Мектеп ресурстары эыдұ шолуы Анна Понс, Джереми Аморосо, Ян Херчински

182 
4.A3.2-
кесте
 
Мұғалімдерді аттестаттау бойынша біліктілік талаптары, санаттары бойынша
 
Мұғалімнің санаты
 
Білім деңгейі және 
жұмыс өтілі 
 
Мұғалім білуге тиісті
 
Орта
 
немесе
 
орта
 
білімнен
 
кейінгі
 
білім
 
деңгейінде
 
техникалық
 
және
 
кәсіптік
 
білімі
 
бар
 
мектептердің
 
мұғалімдері
 
Санаты жоқ
 
Техникалық және кәсіптік 
педагогикалық білім 
(орташа арнайы, орташа 
кәсіптік)
 
Құжатта белгіленбейді
 
2-
ші санат
 
Техникалық және кәсіптік 
педагогикалық білім 
(орташа арнайы,
 
орташа 
кәсіптік) –
 
мұғалім ретінде 
кемінде 3 жыл жұмыс өтілі
 
Белсенді оқыту нысандарын және тәсілдерін 
пайдалануға; оқушылардың оқу жетістіктерін 
бағалау әдістерін әзірлеуге; оқу
-
тәрбиелік үрдісте 
тұрақты оңды нәтижелерді қамтамасыз етуге; 
шығармашылық топтардың, әдістемелік 
бірлестіктердің, озық тәжірибелі мектептердің 
жұмысында білім мекемесі аясында белсенді 
қатысуға тиісті.
 
1-
ші санат
 
Техникалық және кәсіптік 
педагогикалық білім 
(орташа арнайы, орташа 
кәсіптік) –
 
мұғалім ретінде 
кемінде 4 жыл жұмыс өтілі
 
Екінші санаттағы мұғалімдерге қойылатын барлық 
талаптарға жауап беруге тиісті. Оның үстіне, пәнді 
оқытудың жеке тәсілдерін әзірлеуге тиісті; 
оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауды жүргізу 
керек; шығармашылық топтардың, әдістемелік 
бірлестіктердің, озық тәжірибелі мектептердің 
жұмысын басқаруға тиісті; білім беру мәселелері 
бойынша педагогикалық басылымдарда 
жарияланымдары болуы керек.
 
Жоғары 
санат
 
Техникалық және кәсіптік 
педагогикалық білім 
(орташа арнайы, орташа 
кәсіптік) –
 
мұғалім ретінде 
кемінде 5 жыл жұмыс өтілі
 
Бірінші санаттағы мұғалімдерге қойылатын барлық 
талаптарға жауап беруге тиісті. Одан басқа, пәнді 
оқытудың авторлық бағдарламаларын, жаңа оқыту 
бағдарламаларын және білім беру 
технологияларын, сондай
-
ақ оларды бағалаудың 
әдістерін әзірлеуге тиісті; өзінің пәні бойынша 
зерттеу жұмыстарын жүргізуге тиісті; білім беру 
саласындағы өзекті мәселелерді әзірлеу бойынша 
шығармашылық топтарды басқаруға тиісті.
 
Жоғары білімі 
бар мектеп 
мұғалімдері 
 
Санаты жоқ
 
Жоғары педагогикалық 
білім
 
Құжатта белгіленбейді
 
2-
ші санат
 
Жоғары педагогикалық 
білім + мұғалім ретінде 
кемінде 3 жыл жұмыс өтілі
 
Пәнді оқытудың жеке әдістемесін әзірлеуге тиісті; 
белсенді оқыту нысандарын және тәсілдерін 
пайдалануға; оқушылардың оқу жетістіктерін 
бағалау әдістерін әзірлеуге; оқу
-
тәрбиелік үрдісте 
тұрақты оңды нәтижелерді қамтамасыз етуге; 
шығармашылық топтардың, әдістемелік 
бірлестіктердің, озық тәжірибелі мектептердің 
жұмысында білім мекемесі аясында белсенді 
қатысуға тиісті.
 
1-
ші санат
 
Жоғары педагогикалық 
білім
 
+ мұғалім ретінде 
кемінде 4 жыл жұмыс өтілі; 
немесе ғылымдар 
кандидатының ғылыми 
дәрежесі + кемінде 2 жыл 
мұғалім ретінде жұмыс 
өтілі болуы керек немесе 
ғылымдар докторының 
ғылыми дәрежесі + 
мұғалім ретінде кемінде 1 
жыл жұмыс өтілі.
 
 
Екінші санаттағы мұғалімдерге қойылатын барлық 
талаптарға жауап беруге тиісті. Оның үстіне, пән 
бойынша оқу
-
әдістемелік жұмысты талдаудың 
жеке әдістемелерін әзірлеуге; жеке оқыту 
бағдарламаларын құрастыруға және жүзеге 
асыруға тиісті; шығармашылық семинарларды, 
шығармашылық топтардың жұмысын басқаруға, 
өзінің жұмысында озық педагогикалық тәжірибені 
пайдалануға тиісті.
 
Жоғары 
санат
 
Жоғары педагогикалық 
білім + мұғалім ретінде 
кемінде 5 жыл жұмыс өтілі; 
немесе ғылымдар 
кандидатының ғылыми 
дәрежесі + кемінде 3 жыл 
мұғалім ретінде жұмыс 
өтілі болуы керек немесе 
Бірінші санаттағы мұғалімдерге қойылатын барлық 
талаптарға жауап беруге тиісті; одан басқа, жаңа 
оқыту бағдарламаларын, білім беру 
технологияларын әзірлеуге; даярлау 
бағдарламаларын әзірлеуге және оларды 
бағалауға тиісті; өзінің пәні бойынша зерттеу 
жүргізуге тиісті; білім беру саласындағы өзекті 
мәселелерді әзірлеу бойынша шығармашылық 

183 
ғылымдар докторының 
ғылыми дәрежесі + 
мұғалім ретінде кемінде 2 
жыл жұмыс өтілі.
 
топтарды басқаруға тиісті.
 
Дереккөз
:
ЭЫДҰ 
 
(2014 с), Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 13 шілдедегі № 338 қаулысының негізінде.
 
 
 

184 
Әдебиет тізімі 
Андерсон С. (1982), [Мектеп атмосферасын іздеу: зерттеуді шолу], Review of Educational Research,  
52-том, № 3, 368-420 б.б.. 
Барбер М. и Муршед М. (2007), Әлемдегі ең тиімді мектептің білім беру жүйелері қалай 
көшбасшы болды, 
McKinsey&Company, 
http://mckinseyonsociety.com/downloads/reports/Education/Worlds_School
_Systems_Final.pdf.
 
Баргер Т. (2013), Негізгі мектепте оқу жетістіктерінің стандартталғанр тест нәтижелеріне "циклды 
жүргізудің" ықпалы .Жарияланбаған докторлық диссертация, Либерти Университеті, 
Линчберг, Вирджиния. 
Коен Дж., Э. Макгейб, Н. Мичелли және Т. Пикерал (2009), [Мектеп атмосферасы: зерттеулер, 
саясат, тәжірибе, мұғалімдер бағасы], TeachersCollegeRecord, Том 111, № 1,  180-213 б.б. 
Коллинс және Холтон (2004), [Басқарушы кадрларды даярлау бағдарламаның тиімділігі: 1982 
жылдан бастап 2001 жылға дейін зерттеулердің мета-талдауы], 
HumanResourceDevelopmentQuarterly, Том 15, № 2, 217–248 б.б., 
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/hrdq.1099/abstract
. 
Дэниелсон С. (2001), [Мұғалімдерді талдаудың жаңа тенденциялары], EducationalLeadership, Том 
58, № 5,  12-15 б.б. 
Дарлинг-Хэммонд Л. Және т.б. (2007), Мектеп басшыларын өзгермелі әлемге даярлау: басқарушы 
кадрларды даярлаудың үлгілік бағдарламалардың сабақтары, Стэнфорд университеті. 
Дэвис С., Л. Дарлинг-Хэммонд, М. Лапонте, Д. Мейерсон (2005), зерттеуді шолу, мектептердің 
басқарушы кадрларын зерттеу: табысты директорлардың дамуы, Білім көшбасшыларының 
Стэнфорд институты және Уоллес Қоры. 
Дей С., П. Саммонс, Д. Хопкинс, А. Харрис, К. Литвуд, К. Гал, Э. Браун, Э. Атариду, А. Кингтон 
(2009), Мектеп басшылығының оқушылардың нәтижелеріне ықпалы, № DCSF-RR108 
зерттеу туралы есебі, Ноттингем университеті. 
Динамжәне басқалар. (2011), [Австралиядағы жетекші кадрларды дайындау бағдарламасындағы 
олқылықтар ], School LeadershipandManagement, Том 31, no.2,.139-154 т.т.. 
Фрайер, Р. (2014) [Мемлекеттік мектептерде басымдық мектептерінің ең үздік тәжірибелерін 
енгізу: Сынақтардың дәлелдері], Гарвард Университеті , Экономика Департаменті 
Гаморан А. (2010), [Оқушылардың бағдарламаларға және теңсіздікке бөлінуі: зерттеулердегі және 
тәжірибедегі жаңа бағыттар], The Routledge international handbook of the sociology of 
education, 213-228 б.б, Routledge Publishing, Оксфорд. 
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 30 қаңтардағы № 77 қаулысы. 
Громада және Шубридж (2015), [Оқушылардың оқу уақыты: әдебиетті шолу], Білім беру бойынша 
ЭЫДҰ  жұмыс құжаттар, ЭЫДҰ Publishing, Париж. 
Ханушек Э. А. және Л. Вуссманн (2005), [Оқушыларды бөлу үлгерім мен теңсіздікке әсер ете ме? 
Түрлі елдердегі айырмашылық туралы деректер ], NBER жұмыс құжаты, № W11124, 
EconomicJournal, Корольді экономикалық қоғам, Сент-Андрус.  

185 
Харгривс А. және М. Фуллан, (2012),Кәсіптік капитал: әрбір мектепте оқытуды қайта 
ұйымдастыру, Teachers College Press and Ontario Principals' Council, Нью-Йорк және 
Торонто.  
Харрис А. (2012), [Басшылық ету функцияларын бөлу: директор рөлі үшін салдары ],Journal of 
Management Development, Том 31, № 1,  7-17 б.б., Emerald Group Publishing Limited, Бингли, 
Великобритания.  
Венштейн Дж. және М. Эрнандес (жариялануға дайындалуда), [Мектеп директорларының желілері 
мен тәлімгерлік: тәжірибе алмасуды нығайту үшін саясаттың бағыттары мен фактілер ], 
Білім беру бойынша ЭЫДҰ  жұмыс құжаттары, ЭЫДҰ Publishing, Париж. 
Хорган Г. (2009), [Бұл бала ақылдырақ, себебі ол бай: мктептегі кіші жастағы балалардың 
тәжірибесіне кедейліктің ықпалы е],InternationalJournalofInclusiveEducation, Том 13, № 4. 
Ақпараттық-талдау орталығы (АТО) (2014), ЭЫДҰ  шолуы «Мектептерде ресурстарды 
пайдаланудың тиімділігін арттыру саясаты: Қазақстан бойынша елдік негізгі баяндама», 
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Ақпараттық-талдау орталығы, 
Астана 
Ли В. Э., Д. Буркам, Д. Реди, Дж. Хонигман және С. Мизлс (2005), Бала бақшалар толық күнге 
немесе жарты күнше: балалар білімнің басым бөлігін қайдан алады ?, Американдық 
әлеуметтік қауымдастықтың жылдық жиналысында ұсынылған баяндама, Анахайм, 
Калифорния, 2002 жылдың тамыз айы, 2005 жылы қайта қаралған. 
Луфкин М және т.б.. (2007), [Техникалық білім мен жұмыстағы гендерлік теңсіздік], Білім арқылы 
гендерлік теңдікті арттыру бойынша құрал (2-нші редакция),S. Klein, Editor, 
LawrenceErlbaumAssociates, Лондон.  
Макбит Дж. Және т.б.. (2005), Күрделі жағдайларға әрекет ету: ерекше күрделі жағдайларда 
жұмыс істейтін мектептерді бағалау , Білім факультеті, Кембридж университеті. 
Махони Дж., Х. Лорд және Э. Каррил (2005), [ Сыныптан тыс бағдарламаларда қатысудың 
экологиялық сараптамасы мен сәтті емес балалардың мотивациялық ерекшеліктері және оқу 
жетістіктерін дамыту ], ChildDevelopment, Том 76, № 4,  811 – 825 б.б.. 
МаргоДж., М. Бентон, К. УизерсжәнеС. Сода (2008), Қолдарынан келетіндер ?, Institute for Public 
Policy Research (IPPR) Publications. 
Мартин, М. И.Муллис, И.,П.Фой, жәнеДж.Станко (2012), TIMSS 2011 Айналаны тану бойынша 
халықаралық нәтижелер. Халықаралық Білім Қауымдастығының TIMSS және PIRLS 
Халықаралық зерттеу орталығы, Линч Білім мектебі, Бостон колледжі, Бостон.  
McKinseyandCompany (2010), Дүниежүзіндегі ең үздік жетістіктерге қол жеткізген білім 
жүйелері қалай жақсара 
береді ,
www.mckinsey.com/client_service/social_sector/latest_thinking/worlds_most_improved_s
chools
. 
Милановски А. және С. Кимбал (2003), [Цинциннаты мұғалімдерінің тиімділігін бағалаудың 
шеңберлі жүйелері  n Уошо], CPRE жұмыс құжаттарының сериясы, TC 03-07. 
МорганГ. жәнеР. Хокинс (2004), [Директорлар арасындағы ұрпақты ауыстыру ], Leadership 
Fellowship – Frank Farrell Award, NSW Department of Education and Training.  
Моррис А. (2011), [Стандартталған оқушылар тестілеуі: ЭЫДҰ елдеріндегі ағымдағы тәжірибе 
мен әдебиетке шолу ], Білім беру бойынша ЭЫДҰ  жұмыс құжаттары, № 65, 
ЭЫДҰPublishing, 
www.ЭЫДҰ.org/edu/workingpapers
.  

186 
Мухтарова және Медени (2013),  Қазақстандағы мектептерге басшылық және мектептегі 
оқыту: инновациялық тәжірибе бойынша 
ұсыныстар ,InternationalJournalofeBusinessandeGovernmentStudies, Том 5, № 1, 
www.sosbilko.net/journal_IJEBEG/arhieves/2013_1/Anar_Mukhtarova.pdf
. 
Муллис И., М. Мартин, П. Фой және А. Арора (2012), TIMSS-2011 Математика бойынша 
халықаралық нәтижелер. IEA TIMSS & PIRLS Халықаралық зерттеулер орталығы, Линч 
Білім мектебі, Бостон колледжі, Бостон. 
Білім статистикасы және бағалау ұлттық орталығы (2013а), Ұлттық Бірыңғай тестілеу 
нәтижелерін талдау (ҰБТ – 2013), Білім статистикасы және бағалау ұлттық орталығы, 
Астана. 
Білім статистикасы және бағалау ұлттық орталығы (2013b), Қазақстан Республикасының білім 
беру жүйесінің жай-күйі және дамуы туралы ұлттық баяндама (қысқартылған нұсқасы), 
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі, Білім статистикасы және бағалау 
ұлттық орталығы, Астана. 
Білім статистикасы және бағалау ұлттық орталығы (2012), 9-сынып оқушыларының білім 
сапасына әсер ететін факторлар, Астана, Білім статистикасы және бағалау ұлттық 
орталығының Редакциялық-полиграфиялық қызметі, Астана. 
Білім статистикасы және бағалау ұлттық орталығы (2014), Қазақстан Республикасының білім беру 
жүйесінің статистикалық көрсеткіштері: ұлттық жинақ, Қазақстан Республикасы Білім 
және ғылым министрлігінің Білім статистикасы және бағалау ұлттық орталығы дайындаған, 
Астана. 
НЗМ (2013), «Назарбаев зияткерлік мектебі» ААҰ жылдық есебі, 
2013, 
http://nis.edu.kz/en/about/reports/?id=2817
. 
ЭЫДҰ  (2014a), Білімге көзқарас 2014, ЭЫДҰ Publishing, Париж. 
ЭЫДҰ  (2014a), Білім беру саласындағы ұлттық саясатты шолу: Қазақстандағы орта білім, 
ЭЫДҰ Publishing, Париж, 
http://dx.doi.org/10.1787/9789264205208-en
. 
ЭЫДҰ  (2014с), PISA 2012 нәтижелері: Оқушылар нені біледі және нені жасай алады (Том I, 
түзетілген шығарылым, ақпан 2014); оқушылардың математика, оқу және айналаны тану 
бойынша нәтижелері,  PISA, ЭЫДҰ Publishing, Париж, 
http://dx.doi.org/10.1787/9789264208780-en. 
ЭЫДҰ  (2013a), PISA 2012 нәтижелері: Мектептерді не табысты етеді (Том IV): ресурстар, 
саясат және тәжірибе, PISA, ЭЫДҰ Publishing, Париж, 
http://dx.doi.org/10.1787/9789264201156-en
. 
ЭЫДҰ  (2013c), Оқыту нәтижелерін жақсарту синегриясы: бағалау мен талдау процесіне 
халықаралық көзқарас ,Білім беруде талдау және бағалау бойынша ЭЫДҰ  шолу, 
ЭЫДҰPublishing, Париж, 
http://dx.doi.org/10.1787/9789264190658-en
. 
ЭЫДҰ  (2012),Білім берудегі сапа мен әділдік: қолайсыз мектептер мен сәтсіз балаларды қолдау , 
ЭЫДҰPublishing, Париж. 
http://dx.doi.org/10.1787/9789264130852-en
. 
ЭЫДҰ  (2012b), Жапониядағы PISA сабақтары,Мықты мектептер және білім берудің табысты 
реформалары, ЭЫДҰ Publishing, Париж, 
http://dx.doi.org/10.1787/9789264118539-en
. 
ЭЫДҰ  (2011c), АҚШ-тағы PISA сабақтары, Мықты мектептер және білім берудің табысты 
реформалары, ЭЫДҰ Publishing, Париж.  

187 
ЭЫДҰ (2008), Мектептердің басқарушы кадрларын жақсарту, 1-том: саясат және 
тәжірибе,ЭЫДҰ , Париж, 
http://dx.doi.org/10.1787/9789264044715-en
. 
ЭЫДҰ  (2004),  Кәсіби бағдар мен мемлекеттік саясат: саясатты толтыру  
политики,ЭЫДҰPublishing, Париж, 
http://dx.doi.org/10.1787/9789264105669-en
. 
Робинсон В. М. Дж., С. Ллойд және К. Дж. Роу (2008), [Оқушылардың оқу жетістіктеріне 
басшылықтың ықпалы: басшылық етудің түрлі стильдеріне талдау ], 
EducationAdministrationQuarterly, Том 44(5),  635-674 б.б. 
Розенквист М. (2010), [Есептілік пен жақсаруды қамтамасыз ету үшін тестілеу нәтижелерін 
пайдалану; әдебиетке шолу ], Білім беру бойынша ЭЫДҰ  жұмыс құжаттары,No. 54, 
ЭЫДҰPublishing, 
www.ЭЫДҰ.org/edu/workingpapers
. 
Шофилд
 Дж. (2010), 
[Орта мектепте оқу жетістіктеріндегі олқылықтар мен түрлі оқу 
бағдарламасымен қабілеттеріне қарай оқушыларды топтастыру туралы халықаралық 
мәліметтер ]
, TheTeachersCollegeRecord, Том 112, № 5, 1492-1528 б,б, Педагогикалық 
колледж, Колумбия университеті, Нью-Йорк.
 
Славин Р. Э. (1990), [Орта мектептегі оқу жетістіктеріне қабілеттері бойыншаоқушылардың топқа 
бөлінуінің ықпалы: ең үздік дәлелдер синтезі ]
,
ReviewofEducationalResearch, Том 60, № 3, 
471-499 б.б, SageJournals, АҚШ. 
Славин Р. Э. (1987), [Орта мектептегі оқу жетістіктеріне қабілеттері бойыншаоқушылардың топқа 
бөлінуінің ықпалы: ең үздік дәлелдер синтезі ], ReviewofEducationalResearch, Том 57, № 3, 
293-336 б.б, SageJournals, АҚШ. 
Славин Р. Э. және Н. Э. Мэдден (2010), [Барлығының жетістігі:  мектеп реформасында ерте 
араласу және алдын алу] в Дж. Мис және Дж. Экклс (ред.), Мектептер, мектептегі оқыту 
мен адами дамытуды зерттеу бойынша нұсқаулық , Routledge, Нью-Йорк. 
Тайпейл A. (2012),  Білім беру жүйесінде басқару жөніндегі халықаралық зерттеу , Фин ұлттық 
білім кеңесі, Хельсинки. 
ЮНЕСКО (2008), Барлығы үшін білім, Жаһандық мониторингтік есеп 2009: Теңсіздікті еңсеру: 
басшылық неге маңызды 
Ван де Верхорстжәне Дж. Мийс. (2010), [Оқу жетістіктеріндегі теңсіздіктер мен білім беру 
жүйелерінің институционалды жүйесі: салыстырмалы перспектива], 
AnnualReviewofSociology, Том 407-428 б.б., AnnualReviews, Пало-Альто. 
Волстон Дж., Дж. Вест и А. Ратбан (2005), 3 сыныпқа дейін мектепте оқу кезінде бала-бақшаға 
толық күн барумен анағұрлым жоғары оқу жетістіктері сақтала ма ?Американдық білім 
зерттеулерінің қауымдастығының жылдық жиналысында ұсынылған баяндама, Монреаль, 
Канада.  
Вишневски Дж.(2007), [Польшадағы орта білім : 18 жыл өзгеріс ], ECA төртінші білім 
конференциясында ұсынылған баяндама, Тирана, 24-26 қазан 2007, 
http://siteresources.worldbank.org/EXTECAREGTOPEDUCATION/Resources/444607-
1192636551820/Secondary_education_in_Poland_jwi_4r.pdf.қараңыз 
Дүниежүзілік банк (2013a), [Қазақстан: автономия және мектептердің есеп беруі], SABER есебі , 
БүкілДүниежүзілік банк, Вашингтон, Колумбия округі. 
 
 

188 
5-БӨЛІМ 
РЕСУРСТАР МЕНЕДЖМЕНТІ 
Осы  бөлімде  ресурстар  менеджменті,  ресурстарды  пайдалану  мониторингі,  айқындылық  және 
есептілік, тиімді пайдалану шін стимулдар саласындағы әлеуетті дамыту мәселелері қаралады. 
Мектеп  басшылары  ресурстарды  басқаруға  жеткіліксіз  дайындалған  болуы  мүмкін,  себебі 
мұндай  қабілеттер  мектеп  басшыларын  тағайындау  кезінде  ескерілмейді  және  кәсіби 
мүмкіндіктер бұл салада шектелуі мүмкін. Деректерді жасауға, жинауға және таратуға, оның 
ішінде ұлттық білім базасын дамытуға ерекше назар аударылған. Алайда, Қазақстандағы білім 
беру деректерімен байланысты ағымдағы мәселе олардың сапасы мен дұрыстығын қамтамасыз 
ету  процестерінің  болмауы  болып  табылады.  Дұрыс  деректердің  тапшылығы  білім  беру 
саясатын әзірлеу мен бағалауға дәлелді әдіс-тәсілдерін қолдануға мүмкіндік бермейді. Одан басқа, 
егжей-тегжейлі  нормативтік  құжаттардың  болуы  ресурстарды  басқару  бойынша  нақты 
болжалдарды  әзірлеуге  мүмкіндік  береді  және  мониторингті  жеңілдетеді.    Мониторинг 
сәйкестікті тексеру және ұлттық мақсаттарға қол жеткізу бойынша прогресті өзгерту үшін, 
көбінесе  2011-2020  жылдарға  арналған  БДМБ  қолданылады.  Дегенмен  мониторинг  әдісі 
заңнамалық  талаптарды  сақтау  негізінде  жүргізіледі  және  білім  беру  процесінің  тиімділігін 
талдауды  көздемейді.    Осыған  орай,  ол  қаражатты  шығыстау  тиімділігін,  әділдігін  және 
оңтайлылығын  бағалауда  шектелген.  Одан  басқа,  жергілікті  деңгейде  төмен  автономия  және 
нормалардың  жеткіліксіз  икемділігі  білім  беру  ұйымдарының  басшыларына  тиімділікті 
арттыруға әкеле алатын шешімдерді қабылдауға кедергі жасайды. Сондай-ақ мектеп бюджеті 
туралы  ақпарат  айқындылығын  жақсарту  үшін  мүмкіндіктер  бар.  Білімге  мектеп  және 
жергілікті бюджеттерін сұрау бойынша ашық алуға болады, бірақ қолданылатын формат ата-
аналар  мен  жұртшылықтың  түсінуі  үшін  күрделі  етеді,  олар  өз  кезегінде  мектепті 
жауапкершілікке  тарта  алмайды.  Әлі  дамып  келе  жатқанына  қарамастан,  мектептерде 
Қамқоршылық кеңестерінің болуы мектеп деңгейінде есептілік рәсімдерін және айқындылықты 
жақсарту  үшін  мүмкіндіктерді  ашады.    Одан  басқа,  бүкіл  жүйеде  ресурстарды  ұтымсыз 
тарату  және  сыбайлас  жемқорлық  үшін  мүмкіндіктер  бар.  Атап  айтқанда,  нормалар 
жүйесіндегі  олқылықтар  ресурстарды  заңсыз  иелену  және  дұрыс  емес  пайдалану  үшін 
мүмкіндіктерді құрайды.   
 
 
 

189 
Осы  бөлімде  мектеп  білімі  жүйесінің  барлық  деңгейлерінде  ресурстарды  тиімді  басқару 
мәселелері  қаралады.  Бұл  жерде  ресурстар  менеджменті,  ресурстарды  пайдалану  мониторингі 
(мысалы,  аудит  жүйесі,  әкімгерлердің  ресурстарды  бағалауы),  айқындылық  және  есептілік, 
ресурстарды  тиімді  қолдану  үшін  стимулдар  саласындағы  әлеуетті  дамытуға  ерекше  назар 
аударылды.  

жүктеу/скачать 3,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: