Мүгедектік, медициналық және әлеуметтік мәселе болып, негізгі критерилері қатарына кіретін, популяциялық денсаулық деңгейін және де әлеметтік және емдеу-алдын алу іс шараларын қамтып көрсетеді. Зерттеудің бірнеше нәтижелері тұрғындардың мүгедектік мәні бар ауқым ғаламдық, аймақтық және ұлттық деңгейлерді куәландырады.
Өткізілген зерттеулер тұрғындардың қартаюымен себепші болған мүгедектердін санының өсуі, кең таралған созылмалы жұқпалы емес аурулардың және олардың қауіп факторларының дамып өсуімен, түрлі әлеуметтік, экологиялық, тәртіп факторлары қарсы әсерлерінің жоғарлауымен белгіленеді.
Тұрғындардың балалар арасындағы бастапқы мүгедектік үлес салмағының өсуі
Жыл сайынғы тұлғалардың санағы алғашқы мүгедектілік анықталған, және де 2009 жылдан бастапқы мүгедектілікке шығудың қарқынды көрсеткіші (29,2 жағдайда на 10 мың. тұрғын) төмендеу тендециясында 2015жылы 28,1 жағдайда 10 мың тұрғынға дейін, ал 2016 жылы өсуі (29,4 жағдайға 10мың тұрғын) өседі.
Динамикада тұрғындардың балалар арасындағы алғашқы мүгедектіктің үлес салмағының өсуі 2014 жылы 21,7% дейін 2016 жылы 21,9% дейін көрсетілген. Жасаралық құрылымда бастапқы мүгедектілік 3 жасқа дейін 45% шамасын құрайтының ескергеніміз жөн. Қазақстандағы және халықаралық балалар мүгедектілігінің нәтижесі балалардағы мүдектіліктің пайда болуын өршітетін келесі факторлар атап көрсетуге мүмкіндік береді:
Биологиялық – жоғары деңгей ата-аналарындағы созылмалы, туа пайда болған және тұқымдық аурулар мен перинаталдық кезеңдегі патологиясы. Балалар мүдектілігінің себебінің бірі туа пайда болған ақауларының дамуы. Жүрек ақаулары мен қан тамырлар, гидроцефалия, әйелдің жүктілікті тоқтатқысы келмегендігіне байланысты, жүктілік кезіндегі уақытында диагностика өтпеу мен ауыл аймағындағы мамандырылған орталықтарға осы балаларды кеш апару себебі болып табылады.
