Курсы: 1 Оқу семестрі: 1,2 Шымкент 2013



бет23/54
Дата03.12.2022
өлшемі0,63 Mb.
#54592
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   54
Ноғай ордасы
Алтын Орда ыдырап, Ақ Орданың әлсiреуi нәтижесiнде Қазақстанда бой көтерген мемлекеттiк құрылымдардың бiрi - Ноғай ордасы едi. Ноғай ордасы Едiгенiң ел билеген жылдарында (1398-1411) Алтын ордадан бөлiне бастады, оның ұлы Нұраддиннiң тұсында (1426-1440) күшейiп, бiржолата бөлiнiп шығады. Ноғай ордасында үстем тайпа маңғыттар болды. Сонымен қатар қоңырат, найман, арғын, қаңлы, алшын, қыпшақ, тама т.б. ру-тайпалары болды.
Ноғай ордасы Едiл мен Жайық арасында созылып жатқан құмды жалпақ дала мен таулы жерлердi мекендедi. Оның халқы Солтүстiк батыста Қазанға, Оңтүстiк-батыста Арал, Атырау өңiрлерiн, Солтүстiгiне тiптi Маңғыстау мен Хорезмге дейiнгi жерлерде көшiп-қонып жүрдi. Орданың орталығы Жайықтың төменгi сағасындағы Сарайшық қаласы болды.
XVI- XVIII ғасырларда Ноғай ордасы Орыс мемлекетiмен, Қырым хандығымен сауда-экономикалық, саяси байланыс орнатты. Ноғай ордасының тарихы Едiл бойы мен Сiбiрдегi, Орта Азия мен Қазақстанның көршi хандықтарымен, әсiресе көшпелi өзбек және қазақ халқының тарихымен тығыз байланысты.
Қазан және Астрахань хандықтарының Ресейге бағынуымен, сондай-ақ Ноғай билеушiлерiнiң арасындағы қақтығыстарға байланысты Ноғай ордасы бiрнеше жеке ордаларға ыдырап кеттi.
4) Иллюстрациялы материалдар: презентация, карта
5) Әдебиеттер :
1. Қазақстан тарихы. Очерктер- Алматы, 1994
2. Күзембайұлы. Қазақстан тарихы. - Алматы, 1999
3. Ырыспайұлы. Қазақстан Республикасының тарихы.- Алматы, 2000
4. Қазақстан тарихы. Д.Бабаев. Алматы «Рауан» 1996.
5. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы. Қ.М.Байпақов, Б.Е.Көмеков,
К.А.Пищулина. Алматы «Мектеп», 2001.
6) Қорытынды сұрақтары:
1. Монғолдардың жаулап алу соғыстарының себептері қандай?
2. Қазақстан территориясы кімдердің ұлыстарына кірді?
3. Ақ Орда қалай құрылды? Ақ Орда жұртының этникалық құрамы?
4. Моғолстан, Әбілхайыр хандығы, Ноғай Ордасы қашщан және қалай пайда болды?
5. Қазақстан территориясында VI – XIII ғасырларда және XIV – XV ғасырларда өмір сүрген мемлекеттердің дамуында айырмашылығы неде?


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   54




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет