барде (класта) окига тартысы мен эпилогын сез етем
13
.
Окиганыц байланысы — кудалык; дамуы — Итбайдьщ
Турлыгул аулына,
базарга баруы, Ж амантай — Амантай
ортасыцдагы шылыктары, Серразы тарихы; шарыктау
шеп — Райшаны байлап беру (сэтаз м ахаббат), мунда
объектив себеп пен типтш тенденция ражап керсетшген.
М ахаббат, кудалыкка карсылык шарасы ретшде, объек-
тивтенщ туган. Кожас пен Райша талабы — эдш, м ш аз
талап. Ал романныц шешу
1
осы объективизмнен шыран-
дап, кездейсок б1тед1 (ей. гашыктыц армандарына же-
ту1). Оныц ез1 де «барымта» жолымен шецплген. Ал
барымтаныц бурын эйел тещцгше тусау болганы да бар.
Эцпме мунда да емес, автордыц дидактякалык идея
колданып, соны ашык жариялауында. Бул густа шырар
маныц объектив идеясына автордыц субъектов идеясы
кайшы. Эпилогтыц кызмеи осында. Эпилог — кешпкер-
лердщ кешнп тарихы; оны автор баяндау, сурет келт
1
ру
туршде берген. Поэзияда эпилог автор квзкарасымен
бер1лед1 («Квкшетау», «Дала»),
Улкен романдарда кешпкерлер галереясы квп. Солар-
ды эуел1 ж)ктеп, б!р шолып алмай болмайды. Бул шолу
сырттай атау, унамды-унамсыз дейтш дайын тужырым-
дар емес; тепн, кэс
1
бш айту да емес; кай жерде керш-
геш, олардыц тартыска катысуы, нендей характерде
кершгеш, соныц орны мен мысалдары, сыры неде деген
мазмунда
болу керек.
Поэманыц жайы кебше композициялык элементтен
басталып, талданады. Тек такырыбы, идеясы, проблема-
сы, образдарына алрашкы жинактау берем
13
.
Кептеген романдардыц проблемаларын кейде алдын
ала аныктау багдарлаушы эцпмеге жел! болады. Ондай
жерде сюжет, окига ж ел ю н куамыз. Проблема ойдак
емес, сол романныц езшен, бвЛ1мдершен тууга тшс. Мы
салы, «Абай жолы» романыныц проблемалары ете квп
(дш, кешпел! ем
1
р, ел бшгеу, саяси тэртш, эйел тец азд ь
п , агартушылык, акын проблемасы, революциялык ояну,
шаруа жайы, халык, есюлш пен жацалык т. б.). Эцпме-
нщ тет
Достарыңызбен бөлісу: