Конрад Аденауэр атындағы Қор
жүктеу/скачать 11,11 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Анықтама үшін
| Жыл-
дар Еңбек нарығының тиімділігі Әлеу- меттік әріптестік Жалақы төлеудегі икемділігі Жал- дау және жұмыстан босату тәжірибесі Төлем және тиімділік 2017– 2018 35 68 105 41 50 2016– 2017 20 60 39 31 38 2015– 2016 18 53 22 29 22 2014– 2015 15 49 20 22 16 2013– 2014 15 40 24 21 9 2012– 2013 19 49 30 24 10 Осы көрсеткішті өлшеу әдістемесі (еңбек нарығының тиімділігі) негізінен елдегі ірі кәсіпорындар басшыларының сауалнамаларына негізделген, бұл, атап айтқанда, қызметкерлердің мүдделерін ескере отырып бағалауды қалыптастыру кезінде нәтижелердің объективтілігі туралы нақты сұрақ тудыратындығын айта кету керек. Сонымен бірге, отандық сарапшылардың бағалауы бойынша, Қазақстан- дағы еңбек нарығы дамымауы салдарынан әлемнің басқа елдеріндегі ұқсас нарықтардың жұмыс істеуінен айтарлықтай ерекшеленеді. Бұл ретте біздің мемлекетіміздің әлеуметтік-саяси жүйесін қайта құру барысында туындаған қиындықтар, сондай-ақ шектеулі қаржылық және инвести- циялық ресурстар тұрғысынан елеулі реформаларды жүргізу, нарықтық өзгерістерді институциялаудағы жеткіліксіз тәжірибе және т. б. өздерінің теріс рөлін атқарды. Бұл жағдайларға байланысты заманауи еңбек нарығы Қазақстан бейресми және көлеңкелі жұмыспен қамтудың жоғары үлесі, жұмыссыздардың әлеуметтік әлсіз қорғалуы, мамандығы бойынша жұмыс 253 Қазақстан еңбек нарығын құқықтық реттеу: проблемалары және шешімдер істемейтін адамдардың үлесін арттыру, төменгі еңбек мобильділігі және т. б. сияқты ерекшеліктерге назар аударады 6 . Мәселен, жоғарыда келтірілген мысалдардан көріп отырғанымыздай, статистика және халықаралық рейтингтер әдіснамалық ерекшеліктеріне байланысты еңбек нарығының нақты көрінісін көрсетпейді. Статистикалық деректердің жетіспеушілігі мен дұрыс еместігі жағдайында, мемлекет тарапынан еңбек нарығындағы жағдайды жақсарту және тұта- стай экономикаға қол жеткізу үшін қабылданатын көптеген бағдарлама- лық шаралардың әсерін қадағалау қол жетерлік мақсатқа айналды. Бұл кемшіліктер статистикалық ақпаратты қалыптастыру жүйесін және еңбек нарығының тиімділігін бағалау жүйесін қайта қарауды талап етеді. Қазіргі уақытта «Халықты жұмыспен қамту туралы» Қазақстан Республи- касының Заңы негізінде халықты жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі уәкілетті орган талдаулар жүргізеді, еңбекке сұраныс пен ұсынысты бол- жайды, Қазақстан Республикасының Үкіметіне еңбек нарығының жай- күйі туралы хабарлайды. Менің ойымша, бұл жағдайда еңбек нарығының жағдайы тек үкіметке ғана емес, жалпы алғанда Парламент пен азамат- тық қоғамға да әсер етеді. Еңбек нарығының жай-күйі туралы қоғамды әдетте хабардар ету дұрысырақ. Осыған байланысты, Еңбек кодексінде Қазақстан Республикасындағы жыл сайынғы Ұлттық еңбек есебін дайындау және жариялау, оның ішінде жұмыс- пен қамтудың негізгі көрсеткіштері мен еңбек статистикасы, жұмыс жасын- дағы халықтың құрамы, жеке және ұжымдық еңбек қатынастарының жай- күйі туралы, еңбек туралы заңнаманы сақтау туралы ақпарат ұсынылады. Бұл кешенді құжат еліміздің негізгі әлеуметтік әріптестері: Қазақстан Рес- публикасының Үкіметі мен тиісті министрліктің өкілі, Қазақстан Респуб- ликасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы атынан жұмыс берушілер және Қазақстанның Кәсіподақтар федерациясы атынан жұмыс істейтін қызмет- керлердің бірлескен жұмысының нәтижесі болуы тиіс. Ұлттық баяндаманың алдын ала нәтижелерін талқылау үшін парламенттік тыңдаулар өткізілуі тиіс. Ұлттық еңбек есебінің соңғы нұсқасы әлеуметтік 6 Кулекеев Ж. А. Қазақстанның еңбек нарығының 10 ерекшелігі // Қолданбалы экономика зерттеулер орталығының ресми сайты [электронды ресурс]: https://cipe. kz/ru/articles/ macroeconomics. html?id=107. Ақпарат алынған күн: 2018 жылғы 10 маусым. 254 Қазақстан экономикасының трансформациясы әріптестік және әлеуметтік еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі үшжақты комиссияның кеңейтілген мәжілісінде жыл сайын желтоқсан айында Қазақстан Республикасы Президентінің және азаматтық қоғам өкілдерінің қатысуымен ұсынылуы керек. Анықтама үшін: Қазақстанда ұлттық есептерді дайындау тәжірибесі бірнеше жылдан бері жалғасып келеді. Осылайша, бүгінде сегіз бағыт бар: • Кәсіпкерлік қызметтің жағдайы туралы ұлттық есеп; • Білім беру жүйесінің жай-күйі мен дамуы туралы ұлттық есеп; • Ұлттық ғылыми есеп; • Ұлттық энергетикалық есеп; • Қоршаған орта жағдайы және табиғи ресурстарды пайдалану туралы ұлттық есеп; • Мемлекеттік қызметтің жағдайы туралы ұлттық есеп; • Сыбайлас жемқорлыққа қарсы ұлттық баяндама; • «Қазақстан жастары» ұлттық баяндамасы. жүктеу/скачать 11,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|