы жэне ғылыми-педагогикалық
кадрлары біліктілігін арттыратын республикалық институты-
ның төрбие жэне тулганы элеумөттәндіру кафедрасының аға
оқытушысы
НУТртованова Валентина Дадановна
директор I У ОШ № У, доктор психологических наук,
отличник образования РК. педагог-исследователь,
советник РАЕН по отделению ноосферного
образования, г. Алматы
Галимжанова Маржан Анесовна
заместитель директора по научно-методическо и работе
Атырауского областного института повышения
квалификации и переподготовки кадров, кандидат
педагогических наук
Чокушева Алия Иагалиевна
зш от ш т ель директора по научно-методической
работе Алматинского областного института
иртрессионапькозо развития кадров
Жаданова Клара Хамитоына
заведующая кафедрой воспитания и социализации личности
Республиканского института повышения квалификации
руководящих и научно-педагогических кадров системы
образования, доктор педагогических наук
Тайтанова Нуржамал Камбыловна
старший преподаватель кафедры воспитания и социапиэации
личности Республиканского института повышения квалифи
кации руководящих и научно-педагогических
к а д [Ю в
системы
образования
Журнал басылымынын жобасы Еуразияльн Экономикалык
Қгкямдастығы Интеграиияпык К о г^ т е ін ң қслдауымен, оны-,
әлеу>/е-гік бағдарпамалаоынын бірінің аясында жүзеге әсырыгадь.
Проект и ^ я н и я к у р н а г к рйвпияувтг.я при полдержкр.
Ин’ ограиионного Камитэта Ьврагийскогг. Уконэми^ескэго
Сообшооіыы в рым
b u
иициапьных nuci pawvi.
М А 3 М
¥
Н Ы
__
m
С ынып жетекш ісінің анықтамалығы № 9 /қыркүйекУ 2010
БІЛІМДІ ҚАДАҒАЛАУ
Е. В. Акрамова
МЕКТЕПТЕ ОҚУ УӘЖДЕМЕСІН А Р Т Т Ы Р У ............................................ ...........................4
САБАҚТАН ТЫС ҚЫЗМЕТТІ ҮЙЫМДАСТЫРУ
3.
А. Мовкебаевә
ИНТЕЛЛЕКТІ БҮЗЫ ЛҒАН БА Л А Л А Р ГА АРНАЛГАН
СЫНЫПТАН ТЫ С Ш А Р А Л А Р ................................................................... .......................11
СЫНЫП САҒАТЫ
А. К. Абдракова
ДЕНІМІЗ САУ БОЛУҒА ҮЙРЕНЕМІЗ......................................................... ....................... 21
ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР
T. В. Апжаноеа
МЕКТЕП Ж УРНАЛЫ НЫ Ң ЭЛЕКТРОНДЫҚ
Н¥СҚАСЫН Қ¥РАСТЫРУ............................................................................ ........................29
ҮЗДІКТЕРДІҢ ҮЗДІГ!
-
Р. Н. Қүрбанова
СЫНИ ОЙЛАУ ОҚУ ПРОЦЕСІНІҢ
НӘТИЖЕСІ РЕ ТІН Д Е................................................................................... ........................ 36
ДЕНСАУЛЫҚ МЕКТЕБІ
Л. И. Одинцоөа
КОМПЬЮТЕР МЕН ИНТЕРНЕТТІҢ БАЛАЛАР
ДЕНС АУЛЫ ҒЫ НА ӘСЕРІ............................................................................ ........................ 44
' • - : • '■•'■■А
С
О
Д
Е
Р
Ж
А
Н
И
Е
Справочник классного руководителя
№
9 /сен тяб р ь / 2010
КОНТРОЛИРУЕМ УЧЕБУ
Е. В. Акрамова
ПОВЫ Ш ЕНИЕ М О ТИВАЦИИ К Ш КО ЛЬ Н О М У О Б У Ч Е Н И Ю ...... ................................... 50
ОРГАНИЗУЕМ ВНЕУРОЧНУЮ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ
3. А. Мовкебаева
ВНЕКЛАССНЫ Е М ЕРО ПРИЯ ТИ Я ДЛЯ ДЕТЕЙ
С НАРУШ ЕННЫ М И Н Т Е Л Л Е К Т О М ...................................................... ................................... 57
КЛАССНЫЙ ЧАС
А. К. Абдракова
УЧИМ СЯ БЫ ТЬ З Д О Р О В Ы М И ............................................................. ................................... 67
ИННОВАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ
Т. В. Алжаноеа
СОЗДАНИЕ Э ЛЕКТРО Н Н О Й ВЕРСИИ
Ш КОЛЬНОГО Ж У Р Н А Л А ........................................................................ ................................... 75
УРОКИ МАСТЕРСТВА
0»
Я
Н. Курбанова
КРИТИЧЕСКОЕ М Ы Ш ЛЕНИЕ КАК РЕЗУЛЬТАТ
УЧЕБНОГО П РО Ц Е С С А ........................................................................... ................................... 82
ШКОЛА ЗДОРОВЬЯ
Л. И. Одинцова
ВЛИЯНИЕ КОМ ПЬЮ ТЕРА И ИНТЕРНЕТА
НА ЗДОРОВЬЕ Д Е Т Е Й ............................................................................ ................................... 90
БІЛІМДІ ҚАДАҒ
АЛАУ
*
МЕКТЕПТЕ ОҚУ УӘЖДЕМЕСІН АРТТЫРУ
Б ү г ін г і үнемі өзгеріс үстіндегі әлемде жеке тұлғаны тәрбиелеу бі-
рінші орынга шыгып отыр. Кез келген білім беру, шындап келгенде, оны
дамыту шарты болып табылады. Бул кезде жеке тулганы тэрбиелеу
ең алдымен оның қажеттіліктері мен уәждемесін дамытудан турады.
Білім беру уәждемесінің сипаты мен жеке тулга ерекшеліктері өзінің
мәні жагынан білім беру сапасы болып табылады.
Оқудыңәртүрліуәждемелерініңішінде әдеттетөмендегілербөліпкөрсетіледі:
- ішкі уәждемелер: ол субъектінің танымдық қажеттіліктеріне, таным
үрдісінен алатын қанағаттанушылығына байланысты болады. Оқу материалын
меңгеру үшін бүл жағдайда оқу әрекөті сипатына ие болатын оқу мақсаты басты
орын алады. Оқушы таным процесіне тікелей араласады, бұл оған эмоциялық
қанағаттанушылық сыйлайды. Ішкі уәждеменің басымдығы оқушының оқу
әрекеті барысындағы өз белсенділігімен сипатталады;
- сыртқы уәждемелер. Егер оқу пәнінің мазмүнын меңгеру оқушы үшін
мақсат емес, басқа мақсаттарына қол жеткізу жолындағы қүрал болып саналған
жағдайда, оқу әрекеті сырттай уәжделген болып саналады. Бұл жақсы баға (ат
тестат, диплом), стипендия, мақтау грамотасын алу, жолдастарының мойында-
уына қол жеткізу, мұғалімнің талаптарын орындау, т. б. болуы мүмкін. Сыртқы
уәждеме кезінде білім алу оқу мақсаты болып саналмайды, оқушы таным про
цессе тартылмайды. Оқылатын пәндер оқушы үшін іштей қабылданбайды, іш-
тей уәжделмейді, ал оқу пәндерінің мазмүны жеке бастың құндылыгы болып
есептелмейді (1-кесте).
Өз қызметінің тиімділігі артуына мүдделі мұғалім, әрине, оқыту уәждемесіне
назар аударады, оны белсендіруге және жоғары деңгейде ұстауға тырысады.
Бұл кезде ол оқушылар уәждемесінің деңгейін және оқытудың әртүрлі форма-
ларын, әдістерін, пән мазмүнын пайдалануда оның динамикасын анықтауға
мүмкіндік беретін әдістемелік құрал-жабдықтардан алады.
Е. В. Акрамова,
№ 24 орта мектеп ММ мүгалімі, Өскемеп қ.
1-кесте
Оқу уәждемесі
1
2
Оң уәждеме
- Оқудан ганибет табу
- Нәтижесінің маңыздылыгы
Теріс уәждеме
Нәтижесі үшін сыйақы
- Оқуға мәжбүрлеу
БІЛІМДІ ҚА Д А ҒА ЛА У
1
2
Бслгілері
- Өз әрекетін жүзеге асыру
- Өз пікірін қоргай білу
- Сыныптастарын бағалай білу
- Нашар оқитындарға түсініксіз жерлерін
үғындыра алу
- Үсынылған тапсырмалардың ішінен өз
шамасы жететінін таңцап ала білу
Б елгілері
- Оқуға мүдделілігі нашар
- Тек баға алуға бағдарлану
- Мақсат қоя білмеушілік
- Қиыншылықтарды жеңе алмаушылық
- Мектепке, мүғалімдерге теріс
көзқараста болу
Мектеп уәждемесіне болжам жасай алатын әдістемелер өте аз және олардың
барлығы дерлік бастауыш мектеп оқушыларына арналған. Апайда орта жэне жо
гаргы буынға өткен кезде уәждеме мәселесі өте-мөте өзекті болып келеді. Жас-
өспірімдік кезеңде жасқа байланысты оқу уәждемесі азаятынын ескере отырып.
оқушыларды уәждемелеуге не қабілетті екенін анықтау, оларға мүғалімдердің
қандай эсер ете алатындарын; 6 -8 сыныптарда оқу үлгерімінің төмендеуіне жол
бермес үшін оқыту бағдарламасын қалай қуру қажеттігін анықтау өте маңызды.
Сынып жетекшілері мен пән мұғалімдеріне оқушылардың бойындағы уәж-
деме деңгейін және оның динамикасын анықтауға мүмкіндік беретін сыныптық-
жинақтамалық бақылау көмегін тигізеді.
Уәждеменің қалыптасу процесіне қадагалау жасау мектепалды сыныптары-
нан басталады (2-8-кестелерді қара).
2-кесте
Оқу уәждемесінің қалыптасу дәрежесі бойынша мектепалды
даярлық сыныптары оқушыларының пайыздық бөлінісі
Сынып
Оқу уәждемесінің ңалыптасу дэрежесі
қалы птасқан
қалыптасқан
қалыптаспаған
0 «А»
67
33
0
0 «Б»
48
48
4
2008/2009 оқу жылының соңына қарай оқу уәждемесінің қалыптасу дәрежесі
оқушылардың жартысында анықталды.
3-кесте
1-сынып оқушыларының мектептік уәждеме және оқу белсенділігі
деңгейі бойынша пайыздық арақатысы
Сынып
М ектептік уәждеме деңгейі/О қу белсенділігі деңгейі
жоғары
орташа
сы ртқы
ж еткіл іксіз
бейімделе алмаган
1 «А»
50
27
14
9
0
1 «Б»
48
32
12
8
0
1 «В»
44
28
20
8
0
БІЛІМДІ ҚАДА ҒА ЛАУ
Лусканова әдістемесі бойынша жүргізілген зерттеу нәтижелеріне қарағанда,
2006/2007 оқу жылында мектептік уәждеме мен мектептік белсенділік деңгейі
1-сынып оқушыларының көпшілігінде жоғары жэне орташа болды.
4-кесте
2-сынып оқушыларының оқу уәждемесі бойынша пайыздық бөлінісі
С ы ны п
Оқу уәждемесі
оқу
сы ртңы
о й ы н д ы қ
2 «А»
76
24
0
2 «Б»
83
17
0
2 «В»
75
25
0
2007/2008 оқу жылында жүргізілген бақылау нәтижесі бойынша, 2-сынып
оқушыларының көпшілігінде оқу уәждемесі басым болған.
5-кесте
3-4-сынып оқушыларының оқу уәждемесі бойынша бөлінісі
Орын
3 «А»
4 «А»
1
Мен сабақта қызық болғандықтан
оқимын (оқу процесі уәждемесі)
Ойлау, ойлану, түсіну қызық болған-
дықтан оқимын (оқу процесі уөждемесі)
2
Көп білгім келгендіктен оқимын (оқыту
мазмуны уәждемесі)
Жаңа бірдеңе білу ұнағандықтан
оқимын (оқыту мазмуны уәждөмесі)
3
Жаңа бірдеңе білу ұнағандықтан
оқимын (оқыту мазмуны уөждемесі)
Көп білгім келгендіктен оқимын (оқыту
мазмуны уөждемесі)
3 «Б» сы н ы п
4 «Б» сы н ы п
1
Сабақга қызық болғаидықтан оқимын
(оқу процесі уәждемөсі)
Жаңа бірдеңе білу ұнағандықтан оқи-
мын (оқыту мазмуны уәждемесі)
2
Ойлау, ойлану, түсіну қызық болған-
дықтан оқимын (оқу процесі уәждемесі)
Ойлау, ойлану, түсіну қызық болған-
дықтан оқимын (оқу процесі уәждемесі)
3
Көп білгім келгендіктен оқимын (оқыту
мазмуны уөждемесі)
Көп білгім келгендіктен оқимын (оқыту
мазмуны уәждемесі)
3 «В»
4 «В»
1
Ойлау, ойлану, түсіну қызық болған-
дықтан оқимын (оқу процесі уәждемесі)
Ойлау, ойлану, түсіну қызық болған-
дықтан оқимын (оқу процесі уәжоемесі)
2
Көп білгім келгендіктен оқимын (оқу
мазмуны уәждемесі)
Жаңа бірдеңе білу ұнагандықтан оқи-
мын (оқу мазмуны уәждемесі)
3
Сабақта қызық болғандықтан оқимын
(оқу процесі уәждемесі)
Жақсы баға алғым келгендіктен оқимын
(.жақсылық уәждемесі)
«Түрткі баспалдағы» әдістемесі бойынша жүргізілген зерттеулер 3-4-сынып-
тарда оқу процесі уәждемесі мен оқу мазмұны уәждемесі басым екенін көрсетті
(2008-2010 жж.).
БІЛІМДІ ҚАДА ҒА ЛАУ
6 -ке с т е
5-сынып оқушыларының оқу уәждемесі бойынша бөлінісі
5 «А»
5 «Б»
.
5 «В»
1 оры н- жолдастарымен
қарым-қатынасы
1 орын - жаңа бірнәрсе білу
1 орын - жана бірнәрсе білу
2 орын - жаңа бірнәрсе біпу
2 орын - жолдастарымен
қарым-қатынасы
2 орын оқу процесінің әзі
3 орын - оқу процесінің езі
3 орын - баға алу
3 орын - жолдастарымен
қарым-қатынасы
Кестеде 5-сынып оқушыларының «Мектепте сендерге не бәрінен артық
ұнайды?» деген сұраққа берген жауаптары жүйеленген. Бүл сұрақнама нәти-
жесі 2006/2007 оқу жылында оқушылардың көпшілігінде жаңа бірнәрсе білу
уәждемесі басым болғанын білдіреді.
Осылайша, оқытудың бастапқы буынында оқушылардың жаңа білімдер мен
біліктер алуға бағытталған уәждемесі басым келеді.
Оқытудың ортаңғы буынында (6-дан 8-ге дейінгі сыныптар) дәстүрлі оқу
үлгерімі төмендеу байқалады, өйткені жетекші әрекет ауысады. Бұл кезеңце
оқушылар құрдастарымен қарым-қатынас жасасуға бағытталады (7-кесте).
7 -кест е
і
Достарыңызбен бөлісу: |