Коммерциялық емес акционерлік қоғам Ғумарбек даукеев атындағы алматы энергетика

3 
Алғы сөз 
Телекоммуникацияның элементтік базасы жылдам қарқынмен дамып 
келеді. Егер дәстүрлі телекоммуникациялық желілер тек қана сызықты және 
сызықты емес электр желілерінің комбинациясын білдіретін болса, онда қазір 
қатты денелер - жартылай өткізгіштерде, диэлектриктерде, магниттік 
материалдарда және ауада ерекше толқындық және тербеліс құбылыстары 
есебінен сигналдарды өңдеуді жүргізетін функционалдық құрылғылар мен 
жүйелер қарқынды зерттеледі және практикаға енгізіледі. 
Қазіргі заманғы телекоммуникациялық желілерде микроэлектрондық 
технологияға негізделген құрылғылар үлкен рөл атқарады. Қол жетімді, 
қымбат емес, сенімді және жылдам әрекет ететін интегралды микросұлбалар 
телекоммуникациялық желілердің көптеген салаларының келбетін шешуші 
түрде өзгертті. Микроэлектроника және есептеу техникасы сигналдарды 
өңдеу мен түрлендірудің жаңа сандық тәсілдеріне кең көшуге себепші болды. 
Телекоммуникациялық желілердің салалары алдағы уақытта да 
ғылымның көптеген аралас салаларындағы прогресс базасында кеңейтіліп, 
дами береді деп күтуге барлық негіз бар. «Телекоммуникациялық желілер мен 
жүйелер» 
курсы 
қазіргі 
уақытта 
инфокоммуникациялар 
бойынша 
инженерлердің кәсіби дайындығын анықтайтын іргелі пәндер арасында 
орталық орындардың бірі болып табылады. Ғылыми-техникалық прогрестің 
бағытын ұстана отырып, оның теориялық арсеналының элементтік базасының 
дамуын көрсете отырып, бұл курс телекоммунникация саласындағы аса 
маңызды принциптерді біріктіреді және жүйелейді. 
Осы кітаптың мазмұны «Телекоммуникациялық жүйелер негіздері» 
курсының бағдарламасына сәйкес келеді, кітапты оқуға кіріскен оқырман 
«Мамандыққа кіріспе», «Жоғары математика», «Физика» және «Тізбектер 
теориясының негіздері» сияқты бірқатар курстарды тыңдады. 
Мәтінмен жұмыс жасай отырып, автор берілген материалды ЖОО-дағы 
оқу жұмысының практикасымен тығыз жақындастыруға ұмтылды. Бұл 
бірінші кезекте материалды іріктеу принципін және жарықтандырудың егжей-
тегжейлі дәрежесін анықтады: кітап беттеріне тек қана «сабақ берудің 
практикалық тәжірибесі көрсеткендей, студенттер осы уақытқа бөлінген 
уақытта 
толық 
меңгеруі 
мүмкін». 
Оқулық 
қазіргі 
заманғы 
телекоммуникацияның қазіргі бар желілік технологиялары мен архитектурасы 
туралы тұтас түсініктен тұрады, олардың эволюциясы мен даму 
перспективаларын көрсетеді. Оқулықтың авторлары профильді мамандықтар 
мен дайындық бағыттарының студенттеріне пәнді оқыту тәжірибесі мол 
практиктер болып табылады.  
Кітапта құрылымдық түрде өзара байланысты бес бөлікті бөліп 
көрсетуге болады.
Бірінші бөлімде телекоммуникациялық жүйелер мен желілерді құру 
негіздерін баяндау болып табылады. Телекоммуникациялық және ақпараттық 

4 
технологиялардың негізгі ұғымдары мен анықтамалары берілген. Сигналдар 
мен хабарламалар түсініктері берілген. 
Екінші бөлімде сигналдардың спектрлік көрінісі ұсынылған.
арналардың негізгі параметрлері мен сипаттамалары қарастырылған.
Модуляция түрлері берілген. Бұл бөлімде көп арналы телефон байланысы 
және арналарды телефон байланысында бөлу әдістері қарастырылған.
Үшінші бөлікте хабарлардың көп арналы жүйелерін құру принциптері 
берілген, арналарды уақытша бөлумен тарату жүйелерін құру негіздері 
қарастырылған, арналарды жиіліктік бөлумен телекоммуникациялық жүйе 
көрсетілген. Үшінші бөлімде сигналдарды мультиплексирлеу және 
демультиплексирлеу әдістері де бар: жиіліктік бөлуге негізделген 
сигналдарды мультиплексирлеу және демультиплексирлеу әдістері, сондай-ақ 
мультиплексирлеудің әртүрлі түрлері (FDM жиілігі бойынша бөлумен 
мультиплексирлеу), уақыт бойынша бөлумен мультиплексирлеу, толқындық 
мультиплексирлеу (WDM), CSMA/CD кездейсоқ қатынау әдісі. 
Осы тарауда аналогтық ақпаратты сандық нысанға түрлендіру 
ұсынылған. 
Төртінші бөлімде сигналдарды дискретизациялауға, аналогты-цифрлық 
түрлендіруге, цифрлық-аналогты түрлендіруге арналған. Бұл бөлімде 
байланыс арналарында коммутация әдістері қарастырылған. Коммутацияны 
орындаудың әртүрлі тәсілдері ұсынылған, дестелер коммутациясы бар және 
арналар коммутациясы бар және хабарламалар коммутациясы бар желілерде 
желілердің өткізу қабілеті қарастырылған. 
Бесінші бөлімде сандық ағындарды біріктіру үрдістерін қарастырады: 
цифрлық ағындарды плезиохронды цифрлық иерархияда біріктіру, сондай-ақ 
цифрлық ағындарды синхронды цифрлық иерархияда біріктіру 
Бесінші бөлімде талшықты-оптикалық тарату жүйесінің жалпыланған 
құрылымдық сұлбасы, АКЖЖ классификациясы оптикалық кабель бойынша 
электромагниттік тербелістердің берілу ерекшеліктері: найзағай разрядтары, 
олардың сипаттамалары қарастырылады.
«
Телекоммуникациялық жүйелер мен желілерді құру негіздері» пәнінің 
ақпаратын меңгеру білім алушыларда жалпы пайдалану желілері мен 
жергілікті желілерді құру саласында білім мен іскерлікті қалыптастыруға 
әкеледі; сигналдардың негізгі сипаттамаларын, оларды байланыс арналары 
бойынша беруді, сымды және радиобайланыс үшін пайдаланылатын 
аналогтық және цифрлық тарату және коммутация жүйелерін құру 
принциптері мен ерекшеліктерін оқып үйрену.
Пәнді 
оқу 
нәтижесінде 
студенттерде 
қазіргі 
ақпараттық 
технологияларды пайдалана отырып, инфокоммуникациялық жүйелер мен 
желілерді құру мен қызмет етудің негізгі принциптерін білу керек.
Пәнді меңгеру нәтижесінде білім алушы: 
- аналогтық және сандық сигналдардың негізгі сипаттамаларын білу;
- сигналдарды сандық және сандық талдау; 
- таратудың типтік арналары, олардың негізгі сипаттамалары,

5 
- байланыс арналары бойынша ақпаратты беру ерекшеліктері; 
- арналарды бөлу әдістері; арналарды жиіліктік және уақытша бөлумен 
тарату жүйелерін құрудың негізгі принциптері; 
- инфокоммуникациялық технологиялар саласындағы қазіргі жағдайы 
және олардың даму болашағы. 
Білім алушы келесілерді білуге міндетті: 
- телекоммуникациялық желілер мен жүйелерге қойылатын негізгі 
техникалық талаптарды қалыптастыра білуі тиіс;
- инфокоммуникациялық технологиялар мен байланыс жүйелері 
саласына тән нормативтік және құқықтық құжаттаманы (ҚР заңдары, 
техникалық регламенттер, халықаралық және ұлттық стандарттар, ХЭО 
ұсыныстары, байланыс стандарттары, хаттамалар, терминология.
Студент компьютерде және компьютерлік желілерде өз бетінше жұмыс 
істеу дағдыларын меңгеруі қажет; инфокоммуникациялық жүйелердің 
сипаттамалары мен тиімділік көрсеткіштерін бағалау әдістерін меңгеруі 
қажет; желілердің жұмысына әртүрлі факторлардың әсерін бағалау тәсілдері 
мен дағдыларын меңгеруі қажет.

жүктеу/скачать 3,44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: