Лекция. Физикалық есептердің маңызы және классификациясы
Импульс моментінің сақталу заңы
жүктеу/скачать 0,8 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 9,10 лекция. Физикалық және астраномиялық есептерді шығарудағы жалпы ескертпелер.
- 11,12 лекция. Малекулалық негізгі ұғымдарын әдістемелік тұрғыда талдау.
| Импульс моментінің сақталу заңы: тұйық жүйенің импульс моменті сақталады, яғни уақыт өтуіменайын өзгермейді.
. Бұл табиғаттың іргелі заңы. Ол кеңістіктің изотроптылығының салдары болып табылады: санақ жүйесінің координат остері бағыттарын таңдап алуға салыстырғанда физикалық заңдардың инварианттылығы. Кейбір осіне салыстырғанда қатты дененің бірқалыпты айналуы кезіндегі импульс моментінің сақталу заңы: . 9,10 лекция. Физикалық және астраномиялық есептерді шығарудағы жалпы ескертпелер. Егер есепті берілгені мен есептеу жүйелерінен тұратын жүйе ретінде қарастыратын болсақ, онда оқу есептерін классификациялауда есептің берілуінің мынандай негіздерін көрсетуге болады: есеп шартындағы амалдардың бөліктері, есептің шарттары мен талаптарының берілу тәсілдері, есептің мазмұнының ерекшеліктері. Есептеу жүйесі теориялық материалдармен, әдістермен, тәсілдермен және есептеу құралдарымен анықталады. Сондықтан, есептерді. классификациялау негіздері болып есептеу жүйесі жағынан оқу процесіндегі есептің дидактикалық рөлі және есепті шешу құралы көрсетіледі. Есептеу жүйесі тұрғысынан классификациялау үшін мынандай негіздерді бөліп көрсетуге болады: есептеу, құралын іздеудің сипаты, есептеудің негізгі тәсілі, есептеудің негізгі қиыншылықтары, түсінікті қалыптастырудағы есептің ролі, пайдаланылатын теориялық материалдың сипаты. Физиканы оқыту әдістемесінде есептерді шешуді оқу жұмысының, оқытудың мақсаты мен әдісінің және білімгердің ойлау қабілетін жетілдірудің қажетті элементі ретінде қарастырамыз. Есеп шешу процесін, егер оның әдістері мен тәсілдерін іздестіретін болса, эвристикалық қызмет ретінде қарастырамыз. Ерекшелігі жоспарлауды енгізу. Егер қызмет игерілген әдістер мен тәсілдердің көмегімен жүзеге асырылатын болса, онда физикалық есептерді шешу процесі бақылау функциясын атқарады. Бұл жағдайда есептерді шешу эвристикалық әдістер мен тәсілдерді игеру құралы ретінде көрінеді. Нәтижесінде, эвристикалық қызмет алгоритмдікке айналады, яғни игерудегі сапалық секірісті білдіреді. Мұндай құбылыс әрбір жеке білімгерде болатын нәрсе. Сондықтан, қандай да бір уақыт аралығында типтес есептерді қайталап шешу кейбір білімгерлер үшін эвристикалық кызметті ұйымдастыруды қажет етсе, басқалары үшін алгоритмдікті қажет етеді. Кез-келген физикалық есеп, нақты физикалық құбылыс пен немесе дененің физикалық касиетімен байланысқан практикалық мәселені шешуге арналады. Демек, физикалық есепті шығару физикалық теорияны практикада қолданудың нақты мысалы. Осыдан физикалық есеп шығару: физикалық құбылыстар, заттардың физикалық қасиеттері және физикалық білімдердің практикада қолданылуы жөнінде қосымша мағлұматтар береді, физикалық заңдар мен теориялардың мәнін тереңірек түсінуге көмектеседі. Физикалық теорияда бұл физикалық шарттардың нақты шешімдері бар. Олай болса кез-келген физикалық есепте оның жасырын түрдегі шешімі беріліп қойылады. Мұнан физикалық ұғым және зандылықтар тіліне аударылған. Физикалық шарттарды білдіретін сөздерді «есепті шығару элементтері» ретінде қарауға болады. Күрделі есептің шешімі бірнеше қарапайым есептердің шешімінен құралады: а) бірнеше физикалық құбылыстар; б) бірнеше денені қамтитын бір физикалық құбылыс; в) берілген жүйе күйлері үшін бірнеше шарттар қарастырылады. Біріншіден қарапайым есептердің саны физикалық құбылыстардың санымен, екіншіден денелердің санымен, ал үшіншіден берілген жүйе күйлері табылатын шарттардың санымен анықталады. Осыған байланысты жоғарыда енгізілген «есепті шығару элементтері» ұғымын кеңейту мүмкіндігі туады. Енді бұл ұғымға есептің физикалық шартын білдіретін сөздер ғана емес, соған эквивалентті қатынастарды барлық қарапайым есептерде өзінің сан мәнін сақтайтын, физикалық шамалар мен есепті талдау үрдісінде пайда болатын қатынастарды да жатқызуға болады. Сонымен құрылымы жағынан, кез-келген физикалык есеп ішінде физикалық мағынасы бар сөздердің жиынынан құралады. Оқытушының міндеті оқушыны осы сөздерді табуға және оларды физикалық ұғымдармен зандылықтар тіліне аударуға үйрету. Біздің осы бағытта жүргізілген есептеулеріміз, бұл үрдістің есеп шығару барысында ұдайы жүргізілуі қажет екендігін көрсетеді. Яғни ұйымдастырушы алгоритмнің әрбір пункті белгілі дидактикалық қызмет атқаруы тиіс. 11,12 лекция. Малекулалық негізгі ұғымдарын әдістемелік тұрғыда талдау. жүктеу/скачать 0,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|