М. Б. Салқынбаев қазақ және араб әдебиеті (Типология, генезис және аударма мәселелері) ОҚУ ҚҰралы астана
жүктеу/скачать 1,08 Mb. Pdf көрінісі
|
treatise16241
| басариһи илә-л-ғуснәйни. Фә из ә фи усулиһим а джуразәни абиаду уа асуаду
йақриданиһим а дә’ибәйни л ә йафтурани. Фәбәйнәм ә һуә ғәла зәлика йаһтамму бил-хилати ли нәфсиһи из назара фә изә қар ибун минһу куарату нахли, фиһа шәй’ун мин ғасали. Тәтағғама минһу уа иштәғала бихәл әуатиһи ған тафаккур фи әмриһи. Уа нәсиа әлхайи ати-л-арбаға әлләти риджл аһу ғәлайһа уа лә йәдри мәтә йасурна биһи әу ихдәһунна. Уә ләм йазкуру әнна -л-джурдәйни да’ибани фи қатғи-л-ғуснәйни, әннәһум а изә қатағаһума уақаға фи фәми -т-тиннини фә һәләкә. Фә ләм йәзәл л әһиән саһиән хәттә һәләкә. Фә шәббәһту әл -би’рә би-д-дуниа әл-мәмлу’ати әфатин уа шуруран махауифа уа мәтәлифа, уа шәббәһту әл -хайиати әл-арбаға би-л-ахлати-л- арбағати әлләти тәғәммадат әл -инсан, уа мәтә йаһиджу минһ а шәй’ун фә һуә кә-л-хумату мин әл-әфға уа -с-сәм әл -мумит. Уа шәббәһту әл -ғуснәйни би-л- хайати. Уа шәббәһту әл -джурдәйни би-л-ләйли уа-н-наһари, қарадуһума да’буһума фи инфәди-л-аджал әлләти һиә хус уну-л-хайати. Уа шәббәһту әт - тиннину би-л-маути әлләзи лә буддә минһу. Уә әл -ғасалу һ әзиһи-л-хәләуату-л- қалилату әлләти йус ибуһа әл-инсана фә тәшғәлуһу ған нәфсиһи, уа тулһиһи ған әт-тахаййули ли халасиһи, тасуддуһу ған сәб или нәджатиһи”[119, 41 б.]. “Осы дүниедегі аз ғана қызық пен тәттіліктің соңына түсіп бейғамдыққа салынған адам жайлы мысалды С. Ғылмани былай аударады: Бір кісі қорқынышты пілге кездесіп, онан қорқып бір құдыққа келіп, салбырап түсіп тұрған ағаштың екі бұтағына жабысып, құдыққа енді. Аяғын құдықтың іргесіне қойып, екі қолымен бұтаққа жабысқан күйінше төмен қараса, аяғының жанында ірге тастардың арасынан төрт жылан басын шығарып тұр. Құдықтың түбіне қараса, бір аздаһа (айдаһар жылан) аузын ашып аңдып тұр! Түсіп кетсе бас салайын деп. Жоғары қараса, ұстап тұрған екі бұтақтың түбін бірі ақ, бірі қара екі егеуқұрық кеміріп жеп жатыр. Өзімді қалай құтқарам, хәлім нешік болады деп, қалың қорқыныш үстінде бақылап қарап тұрса, қолы же тетін жерде бір ұяда араның да балы тұр екен! Оған қызығып балдан алып жей бастайды. Оның тәттілігіне алданып, әлгі қалың қорқыныш есінен шығып кетіп, құтылам дегеннен бос қалады. Бір татқан балдың тәттілігі мәз қылып тұрғанда, бұтақты екі егеуқұйрық тышқа н кеміріп жеуі себепті, сынып үзіліп кетеді. Әлгі бұтаққа жабысқан адам құдықтың түбіне гүрс етіп құлап кетеді. Аздаһа аузына бір-ақ қағып жібереді. Сонымен әлек болып қалған кісі өліп қалады. Мұнда құдықты түрлі апат, түрлі қорқыныш, түрлі жамандық пен то лған дүниеге ұқсаттым. Төрт жыланды адамның денесі құралып жаралған төрт текке, яғни, от, топырақ, су, ауа төртеуіне ұқсаттым. Төртеуі бірдей болмаса, біреуі адамды қозғаса, у шашқан жыландай адамды бір күйге салмақшы. Екі бұтақты белгілі мерзімге шейін бар болып, содан кейін жоқ болатын өмірге ұқсаттым. Өмір түбі бір таусылмақшы. Бірі ақ, бірі қара екі тышқанды күндіз бен түнге ұқсаттым. Адамның өмірін тауысуда күн мен түн тышқан сықылды кеміріп бітірмекші. Аздаһаны ең аяқтап тоқталатын өмірді жоқ қылатын өлімге ұқсаттым. Балды адамның осы дүниеде құмартып қызықтайтын ләззат тәттілігіне ұқсаттым. Ол 116 қызықты ләззатты көреді, татады, естиді, иіскейді, ұстайды. өзінің жан қамымен бос қалып, сол азғана ләззатпен әуреленіп, қиямет ісі дегенді ұмытады. Мақсат жолына кедергі жасайды” [112, 93 б.]. Араб тіліндегі берілген мысалдың аудармасын дәлме -дәл тәржіма деп атауға болатындай. Әрине, автордың тарапынан кеткен стильдік әлсіздік аударманың маңыздылығы мен сәйкестігіне нұқсан келтіре алмайды деп ойлаймыз. Түпнұсқадағы берілген атаулардың синонимдері мен кейбір оралымдарды аудармашы қарапайым сөздермен әдемі өрнектеген. Мәселен, жыланға байланысты хайиун, афға, тиннин сияқты үш атау берілген, соның қайсысы жыланға, қайсысы аждаһаға бай ланысты қойылғанын үлкен зейінмен аңғарған. Сондай -ақ, араб тіліндегі мәтінде күні -түні деген тіркесті бір ғана жүктеу/скачать 1,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|