Лекцияларының жиынтығЫ 2 Сапаров Қуандық Əбенұлы (оқу құралы) Алматы 2004 бет
жүктеу/скачать 1,13 Mb. Pdf көрінісі
|
| Морфологиялық классификация
Эпителий бір қабатты көп қатарлы клетка пішініне қарай бөледі. Пішіні пирамида, куб тəрізді, жалпақ, цилиндр тəрізді.Онтофилогенетикалық классификация эпителийдің қай ұрық жапырақшасының қай өсімімен шығуына байланысты. Эктодерма, эндодерма, мезодерманы шығарған Хлопин. Эпидермальді эктодермадан-жабынды, тері, без эпителиялары, ауыз қуысындағы эпителий, сілекей безінің эпителиясы пайда болады. Эпендима пекальді эпителий негізінде нерв трубкасынан жəне эпендимадан пайда болады. Қызметіне қарай классификациялау. 1. Жабынды эпителий (тері эпителийі) 2. Шырышты органдардың қабатын астарлап жататын эпителий. 3. Превральді перикордиальді жəне құрсақ қабаттарын алып жататын эпителий. 4. Ішкі органдардың паренхимасын алып жататын эпителий. Осылардың ішіндегі жақсы зерттелген тері эпителиясы. Бұл омыртқалы жəне омыртқасыз жануарларда əртүрлі. Омыртқасыз жануарларда жабынды эпителий бірнеше қызмет атқарады: Қорғаныштық- бұл қаңқа қызметімен байланысты. Осы жабынды эпителий омыртқасыз жануарларда қимыл қызметін атқарады. Өйткені тері арқылы қимылдайды. Омыртқасыз жануарларда талшықтар, өсінділер көп болады. Олардың тері эпителиясы экскреторлы (бездер өзінің 54 құрамындағы) қызмет атқарады. Олардың құрамындағы секретті сыртқа шығарады. Ішек қуыстарында стрекательді клетка болады. Бұлар əртүрлі улы зат жіберу арқылы өзінің қорегін тауып алады. Омыртқасыз жануарлардың тері эпителиясы бірнеше қызмет атқарады. Куб тəрізді эпителий Көп қатарлы бір қабатты эпителий Көп қатарлы мүйізделген эпителий |