Конференциясының ЕҢбектері

279 

удобства  через  z.  Мы  будем  говорить,  что  гиперповерхность Ф  задана  в 

n

  относительно   

1

n

 

явным уравнением, если Ф  объективно  проектируется в область 

1

n

G

(  G-область  в  смысле 

топологий  в 

1

n

),  индуцированной  из 

n

  и  существует  непрерывная  функция 

)

,...,

,

(

1

2

1

n

x

x

x

 

определѐнная  в  G  такая,  что  точка    (

1

2

1

,...,

,

n

x

x

x

, 

))

,...,

,

(

1

2

1

n

x

x

x

Ф

.  Гиперповерхность  Ф 

задают поэтому явным уравнением 

                    

)

,...,

,

(

1

2

1

n

x

x

x

z

                                                            (1) 

и  часто  функцию 

)

,...,

,

(

1

2

1

n

x

x

x

  отождествляет  с  поверхностью  Ф.  Обозначим  через 

К(G)  –  совокупность  всех  выпуклых  гиперповерхностей  (или  что  тоже  функций)  заданных  в 

выпуклой  (n-1)  –  мерной    ограниченной  области 

1

n

G

.  Через 

)

(G

  обозначим  подкласс 

К(G), состоящий из выпуклых гиперповерхностей обращѐнных в сторону z>0. Обозначим через Q 

наименьший  замкнутый  (n-1)  –  мерный  шар  на  гиперплоскости 

1

n

,  содержащий  в  себе  G.  Не 

нарушая общности можно считать, что начало системы координат лежит в центре шара Q. Радиус 

шара Q обозначим через r. 

Пусть теперь Ф – выпуклая гиперповерхность  из класса  

)

(G

 заданная в G уравнением 

)

,...,

,

(

1

2

1

n

x

x

x

z

. Будем предполагать дополнительно, что 

)

,...,

(

sup

1

1

n

x

x

 и 

)

,...,

(

inf

1

1

n

x

x

m

     (2) 

Если Ф

)

(G

, то через 

Ф

Т

 обозначим выпуклое тело являющееся 

)

,

(

M

H

Ф

Co

, где 

M

H

-график функции 

z

в 

G

. 

Пусть  далее 

Q

z

  шаровой  цилиндр  с  направляющей  Q  и  образующими  параллельными 

оси  z,  где  Q  –  наименьший  замкнутый  n-1-  мерный  шар  на  гиперплоскости 

1

E

,  содержащий  в 

себе  G.  Через 

Ф

z

  обозначим  часть 

Q

z

  отсекаемую  от  него  гиперплоскостями 

z

и  

т

z

.  

Пусть 

Q

z

 шаровой конус  с основанием Q содержащий в себе Ф и вершина которого лежит 

в гиперплоскости   

z

.  

Очевидно, имеет место включения 

,

Т

 а 

'

z

Т

. Так как  при всех к=0,1,2,…, 

n-1  

z

z

Т

Т

k

k

,

,

                                  (3) 

и  

 

T

T

G

k

k

,

)

,

(

                                       (4) 

то из (3) и (4) следует  

            

z

z

G

k

k

,

,

                                            (5) 

Справедлива следующая теорема  

Теорема 1. 

2

2

1

1

0

2

,

n

n

n

n

Ф

Ф

r

m

r

z

z

 

1

2

2

1

2

,

k

n

k

k

n

n

Ф

Ф

k

r

k

n

kd

r

m

z

z

 

                   k=1, 2, …, n-2                                                (6)                                

2

2

1

)

1

(

,

n

n

Ф

Ф

n

d

n

z

z

 

 

280 

Доказательство.  Предположим 

Q

z

F

    и   

h

Q

h

z

F

,

.  Тогда 

h

F

-  гиперповерхность 

параллельная 

F

. Для нахождения 

)

(

h

F

 удобно 

Fn

 разбить на четыре областей: 

.

,

,

,

4

3

2

1

S

S

S

S

 

1)

 

Область 

)

1

(

1

n

S

 мерный шар радиуса r лежащий в гиперплоскости 

m

z

и 

имеющий шар Q своей ортогональной проекцией на гиперплоскость 

1

n

. 

2)

 

Область 

2

S

 

задаѐтся  в  кольце 

h

r

x

x

x

r

n

2

/

1

2

1

2

2

2

1

...

 

на 

,

)

(

2

2

h

z

плоскости 

1

n

 

 

соответственно 

уравнением 

,

)

(

2

2

h

z

  где 

2

1

2

1

2

2

2

1

...

n

x

x

x

 

3)

 

3

S

- область на боковой поверхности параллельного конуса 

h

F

. 

4)

 

4

S

- область соответствующей к вершине шарового конуса 

Q

, т.е. шаровой 

сектор. 

Таким образом  

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

4

3

2

1

S

S

S

S

F

h

                             (7) 

 Для параллельных  поверхностей известно формула Штейнера: 

                        

1

0

,

n

k

k

k

k

n

h

h

А

Ф

C

A

                                         (8) 

где    

Ф

A

,  

h

h

Ф

A

  и борелевское множество. 

        Если формулы (8) пременим для (7) , то 

     

1

0

2

2

1

1

2

,

n

k

n

n

n

n

k

k

k

n

n

r

m

M

r

h

Ф

Ф

C

Ф

 

 

     

2

1

1

2

2

2

1

1

2

2

2

2

n

k

n

n

n

n

n

k

k

n

k

n

k

k

n

k

n

n

h

C

d

h

r

C

d

r

m

M

C

  (9) 

где            

2

/

0

sin

d

d

k

k

  

Из (9)  получим (6), если     

Ф

z

Ф

.  

Определение  1.  Поверхность  Ф  называется  А  –  выпуклой,  если  она  является  границей  

выпуклой оболочки некоторой  минимальной поверхности. 

Определение 2. Поверхность называется минимальной, если средняя кривизна равна нулю 

в любой ее точке. 

Обозначим  класс А – выпуклых поверхностей через А

0

. 

Рассмотрим уравнение в функциях множествах. 

)

(

)

,

,

(

M

M

z

R

                                                (10) 

в  классе    А

0

,  где 

)

,

,

(

M

z

R

  условная  кривизна  выпуклой  функций  z,  относительно 

функций  R(p)



0, 

)

(M данная  функция  множества  в  ограниченной  выпуклой  области 

n

n

G

1

, точнее суммы интегральных условных кривизн различных порядков: 

n

k

M

K

k

dM

z

x

a

M

1

,

,

 

Надо отметить,  что  функции 

z

x

a

K

,

   являются суммируемые  функции в G.  

Справедлива следующая теорема 

281 

Теорема 

2. 

Пусть 

n

n

G

1

 

ограниченный 

выпуклый 

 

область, 

0

)

,...,

,

(

)

(

2

1

n

p

p

p

R

p

R

-    локально  суммируемая  функция,  где 

k

k

x

z

p

, 

G

 

борелевское  множество, 

)

,

(

y

x

z

z

функция  задающую  А  –  выпуклую  поверхность.  Тогда 

уравнение (8) имеет в классе А

0

, хотя бы одно решение. 

Доказательство.  Ясно, что А

0

  является  конусом  в  пространстве  непрерывных  функции 

С(G). Используя теоремы единственности Бакельмана можно построит нелинейный оператор 

U

 

переводящий  конус  А

0

  в  себя.  Оператор 

U

  имеет  неподвижную  точку,  являющиеся  решением 

уравнения в функциях множествах  (8). 

 

Литература 

1.

 

И.Я.  Бакельман.  А.В.  Вернер.  Б.Е.  Кантор.  Введение  в  дифференциальную  геометрию  в 

целом, Наука, 1975. 

2.

 

И.Я. Бакельман. Геометрические методы решения элиптических уравнений. М. Наука, 1964. 

3.

 

А.Таскараев. О некоторых операторах и мерах связанных с теорией выпуклых поверхностей. 

Канд. дисс. Ташкент, 1982. 

 

 

ӘЛЕУМЕТТІК МӘДЕНИ СЕРВИСТЕГІ ЭКСКУРСИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕР РОЛІ 

 

Тастанбекова Ж.Т., Исахова Ж.Б. 

М.Ҽуезов атындағы ОҚМУ, Шымкент, Қазақстан 

 

Резюме 

В  этой  статье  рассматриваются  виды  экскурсии,  организация  экскурсии  и  вопросы 

экскурсионного обслуживания населения в социально культурном сервисе. 

 

Summary 

In this article the excursion kinds, the organization of excursion and questions of excursion service of the 

population in socially cultural service are considered. 

 

Қазіргі  ҽлеуметтік  мҽдени  сервистің  дамып  отырған  кезеңінде  халыққа  мҽдени  қызмет 

жасаудағы    танымдық  мҽселелерді    қолға  алып,  кҿпшіліктің  танымдық  деңгейін  дамытуда 

экскурсиялық қызметтердің атқарар ролі ерекше. 

«Экскурсия»  сҿзі  латынның  «экскурсио»  сҿзінен  шыққан.  Орыс  тіліне  бҧл  сҿз  ХІХ ғ. 

кірді  жҽне  бастапқыда  ол  «басып  кіру,  ҽскери  шабуыл»,  содан  соң  -  «шығу,  сапар»  дегенді  

білдірді.  Кейінірек  бҧл  сҿз  мынадай  «ия»  (экскурс + ия)  атты  тҥпкі  тҥр  ҿзгеріске  ҧшырады. 

«Экскурсияның    мазмҧны»    тҥсінігін    қарастырғанда,    шарттастық    экскурсияның  

объективті  талаптар  процесін  кҿзден  жібермеуді  қажет  етеді.  Кез – келген  экскурсия  ҿзгеше  

қызмет  тҥрін  ҧсынады.  Олардың  тҥпкі  мақсаты  нақтылы  заңдылық  (тематикалық,  ҧмтылыс,  

жан-жақтылық,  эмоциялық,  активтік). 

Алғашқы    экскурсия    заңдылығы    1978 ж.    ғылыми    конференцияда   айтылып    ҿткізілді.  

Басты  экскурсиялық  басқару  Орталық  кеңестік  туризм  жҽне  экскурсия  бойынша  ВГУСПС  

жҽне  Орталық  ғылыми – зерттеу  зертханасында  туризм  жҽне  экскурсия  бойынша  (ЦНИЛТЭ)  

экскурсияның  алдында  тҧрған  экскурсиондық  процесс  жҽне  мақсат  келесі  тҥрде  кҿрсетілуі  

мҥмкін:  объектінің  кҿмегімен,  жҽне  т.б. 

Экскурсия  жҥріп  жатқан  кезде  экскурсовод  экскурсанттарға  объектіні  кҿруге,  (бірінші  

мақсат)    тақырыпты    ашу    негізінде,    (екінші    мақсат)    осы    объект    жайлы    керекті    мҽліметті  

таңдау,  (ҥшінші  мақсат)  ҥлкен  ерлікті  сезіну,  тарихи  оқиғалардың  мҽнін,  (тҿртінші  мақсат)  

ҿзіндік  байқау  машықтану  тҽжірибесін  игеру  жҽне  жҽне  экскурсиялық  объектілердің  анализі. 

Кҿру  қабілетін  қалыптастыруда  (соңғы  мақсат)  ҥлкен  мақсатты  шешу  соңғы  орынды  

алады. 

Эстетикалық    қабылдау    сияқты    кҿру    қабілетін    табыстыру    елшілдігін    қабылдау  

архитектуралық  масса,  бояу,  кез – келген  сызықтық  жыныс,  массалық  топтастыру,  бояулар,  

сызықтар  жҽне  олардың  шартты  перспективті  комплексі. 

282 

Тарихи    қабылдау    сияқты    кҿру    қабілеттілігі    келесідей    тҥрде    бекітіледі:    біріншіден,  

экскурсиялық  объектіде  типтік  шекараларын  жҽне  тарихи  – мҽдени  мінездің  ерекшіліктерін  

таба  білу  керек,  екіншіден,  экскурсиялық  объектіде  кҿңіл – кҥйді  анықтау,  уақытпен  істелген  

жҽне    оның    эволюциясын    анықтай    білу,    ҥшіншіден,    тарихи    фактілерді    монументтік    жҽне  

тарихи – музейлік  ескерткіштік – мақсат,  бҧл  ҽр  уақытта  ҥлкен  білімді  жҽне  машықты  қажет  

етеді. 

Олардың  біріншісі  мынадай:  «Экскурсия  -  бҧл  оңай  пайымдайтын,  нақты  материалы  

бар    белгілі    бір    тақырыпты    зерттеуді    ҿзінің    міндеті    етіп    қоятын    серуендеу»    (М.  П. 

Анциферов,  1923 ж.). 

Экскурсия    қызметінің    балалармен    мектептен    тыс    жҧмысындағы    орнын    сипаттай  

отырып,  экскурсионист  Л. Барханс  былай  деп  есептеді,  яғни  экскурсия   -  бҧл  алдын – ала  

жасалған    тақырып    бойыша    белгілі    бір    объектілерге    (мҧражай,    зауыт,    колхоз    жҽне    т.б.)  

арнайы  жетекшімен  бару  жолымен  белгілі  бір  білім,  тҽрбие  алудың  кҿрнекілік  ҽдісі. Сол  

сияқты  соңғы  уақытта  жарияланған  тағы  бір  анықтаманы  мысалға  келтірейік:  «Экскурсия  -  

бҧл    табиғи    жағдайларда    (зауыт,    тарих    жҽне    мҽдениет    ескерткіштері,    ескерткіш    жерлер,  

табиғат  жҽне  т.б.)  немесе  арнайы  қҧрылған  коллекцияларды  сақтайтын  жерлерде  (мҧражай,  

кҿрме)    «бақыланатын    шындық    қҧбылыстарын    зерттеу    процесінде    оларға    экскурсияға  

қатысушылар    мектеп    оқушыларына    жетекшілік    ететін    жҽне    экскурсия    жетекшісі    -  

мҧғалімдердің    бірлескен    қызметі    жҥзеге    асырылатын    оқу    жҽне    оқудан    тыс    жҧмыстың  

ерекше  тҥрі».  Ғалым  -  экскурсионистердің  пікірлері  осындай. 

«Экскурсия»    сҿзінің    ҽр    тҥрлі    сҿздіктер    мен    энциклопедиялардағы    тҥсіндірме  

атауларды    қарастырып    кҿрейік.    Бҧл    атауға    ең    алғаш    тҥсінікті    (1882  ж.)    В.  Даль    берген:  

«Экскурсия  -  ҿткел  (жол),  серуендеу,  бір  нҽрсені  іздеуге,  шҿп  жҽне  т.б.  жинауға  шығу».  

Кіші    совет    энциклопедиясында    (1931  ж,    10  т,    195    бет)    атауға    былай    сипаттама    берген:  

«Экскурсия  -  қандай  да  бір  жерге,  ҿндірістік  кҽсіпорынға,  совхоз,  мҧражай  жҽне  т.б.  жерге  

кҿбінесе  ғылыми  немесе  білім  алу  мақсатында  ҧжым  болып  бару». 

Бҧл  атауға  осыған  ҧқсас  тҥсінікті  ҥлкен  совет  энциклопедиясында  (1933 ж, т. 63,  316  

бет)  береді:  «ҿскелең  ҧрпақтың  білімін  кеңейтумен  тереңдету  мақсатындағы  кҿпшілік  мҽдени 

– ағарту,  ҥгіт-насихат  жҽне  оқу-ағарту  (білім  беру)  жҧмыстарының  бірі  жҽне  бір  тҥрі. 

Орыс  тілінің  тҥсіндірме  сҿздігінде  (Л. Н. Ушановтың  жетекшілігімен  жазылған,  1940 

ж.)  экскурсия  сҿзі  «ҧжымдық  сапар  немесе  ғылыми   -  білім  беру  немесе   кҿңіл  – кҿтеру  

мақсатындағы  серуендеу»  ретінде  тҥсіндіріледі. 

Ф.  Л.  Курлат    жҽне    Ю.  Е.  Соколовский    былай    дейді:    «Экскурсия    ісі    теориясы  

қалыптасу  кезеңінде  тҧр...  Экскурсия  мҽселелерін  шешу  саласында  ҥлкен  жҧмыс  тҧр».  Пісіп 

– жетілген  мҽселелер  қатарына  бҧл  авторлар  экскурсиялық  насихат  жасау,  психологиялық – 

педагогикалық  негіздер,  экскурсия  ісінің  терминологиясы,  экскурсияны  ҿткізу  мен  даярлау  

ҽдісі  мен  тҽсілі,  экскурсия  сапасын  бағалау  критерилерін  атады. 

Мазмҧны бойынша экскурсияның екі тҥрі бар: 

Шолу  экскурсиясы    (кҿпжоспарлы)  жҽне  тақырыптық  .Экскурсия  обьектілеріне  тарихи-

мҽдени    ескерткіштер,  ҽйгілі  оқиғаларға  қатысы  бар  ескерткіштер  мен  жерлер,  кҿшелер  мен 

алаңдар, қҧрылыс кешендері, табиғи орындар, мҽдени ағарту мекемелері. 

Шолу  экскурсиялары  қала  жҽне  аймақтық жерлер  мен  осынды  тҧратын ҽйгілі  адамдарға, 

немесе  тҧрғындарға  арналады.  Кҿп  жағдайда  мҧндай  экскурсияларда  қаланың  пайда  болған 

кҥнінен  бастап,  жоспар  жасалады.  Тақырыптардың  бірі  жетекші  болып,  мазмҧнды  ашуға  ықпал 

етіп отырады. Кей қалаларда шолу экскурсияларын тақырпшалар қҧрайды. Қолданылған бҧйым, 

ҽшекей,  еңбек  қҧралдары  да  обьекті  ретінде  қарастырылады.  Мысалы  Самарқандтағы  экскурсия 

бюролары  осы  қаланың  солтҥстігінде  орналасқан  қазба  жҧмыстары  кезінде  табылған  мешіттер, 

бекіністер, сарайлар орындарына арнап маршруттар жасап қойған. 

Қатысушылар  қҧрамы  бойынша  экскурсиялар  былай  бҿлінеді:  жастар  мен  балаларға, 

қариялар,  орта  жастағылар,  жергілікті  халық  пен  келуші  туристер,  ҧйымдастырылған  топ  жҽне 

жеке экскурсанттар, қала мен ауыл тҧрғындары. 

Ҿткізілу  орыны  бойынша  :  қалалық,  қала  сырты,  ҿндірістік  жҽне  мҧражайлық.  Қалалық 

экскурсия бҥкіл қалаға немесе бір бҿлігіне арналады. (ҽкімшілік аудандар, басқармаларға) 

Қала  сыртындағы  экскурсиялар  кҿбіне  басқа  нҥктеге  жол  жҥріп  бара  жатқанда 

ҧйымдастырылады. 

283 

Тасымалдау  амалы  бойынша  экскурсиялар  жаяу  жҥру  немесе  транспорт  тҥрін  қолдану 

болып  бҿлінеді.  Кҿбіне  автобусты  қолданады.  Сондай  ақ  трамвай,  ҿзен  теңіз  теплоходтары, 

электропоездар қолдану таралған. 

Ҿткізілу формасы бойынша кҿпшілік экскурсия, серуендеу экскурсиясы, экскурсия сабақ, 

пікірталас  экскурсиясы,  экскурсия  концерт,экскурсия  кинофльмдерді  кҿрсету  экскурсия  ,  оқу 

экскурсиясы , дайындық экскурсиясы болып бҿлінеді. 

Кҿпшілік (массовка) экскурсиясы деп бір мезетте 10-20 автобустағы адамдар қатысатын іс-

шараны атайды. 

серуендеу экскурсиясы, орман, қала парктері, табиғи орталарда ҿткізіледі. 

Оқу экскурсиясы қатысушыларды арнайы шеберліктерге, біліммен таныстыруға арналады. 

Дайындық  экскурсиясы  жаңадан  дайындалған  экскурсияны  ҿткізіп  кҿруге  арналады.  Бҧл 

экскурсияда жетіспейтін материалдар мен тҽжірибе толықтырылады. 

Қатысушылардың  қҧрамы  бойынша  экскурсия  келесі  топтарға  бҿлінеді: 

-

 

ҥлкен  азаматтар  ҥшін; 

-

 

ҽр  тҥрлі  жастағы  балалар  ҥшін; 

-

 

қаланың  тҧрғындары  ҥшін; 

-

 

шеткі  қаланың  тҧрғындары  ҥшін; 

-

 

шетелдіктер  ҥшін. 

Экскурсия  классификациясында  қатысушылардың  қҧрамы  бойынша  негізінен  есепке  

алғанда,    экскурсияда    экскурсиялық    топтарды    ерекшелеп    кҿрсеткен.    Қатысушылардың  

қҧрамына  тҽуелді  маршрут  экскурсиясы,  таңдалған  объектілерді  кҿрсету,  мҽтіннің  мазмҧны,  

кҿңіл  –  кҥйі    негізігі    ҿзгерістерге    кіреді.    Кҽсіпқой    топтардың    қалауы,    мысалы,    шолу  

экскурсиясын    қала    тақырыбын    алу,    сондай-ақ    профисионалды    сҧрақтар    яғни    елді-мекен,  

аудан,    аймақ    кҿрсеткіштеріне    мінездеме    беретін    еді.      Экскурсияда    шеткі    аймақтан  

келгендерден  қосымша  объектілерден  кҿптеген  сҧрақтар  туындауы  мҥмкін,  жҽне  экскурсовод  

оған  ҽрқашан  дайын  болу  керек.  Бірақ  ең  негізгісін  есепке  алғанда  экскурсия  топтарында  

экскурсовод  тҽжірибелі  сатыдан  кҿрінуі  тиіс.  Маңыздысы,  экскурсоводтың  ақпаратты  айтуы  

танымал  емес  болса,  онда  тыңдап  жатқан  экскурсанттардың  тез  оған  деген  қызығушылығы  

кетеді. Сол  кезде  экскурсант  пен  экскурсоводтың  арасында  байланыс  болмайды. 

Ҿткізу  жері  бойынша  экскурсия  5  топқа  бҿлінеді: 

-

 

қалалық; 

-

 

шетелдік; 

-

 

ҿндірістік; 

-

 

мҧражайлық; 

-

 

діни 

Ҿткізу    экскурсиясы    негізінен    методикалық    ерекшелікте    ҽрбір    бес    топтың    бҿлінуі  

ҧсынылуы;    ҿзге    классификацияларда    практикалық    жҧмыстарда    белгілі    қиыншылықтар  

туындауы  мҥмкін. 

Қалалық    экскурсия    шолу    жҽне    тематикалық    болады    жҽне    барлық    қалаларды  

қарсатырады,  сонымен  қатар  оның  бҿліктерін  кҿрсетеді.  Мысалы,  қаланың  ескі  бҿлігі  оның  

қызықты  бір  ауданы,  бір  кҿшесі  немесе  алаңы  экскурсиялық  объектілерге  қанық. 

Қала    сыртындағы    экскурсияны    ҧйымдастыру    автобуспен    жҽне    жаяу    қала  

шекараларында    болуы    мҥмкін.    Жаяу    кісі    ҧйымдастыруды    қандай    да    бір    кҥшті    жерде,  

экскурсиялық    топтар    транспорттың    бір    тҥрін    таңдайды:    арнайы    заказбен    автобус,    поезд,  

теплоход    немесе    верталетпен    де.    Қала    сыртындағы    экскурсия    бірнеше    тҥрде    болады:  

Біріншіден,  экскурсияны  тек  қана  шеткі  аймақтарда  ҿткізеді,  мысалы,  орманда  немесе  кіші  

қалада,    тарихи  –  мҽдени    бай    объектілерде.    Екіншіден,    экскурсияны    маршрутпен    киелі  

жерлерге  бару. 

Ҿткізу  тҥрі  бойынша  экскурсияны  Б. В. Емельянов  келесі  топтарға   бҿлді: 

-

 

кҽдімгі  экскурсия; 

-

 

жаттығу; 

-

 

жаппай  экскурсия; 

-

 

серуендеу  экскурсиясы; 

Кҽдімгі    экскурсияны    шолу    жҽне    тематикалық    экскурсияның    барлық    спекторында  

туристік  экскурсияны  ҧйымдастыру  кҿрсетеді. 

Жаттығу    экскурсиясы    экскурсовод    жҧмыс    планын    ҧйымдастырып    ҿзінің    кҽсіби  

деңгейін  шеберлігін  кҿрсетеді.  Экскурсовод  жаңа  мҽліметті  алдын - ала  дайындайды. 

284 

Жаппай    экскурсия    бірінші    рет    Совет    одағында    Россияда    ҿтті.    70  –  80  жылдарда  

жаппай    экскурсияға    қатысушылар    маршрутпен    бір    уақытта    10-30    автобуспен,    яғни    ҽрбір  

автобуста    ҿзінің    экскурсоводы    болды.    Қазіргі    уақытта    жаппай    экскурсия      практикалық  

экскурсиялық  жҧмыстарында  кездесіп  отырады. 

Серуендеу  экскурсиясы  кҿбінесе  ҿзінің  табиғатта  демалу  экскурсиясында  кездеседі.  

Оларға  орманда  серуендеу,  теңізде  серуендеу,  ҿзенде,  бақшада  серуендеу  жатады. 

Ҽлеуметтік  мҽдени  сервисте  эксурсияны  қолданып,  халықтың  тҥрлі  ҿкілдеріне  

қызметтерді  дифференцалды  тҥрде  жасап,    кҿпшіліктің  танымдық  деңгейін  арттыруға 

экскурсиялық қызметтердің атқарар ролі ерекше. 

 

жүктеу/скачать 5,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: