“Мамандыққа кіріспе” пәні

а) Ұйымды басқарудың рационалды жүйесін жасау. Бизнестің негізгі функцияларын анықтай отырып, классиктер ұйымды бөлімдерге және жұмысшы топтарына бөлудің ең жақсы әдістерін табатындықтарына сенімді болды. Әдетте бұл қаржы, өндіріс, маркетинг функциялары болды. Басқару функциясының анықтауда осылар негізге алынды. Анри Файоль басқаруды жоспарлау және ұйымдастыру сияқты бірнеше өзара байланысты функциядан тұратын әмбебап процесс ретінде қарастырды.

• а) Ұйымды басқарудың рационалды жүйесін жасау. Бизнестің негізгі функцияларын анықтай отырып, классиктер ұйымды бөлімдерге және жұмысшы топтарына бөлудің ең жақсы әдістерін табатындықтарына сенімді болды. Әдетте бұл қаржы, өндіріс, маркетинг функциялары болды. Басқару функциясының анықтауда осылар негізге алынды. Анри Файоль басқаруды жоспарлау және ұйымдастыру сияқты бірнеше өзара байланысты функциядан тұратын әмбебап процесс ретінде қарастырды.
• б) Ұйымның құрылымын құру және жұмысшыларды басқару. Мысал ретінде атап өтсек, бір бастама принципі, яғни бағынушы бір ғана бастыққа бағынып тек содан ғана бұйрық алу керек.

3. Адамдық қатынастар мектебі (1930-1950), жүріс – тұрыс туралы ғылымдар (1950 – қазіргі кезге дейін). Адамдық қатынастар мектебінің өкілі М.П. Фоллет және Э. Мэйо ұжымдық арақатынастан туатын күш, материалдық ынталандырудан басым түсетінін анықтаған. Кейін А.Маслоу арқылы жүргізілген зертеулер барысында бұл құбылыстың себептері анықталған. Маслоу бойынша адамның іс-әрекетіне тек қана экономикалық күштер әсер етпейді, ал қажеттіліктерде әсер етеді. Бұл қажеттіліктер ақшамен тек қана жанама түрде қанағаттандыру мүмкін. Адамдық қатынастарды басқару үшін тиімді әдістерін ұсынды. Мысалы тиімді іс-әрекет жасауы, кеңес беру, жұмыста қарым – қатынасқа түсуге кеңінен мүмкіндік берді.

• 3. Адамдық қатынастар мектебі (1930-1950), жүріс – тұрыс туралы ғылымдар (1950 – қазіргі кезге дейін). Адамдық қатынастар мектебінің өкілі М.П. Фоллет және Э. Мэйо ұжымдық арақатынастан туатын күш, материалдық ынталандырудан басым түсетінін анықтаған. Кейін А.Маслоу арқылы жүргізілген зертеулер барысында бұл құбылыстың себептері анықталған. Маслоу бойынша адамның іс-әрекетіне тек қана экономикалық күштер әсер етпейді, ал қажеттіліктерде әсер етеді. Бұл қажеттіліктер ақшамен тек қана жанама түрде қанағаттандыру мүмкін. Адамдық қатынастарды басқару үшін тиімді әдістерін ұсынды. Мысалы тиімді іс-әрекет жасауы, кеңес беру, жұмыста қарым – қатынасқа түсуге кеңінен мүмкіндік берді.