Интеграцияланған тәсіл негізінде су ресурстарын басқару

Қазіргі әлемде су ресурстарын басқару әртүрлі деңгейлерде: мемлекетаралық, мемлекеттік, бассейндік, аумақтық, сондай-ақ су пайдаланушылар деңгейінде жүзеге асырылады.

Ел ішіндегі су ресурстарын басқару жүйесі су секторында мемлекет алдында тұрған міндеттерді нақты айқындау және шешудің негізгі жолдарын табу үшін қажет. Су ресурстарын басқарудың пәрменді тетігін құру күрделі міндет болып табылады. Осыған байланысты, өз уақытында осы проблемамен бетпе-бет келген және шешу тетіктерін әзірлей және табысты енгізе алған экономикалық дамыған мемлекеттердің тәжірибесі ерекше құнды болып табылады. Су ресурстарын басқарудың белгілі бір логикалық схемаларын, оның ішінде су ресурстарын жан-жақты үнемдеуді құра отырып, әлемнің көптеген елдері бір мезгілде өзен ағынын аумақтық қайта бөлуді кеңінен қолданады, бұл ретте тек бір елдің ішінде ғана емес, шектес мемлекеттер арасында да. Мұндай кооперацияға су қатынастары мәселелеріндегі мемлекетаралық ынтымақтастықтың арқасында қол жеткізіледі. Сонымен қатар, мұндай іс-шаралар көбінесе капиталды қажетсінетін болып табылады, бірақ елдер Үкіметтері өзендер ағынының аумақ бойынша бөлінбейтіндігіне байланысты және су факторының елдің әлеуметтік-экономикалық дамуында шектелуіне байланысты осындай қадамға барады.

Конституции целого ряда стран устанавливают исключительно государственную собственность на водные ресурсы. В других странах предусматриваются наряду с государственной, частная и муниципальная собственности на водные ресурсы. В государствах, имеющих федеративное устройство, конституции передают часть прав и полномочий государственной власти субъектам федерации и разграничивают предметы ведения в сфере водопользования между ними.

Прогрессивный мировой опыт показывает, что лучшей практикой управления водными ресурсами является использование интегрированного подхода, который включает 6 основных составляющих:

• 
  бассейндік бөліністе басқару;
  
• 
  су және жер ресурстарын біріккен басқару;
  
• 
  әлеуметтік, экономикалық және экологиялық факторларды бірлесіп қарау;
  
• 
  жер үсті және жер асты су ресурстарын жоспарлауға қосу;
  
• 
  жоспарлау процесіне жұртшылықтың қатысуы;
  
• 
  шешімдер қабылдау процесінде ашықтық және есеп берушілік.
  

Әлемнің көптеген елдерінің су заңнамасы су ресурстарын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттік реттеуді көздейді. Осыған байланысты қоғамның мүдделерін негізге ала отырып, су пайдалану саласындағы қатынастарды реттеу функциялары жүктелген мемлекеттік су шаруашылығы органдары құрылды. Су пайдаланушылардың басымдығын ескере отырып, су объектілерін пайдалануға берудің рұқсат ету тәртібі барынша үлкен мәнге ие болады. Экономикасы дамыған елдерде олардың ластану деңгейін төмендету және су ресурстарының сарқылуын болдырмау мақсатында су объектілерін кешенді пайдалану мен қорғаудың ұзақ мерзімді бағдарламаларын әзірлеу қажеттілігі заң жүзінде белгіленген.