Лобзин с. А. Электр машиналар
жүктеу/скачать 8,41 Mb.
|
7тұрақты токтың электрлік генераторларын пайдалану мүмкіндігі ту- ралы идеясын ұсынды. Бельгияда туылған және Францияда жұмыс істеген Зеноб Теофил Грамм, 1867 жылы салыстырмалы түрде арзан электр энергиясын алуға мүмкіндік беретін алғашқы сенімді және кәдімгі электр маши- на генераторын жасаған. Сол уақыттан бері, электр байланыс қонды- рғылардың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін ағымдағы ток көздері артта қалып бастады. З.Грамм жасаған зәкір генераторында, А.Пачинотти ойлап тапқан машинасы сияқты сақина конструкциясы болған. Неміс электротех- нигі Фридрих фон Хефнер-Алтенек, сақиналы зәкірді барабанмен ауыстырды, бұл әрекет электр машинасының қуатын екі есе ұлғайт- ты және конструкцияны айтарлықтай жеңілдетті. Ағылшын ғалымы Уильям Бэйли, 1879 жылы тұрақты ток көзіне төрт ағымдық электромагнит орамаларын кезекпен қосу арқылы, ай- налмалы магнит өрісін алған айнымалы токтың көп фазалы электр машиналарын жасау үшін негізін салды. Операциялық қағидала- ры айналмалы магнит өрісінің қасиеттеріне негізделген алғашқы құрылғылар Марселя Депренің (Франция, 1880-1883) және Элиа Томсонның (АҚШ, 1887) шығармаларында сипатталған. Алғашқы екі фазалы индукциялық қозғалтқышты 1888 жылы Хорватия инженері Никола Тесла ойлап тапты. Алайда, ХІХ- ғасыр- дағы ең ірі электр станциясында екі фазалы айнымалы ток тізбегінің іске асырылуына қарамастан, қозғалтқыштың бұл түрі іске қосу си- паттамаларының нашарлығына байланысты қолданылмады. Сол жылы, ресейлік электротехнигі Михаил Осипович Доли- во-Добровольский қуаты 2,2 кВт болатын, үш фазалы айнымалы ток генераторын және толық мыстан жасалған цилиндрді көрсететін, қысқа тұйықталған роторы бар асинхронды қозғалтқышты жасаған. Алғашқы асинхронды қозғалтқыштардың ПӘК/КПД (Пайдалы әсер коэффициенті, тұрақты ток қозғалтқыштар қуаты бойынша ұқсас ПӘК-ке қарағанда айтарлықтай төмен болды. Н. Тесла, 1889 жылдан бастап жоғары вольтты энергетикалық жүйені және жоғары жиіліктегі токтарды зерттеп келді, бұл 1891 жылы жоғары жиілікті трансформаторлар (Тесла трансформаторла- ры) мен жоғары жиілікті электрмеханикалық генераторлар жасауға септігін тигізді. М. О. Доливо-Добровольский, 1889 жылы «беличья клетка» (тиын торына ұқсас) деп аталып кеткен қысқа тұйықталған ротор- жүктеу/скачать 8,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|