М.Ж. КӨПЕЕВТІҢ 155 ЖЫЛДЫҒЫНА АРНАЛАДЫ

145
М.Ж. КӨПЕЕВТІҢ 155 ЖЫЛДЫҒЫНА АРНАЛАДЫ
«Екі патшаның білместігі» – ертегі жанрына 
жатады. Мұнда адам өміріне, не хайуанат дүниесіне 
болуға лайық әр алуан қызық, кейде ғажайып 
оқиғалар орын алады. Мысалы, жыланның 
кездесуі, дәудің қызбен ойнас жасауы т.б. Негізгі 
тақырыбы: сенімділік, екі ғашықтың бір-біріне 
деген айнымас махаббаты. Мәні мен мазмұны 
қысқаша мынандай: Мысыр патшасы мақтанып, 
менен асқан адам жоқ депті. Сонда бір жігіт: – Неге 
жоқ бар, Басра шаһарының патшасы, – дейді. Сонда 
Мысыр патшасы сол адамды тауып әкел, әйтпесе, 
басыңды аламын дейді. Жігіт Басра патшасын 
алып келе жатқанда патша бір затым үйде қалып 
қойды, алып келе қоям деп үйіне кірсе әйелі бір 
еркекпен ойнас жасап жатыр екен. Патша екеуін 
де қылыштап өлтіріп, қайтып келеді. Содан Мысыр 
патшалығына келіп, екі патша дос болып әңгіме 
дүкен құрып жүреді. Екі патша күндердің күнінде 
сейілге шығады. Сөйтсе, Мысыр патшасының да 
әйелі бір жігітпен әуей болып жүр екен. Содан 
екеуі де бұ дүниеден түңіліп, адам көрмес жерге 
кетеді. Бірде шаршап ағаштың басына шығып 
отырса бір дәу келіп, әбдіресінің ішінен бір қызды 
алып ісін тындырыпты. Өзі ұйықтап қалғанда қыз 
манағы екеуін көріп қалып шақырыпты. Содан 
қыз басындағы мұңын шағып осы екеуін қосқанда 
тоқсан тоғыз жігітпен ойнас жасағанын айтады. 
Екі патша мынаның қасында біздікі тәуба екен 
деп, райларынан қайтып үйлеріне келген екен. 
«Екі патшаның білместігі» – бұл шығарма да 
Жолмұрат көшірмесі бойынша беріліп отыр. Бұл 
ертегі фабуласының бүкіл шығыс, араб әдебиетіне 
ортақ туынды «Мың бір түн» сюжетіне ұқсас болуы 
тікелей одан көшіру емес, қайта сол аңыздың 
ел арасында түрлі нұсқада таралу мүмкіндігін, 
әрі Мәшһүр-Жүсіптің бәрін қамтып жинау 
ерекшелігін танытады деп санаймыз» – дейді Н. 
Жүсіпов [1, б.16-18, 349].

жүктеу/скачать 1,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: