Табиғатпен балаларды таныстыруда әртүрлі әдістерді қолданудың қажеттігі.Оқыту әдістері тәрбиеші мен баланың біріккен іс-әрекеті.Әдістердің бір-бірімен байланысы.Берілетін білімнің мазмұны мен мақсатына байланысты оқыту әдістерінің өзгеретіндігі
1
12
25-тақырып
Көрнекілік әдісі
Балаларды табиғатпен тікелей әрекет үстінде таныстыру
1
13
26-тақырып
Бақылау –балаларды табиғатпен таныстырудың негізгі әдісі
Бақылау арқылы заттың қасиетін,сапасын,құрылысын,сырқы түрін,олардың өзгеру себертерін табады.Бақылау баланың білім алудағы күрделі іс-әрекеті.Бала тілін дамытып, ойын жүйелеуде салыстырмалы және қорытынды бақылауының маңызы.Балалардың ғылыми дүниетануын, нақты ұғымдары мен түсініктерін қалыптастыруда бақылаудың маңызы
1
13
27-тақырып
Жекеше және топпен бірге бақылау,дүркін-дүркін бақылау,ұзақ уақыт бақылау
Өсімдіктер,жануарлар тіршілігін олардың өсу, даму,жолдарын және жыл мезгілдерінің өзгерісіні бақылауға арналған ұзақ мерзімді бақылаулар.Қысқа мерзімді бақылау.Өсімдіктер мен жануарлардың көптүрлілігін,өлі табиғат обьектілерінің түр түсін,қасиетін,басты белгілерін,сапасын танып білуде-қысқа мерзімді бақылаудың маңызы
2
14
28-тақырып
Ересек топта.
Заттың көзге бірден түсетін ең басты белгілерін бақылатып үйрету:көлемі,түсі,пішіні,бөліктері,беткі көрінісі,саны.Ересек тобында ұзақ уақытты бақылау жүргізу.Өсімдіктер мен жануарлар тіршілігін олардың жыл мезгіліне байланысты өзгерістерін бақылау
2
15
2.2. Семинарлық, практикалық сабақтар
№
Тақырып,
Дәрістер аттары
Тақырып мазмұны
Сағат саны
(30 сағ)
Семестр
аптасы
1
Жердің формасы.Жердің өз білігінен және күнді айналуы
Жер туралы жалпы ұғым.Жер құрылысы.Жердің ішкі құрылысын зерттеу жолдары.Сисмикалық әдіс арқылы жердің ішкі құрылысын болжау.Жердің тығыздығы мен ішкі құрылысы
1
1
2
Дүниежүзілік мұхиттар.Ауа райы. Климат.
Мұхит суларының құрамы мен қасиеттері.Су – жердің сұйық қабығы.Әлемдік мұхиттар,теңіздер,шығанақтар,бұғаздар.Мұхит суларының құрамы мен қасиеттері.Ауа райы туралы жалпы түсінік.Ауа массаларының түрлері
1
2
3
Биосфера ноосферадағы зат айналымы-биосфераның ең жоғарғы сатыдағы дамуы
Биосфера туралы ұғым
2
3
4
Паразит өсімдіктер
Сапрофиттер
Тірі организмдердің эволюциясы
1
3
5
Жыныссыз көбею.Тұқым арқылы көбею.Оның жыныссыз көбеюден айырмашылығы
Көбеюдің түрлері,олардың бір-бірінен айырмашылығына талдау жасау.
1
4
6
Қыналарға сипаттама.Оның саңырауқұлақ пен балдыр симбиозынан пайда болуы.Қыналардың табиғатта таралуы және табиғат пен адам өміріндегі маңызы.
Қыналар туралы білімді жүйелеу.Қыналардың пайда болу жолдары және табиғатта таралуына талдау.
1
5
7
Гүл,тұқым арқылы көбею мүшесі.Қос жарнақты,даражарнақты,гүлді өсімдіктер,олардың ерекшелігі
Гүлдің маңызы туралы жалпы түсінік.Гүлдің бөлімдері. Аталық пен аналықтың қызметі
1
6
8
Өсімдіктер бірлестігінің түрлері:орман(шыршалы,қарағайлы,қайыңды қылқан жапырақты ормандар), шалғын, батпақ.Өсімдіктер тіршілігіндегі жыл мезгіліне байланысты өзгерістер.Өсімдіктерді қорғау.
Өсімдіктердің түрлері.Өсімдіктердің таралу ареолы.Жыл мезгілдеріне байланысты өсімдіктерде болатын өзгерістерге талдау жасау.Өсімдіктерді қорғауға арналған үкімет құжаттарын талқылау
2
6
9
Ішекқуыстылардың дене құрылысының тіршілік әрекетінің,көбеюінің ерекшеліктері
Маржандар класы тармақтары бойынша сызбалар дайындау және қорғау
1
7
10
Былқылдақденелілердің таралуы,қоректенуі,табиғаттағы және адм өміріндегі маңызы
Былқылдақ денелілерге байланысты сөздік құрастыру
1
7
11
Бунақденелілер,жәндіктер.Олардың дене бітімінің тіршілік ортасына,тіршілік әрекетіне қоректенуіне қарай өзгерісі.Олардың табиғаттағы маңызы.Зиянды бунақденелілермен күрес.
Бунақденелілерге байланысты сөздік құрастыру.Қосқанатты бунақденелілер туралы және олармен күрес жөнінде конспект жазу
1
8
12
Балықтардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.Балықтарды қорғау,көбейту
«Балықтардың кәсіптік маңызы» тақырыбында реферат дайындау
1
8
13
Құстардың ұя салуы және олардың маусымдық қоныс өзгеруі.Көшпелі орнықты және жыл құстары.Құстардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.Құс өсіру.үй құстары.
«Құстардың экологиялық топтары» тақырыбын талдау.Құстардың шаруашылық маңызын талдау. Үй құстарының пайдасы,оларды өсіру,қорғау.
1
9
14
Сүтқоректілердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.Сүтқоректілер тіршілік әрекетінің жыл мезгіліне қарай өзгерісі.Сүтқоректілерді қорғау.
Сүтқоректілердің балаларын және төлдерін тәрбиелеу туралы қысқаша сипаттама жасау.
Балаларды оқыту мен тәрбиелеуге байланысты алыс және жақын шетелдердің алдыңғы қатарлы ойшылдардың қағидалары
Ойшылдардың қағидаларын педагогикалық психологиялық зерттеулері нәтижесінде пайдалану.
1
12
21
Ж.Ж.Руссо сенсорлық мәдениетін дамытудағы қоршаған дүниемен таныстырудың мәні туралы
Балалар бойындағы қасиеттердің еркін дамуында табиғат заңдылықтарымен сәйкестендіре отырып мүмкіндік жасаудың құндылғы жайында.Табиғат пен қарым-қатынастың дамуына тигізетін әсері жайында
1
13
22
Сезім арқылы қабылдау нақты дүниенің бала санасына тікелей әсерінен туындайды.
Осы арқылы баланың ойы мен тілін қабылдаудың есте сақтауға тигізетін әсері.
Мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық тәрбие берудің мазмұнығмақсаты
Экологиялық тәрбие мақсатты бағытталған педагогикалық үрдіс,экологиялық мәдениет экологиялық сана,мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық тәрбие берудің нәтижесі
1
14
25
Көрнекілік арқылы балаларды табиғаттың айқынн,нақты нысандармен таныстыру
Көрнекілік әдісінің нақты заттарды,нақты нысандарымен таныстыру
2
15
26
Бақылауды жүргізу жолдары.Бақылау нәтижелерін қорытындылау
Бақылау жүргізуіне обьектінің қолайлылығы.Бақылауды ұйымдастыруға қойылатын талаптар.
2
15
2.4. Студенттердің оқытушы жетекшілігімен жасайтын өзіндік жұмыстары (СОӨЖ)
№
СОӨЖ арналған тапсырмалардың тақырыбы мен мазмұны
Өткізу түрлері
Сағат
саны
(60сағ)
Семестр аптасы
1
Тақырып
Солтүстік және оңтүстік жарты –шарларда жыл мезгілдерінің ауысуы.Табиғаттың жыл мезгілдеріне байланысты өзгеру себептері Солтүстік тропик.Оңтүстік тропик.Табиғат календары
Презентация
3
1
2
Тақырып
Географиялық қабық және биосфера.Экожүйе
Практикалық жұмыс
3
2
3
Тақырып
Фотосинтез процессі,оның маңызы
Практикалық жұмыс
3
3
4
Тақырып
Балдырлардың табиғатта таралуы және табиғатпен адам өміріндегі маңызы
Практикалық жұмыс
3
4
5
Тақырып
Папоротниктердің табиғатта таралуы және табиғат пен адам өміріндегі маңызы
Сұрақ-жауап
3
5
6
Тақырып
Бунақденелілер,жәндіктер. Ішекқуыстылардың дене құрылысы
Практикалық жұмыс
3
5
7
Тақырып
Омыртқалы жануарлар.Жылықанды және суыққанды омыртқалылар.Балықтар.Тіршілік ортасына қарай дене бітімнің ерекшелігі
Сұрақ-жауап
3
6
8
Тақырып
Қосмекенділердің табиғаттағы, адам өміріндегі маңызы.Жорғалаушылардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы
Практикалық жұмыс
3
7
9
Тақырып
Сүтқоректілердің тіршілік ортасына қарай көптүрлілігі және тіршілік әрекеті
Практикалық жұмыс
3
7
10
Тақырып
Сүтқоректілердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.Үй жануарлары,олардың пайдасы
Сұрақ жауап
3
8
11
Тақырып
Биоценоздың құрамы,құрылысы, биоценозға енетін организмдердің бір-бірімен байланысы
Конспект тексеру
3
8
12
Тақырып
Қазақстанның қызыл кітабы
Көрнекілікті қолдану, қорғау
3
9
13
Тақырып
Қорықтар мен қорықшалар
Көрнекілікті қолдану,
қорғау
3
9
14
Тақырып
Әдістеменің педагогикалық пәндермен дидактикамен,психологиясымен, тәрбие теориясымен, мектеп жасына дейінгі педагогикамен байланысы
Ауызша сұрақтар,
жауаптар
3
10
15
Тақырып
Балалардың ақыл ойын дамытудағы И.Г.Песталоцийдің көзқарасы.Адам танымның негізгі фундаменті – табиғатты бақылап қабылдау
әңгімелесу
3
10
16 тақырып
Экологиялық білім мазмұнын іріктеу принциптерге негізделеді:берілетін білімнің ғылымилығы,жас ерекшеліктеріне сәйкестігі,түсініктілігі, жүйелілігі,бірізділігі және тәрбиелік,дамытушылық мүмкіндігі
Ауызша сұрақтар,
жауаптар
3
11
17 тақырып
Көрнекіліктің баланың ақыл-ойын дамытудағы алға қойған мақсатқа жетудегі маңызы:сұрақтар беру,байқап зерттеп қарау,салыстыру,нысандардың байланысы,ұқсастықтары, айырмашылықтарын табу,түр –түсін анықтау
Тест тапсырмала
ры
3
12
18 тақырып
Бақылаудың мақсаты мен міндетін анықтау.Бақылаудың жүйелілігі.Бақылау барысында баланың ақыл ойын белсенділігін дамыту үшін әр түрлі әдістер мен тәсілдерді қолдану.Бақылау барысында және нәтижесінде алған білімдерін қорытындылау,бекіту.
Көрнекілікті қолдану, қорғау
3
13
19 тақырып
Сүтқоректілердің тіршілік ортасына қарай көптүрлілігі және тіршілік әрекеті
Практикалық жұмыс
3
14
20 тақырып
Сүтқоректілердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.Үй жануарлары,олардың пайдасы
Сұрақ-жауап
3
15
2.5. Студенттердің өзіндік жұмысы
№ р/с
СӨЖ тақырыптарының аттары және тапсырмаларының мазмұны
Бақылау формасы
Сағат
саны
(60сағ)
Семестр
аптасы
1
Географиялық қабық. Күнмен түннің ауысуы, жыл мезгілдерінің ауысуы.Тау,тау жоталары, жазықтар. Жыралар мен ойпаттар.Үстірт, қырат,бетпақдала
Ауызша сұрақтар,
жауаптар
3
1
2
Жердің ерекше қабығы -биосфера
Ауызша сұрау
3
1
3
Тірі организмдердің эволюциясы
Көрнекілікті қолдану,қорғау
3
2
4
Өсімдіктер экологиясы және олардың маңызы
Сұрақ-жауап
3
3
5
Өсімдіктердің клеткасы
Тест тапсырмалары,
тексеру
3
4
6
Өсімдіктердің көбею жолдары
Глоссарий құру,сұрау
3
5
7
Жануарлар әлемінің алуан түрлілігі мен эволюциясы
Бақылау жұмысы
3
5
8
Жануарларды жіктеу
Реферат қорғау
3
6
9
Құстардың табиғаттағы және халық шаруашылығының маңызы
Сұрақ-жауап
3
6
10
Сүтқоректілердің омыртқалы жануарлардың ішіндегі жоғары дамығандығының белгілері
Реферат қорғау
3
7
11
Табиғат жайында берілетін білім мазмұнын іріктеу принципі.Балаларға берілетін білімнің нақтылығы,жыл мезгілдері,өсімдіктер мен жануарлар туралы білімінің нақты ғылыми деректерге негізделуі
Ауызша сұрақтар,
жауаптар
3
8
12
А.В.Запорожец,Н.Н.Поддьякова, Н.Ф.Виноградов табиғат обьектілері құбылыстарының арасындағы байланыс туралы білімді меңгерудің баланың ақыл ойының дамуындағы маңызы туралы
Ауызша сұрау
3
9
13
Табиғат обьектілері мен құбылыстарының балалардың сезінуіне, қабылдауына қолайлылығы білімнің тәрбиелік,дамытушылық принципі
Сұрақ-жауап
3
9
14
Білімнің жан-жақтылығы,бағдарлама мазмұнына жаратылыстану ғылымдарының барлық салаларын қамтитын материалдарды енуі
Сұрақ-жауап
3
10
15
Балабақша үлескісі,оның білімділік,тәрбиелік маңызы.Үлескіні жоспарлау мен көкаландыру.Гүлзар,бақша,жеміс бағы оны жоспарлау.Үлескіге керекті құрал жабдықтар,оларды сақтау
Көрнекілікті қолдану,қорғау
3
11
16
Табиғат бұрышының тұрақты және уақытша обьектілері
Көрнекілікті қолдану,қорғау
3
12
17
Адам, қоғам, табиғат арасындағы ғылыми негіздері, ізгілікті бағыттағы қатынас
Тест тапсырмалары,
тексеру
4
13
18
Ғылымилық:бағдарлама мазмұнына экологиялық негізгі ұғымдар мен пікірлердің енуі.Қоршаған ортадағы тірі және өлі заттар мен денелілердің біртұтастығын жеңіл түрде тұсіндіру арқылы балалардың экологиялық мәдениетін қалыптастыру.
Глоссарий құру,сұрау
4
14
19
Бақылау кезінде әр жастағы топтарда бақылауды ұйымдастыру және жүргізу
