I
€
I
I
I
I
I
I
£
%
1
нын жетілдіру» жөнінде зерттеу жүргізді. Жеке тақы-' 1 рыптар: 1 3
Балабақшада 6-7 жастагы балалардың байланысты-
рып сөйлеу тілін дамыту (Б. Баймцратова). *
Баланы ойын арңылы адамгершілікке төрбиелеу ( жөне сауат ашу проблемалары (Г.Х. Дукенбаева).
Математика сабадтарында балалардың логикалың ойлау қабілетін дамыту (М.С. Сәтімбекова).
Бейнелеу өнері негізіыде баланың көркемдік талға- мын қалыптастыру {Ф.Н. Жцмабекова).
Көркем әдебиет арқылы баланы адамгершілікке тәрбиелеу ( Ә.С. Әмірова).
Мектелке дейінгі кезеңдегі дене төрбиесі негіздері (С.Ғ. Бәтібаева).
Мектепке дейінгІ жастағы отбасы төрбиесі (Г.К. Өте- баева).
Шағын қүрамды балабақшалардағы оқыту мен~' тәрбие әдістемесі (І\Х Дцкенбаева, С.С. Әуелбаева). '
Балалар үйіндегі оқу-тәрбие мәселелері (Ж. Жай- лаубекцызьС).
Институттың 1990-1995 жылдардажүргізілгенғылы- ми-зерттеу жұмыстарының жоспарына сәйкес: $
«Қазақ балабақшасында балаларды төрбиелеу, білім *
беру мазмұнын жаңарту ». ?
^ *
«Шағын құрамды қазақ балабаңшаларында тәрбие- леу, білім беру жұмысын ұйымдастыру ерекшеліктері».
«Мектеп жасына дейінгі балаларды отбасында
тәрбиелеу мөселелері», т.б. таңырыптарды зерттеу үйға- * рылды. ц
Зерттеу нөтижесінде бағдарламалар жетілдірілді, ғылыми-өдістемелік еңбёктер жазылды. «Біздің кітап» (2-кітап) оқу ңұралы қайта жаңартылды. 1 «
М.С. Сәтімбекова «Қызықтытапсырмалар жүйесі ар- қылы алтыжастағы балалардың математикалық білімін жетілдіру» деген таңырыпта кандидаттық диссертация | (1991 ж.) қорғады. 1992 ж. А.К. Меңжанованың жоғары \ мектеп студенттеріне арналған «Мектепке дейінгі педагогика»'оку ңұралы, сондай-ақ, «Көркем әдебиет ар- *
/Іч
1
. қылы балаларды адамгершілікке тәрбиелеу» атты мо- ЭІ, нографиялық еңбегі жарың көрді.
Қазақстанның өз алдына шаңырақ көтеріп, тәуелсіз J ел атануы саяси-экономикалық, мәдени өмірін жаңарту бағытында түбегейлі жаңартулар енгізуді талап етті. У Осыған орай, мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбие- леу, білім беру жұмысын ңазақ тілінде іске асыру мөсе- Қ лесін отбасы мен балабақшадан бастау көзделіп отыр. Өйткені ел өміріндегі үлы өзгерістерді жемісті де сөтті іске асыру -қоғам болашағына жауап беретін жан-жақ- ты жетілген, білімді, парасатты жаңа азамат тәрбиелеп өсіруді көздейді. Бүл мәселе - баланың нәрестелік ша- . ғынан, отбасы, балабақша, мектеп болып бірыңғай.са- бақтастықта біртіндеп үздіксіз жүзеге асырылатыя үзаң процесс.
Аталған ғылыми тақырыптар мектепке дейінгі ме- J кемелердегі тәрбие мазмұньга жаңарту мақсатында жа- , салған түжырымдамаға сөйкес іске асырылуда. Инсти- туттың ғылыми кеңесі бекіткен тақырыптар бойынша . зертхана қызметкерлері ұлттың салт-дәстүрлерге не- гізделген төл туынды, эксперименттік «Балбөбек» бағ- дарламасының жобасын дайындйп, бөбектерге оқу- I өдістемелік құралдар, дидактикалың материалдар ке- \ шенін жасап, экеперименттік балабаңшаларда байқау- : дан өткізді.
^ Жаңадан жасалған бағдарламада көзделген басты мөселе - бақшада тәрбиелеу, білім беруді кіріктіре ке- . шенді жүргізу. Яғни, бүрынғы дөстүр бойынша жеке ^ п°ндік жүйеде өткізілетін тәрбиелеу мен білім беру мазс мұнын кіріктіре жүргізу арқылы апталыц 'жүктемені азайту, балалардың денсаулығын нығайту, еңбек әре-
#кетін жасай білуге үйрету, ізгілікке, мейірімділікке
тәрбиелеу, еңбекке баулу.
Педагогика ғылымдарының кандидаты Б. Баймұра- тованың ғылыми жетекшілік жасауымен аспиранттар I Ә.С. Әмірова «Мектепке дейінгі ересек балаларды қазақ
балалар өдебиеті арқылы адамгершілікке төрбиелеу» және А. Бақреденова «Орыс тілді қазаң балаларын ана
тілінде сөйлеуге үйрету әдістері» атты тақырыптард^ диссертациялың жұмыстарын қорғады.
Қазақстанда мектепке дейінгі педагогика кенжелеі дамып келе жатңан ғылым саласы. Оның себебі, соңғь^ жылдарға дейін қазаң балаларын балабащиада, отбасынд- да төрбиелеу, күнделікті өмірге ңажетті ңарапайым білі^; негіздерін меңгерту, олардың ой-өрісін, дүниетанымьііо ұлттық бағытта жетілдіру, өнерге, еңбекке баулу icmTj жете көңіл бөлінбеуі; қазаң тілінде жұмыс істейтін ба- лабақшалардыңаздығы; олар үшін ғылыми-әдістемеліьн; басты ңұрал жасауга жете назар аударылмауы. тп
се
С£
б«
Н(
Т€
Ml
М<
Осындай олқылыңтардың орнын толтыру мақсатын-д< да институтта мектепке дейінгі тәрбие мөселесінің маз мұнын ңазіргі талап деңгейінде дамытуға басшылык™ жасау көзделді. Осыған орай, зертханаға кіші ғылыми,ж ага ғылыми ңызметкерлер ңабылданып, кейіннен аспи- рантураға түсіп, кандидаттың диссертадияларын қор- тг гады (Ә.С. Әмірова, C.F. Бөтібаева, Ф.Н. Жұмабекова, м Г.К. Өтебаева, т.б). 2000 жылы «Меқтепкедейінгітөрбие м институты & ңұрылып (директоры С. Ғаббасов), онда үш зертхана қызмет жасады. Олар: «Мектепке дейінгі төрбие», «Мектепалды даярлың», «Отбаеытәрбиесі» зерт- ханалары. «Мектепалды даярлық» зертханасы Семей мемлекеттік институты жанынан филиал ретінде қүры- лып, мектепалды даярлыққа арналған тұжырымдама және оңу-әдістемелік кешендерін дайындады. Институт ғалымдары қысңа мерзім ішінде мектепке дейінгі төрбиеге арналған оқу-әдістемелік ңұралдармен қамта- масыз ету бағытында 15 оқу-өдістемелік еңбек жария- лады. 2003 жылы мектепалды білім беру сапасын артты- ру мақсатында 82 аталымдагы 19 жаңа әдістемелік ке- шені «Аруна», «Алматы кітап», «Мектеп» баспалары- нан жарық көрді. Олар Білім және ғылым министр- лігінің тапсырысы бойынша 33 мектепке дейінгі-ұйым- дар мен мектеп жанындағы мектепалды сыныптарында байқаудан өткізілді. Сондай-аң, 20-дан аотам ғылыми әдістемелік мақалалар педагогикальщ басылымдарда
^карияланды. Аталған институт ҚВА Астана ңаласына шшірілуіне байланысты таратылды.
61 Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылдың ^9 сәуіріндегі №405 «ҚР Білім және ғылым министр- нлігінің бірқатар мәеелелері туралы» Қаулысына сәйкес Мектепке дейінгі балалық шақ» орталығы құрылды. [Оның төрт аймаңтық филиалы Алматы, Шымкент, Ңос- Птанай жөне Семейде ашылды.
і- Қазақетан Республикасының «Вілім туралы» Заңы- ина және «ҚР 2005-2010 жылдардағы білім беруді дамы- тудың мемлекеттік бағдарламаеыыа сәйкес» «Мектепке [-дейінгі балальщ шаң» орталыры мектепке дейінгі тәрбие- г леу мен оқыту жүйееіндегі қызметке талдау жасап, мек- <тепке дейінгі білім сапасын анықтауда мониторинг , жүргізіп, мектепке дейінгі төрбиё жүйесінің дамуьіна . гылыми болжам жасалды. Сондай-аң, мектепке дейіыгі тәрбиенің тұжырымдамалыңнегіздерін,базистік оқыту мен дамыту бағдарламаларын, мектепке дейінгі төрбие мен білім берудің мемлекеттік стандарты және оған сәйкес оқу-өдістемелік кешендерін дайындауға атеалы- сады. Республика көлемінде «Мектепке дейінгі білім берудің жаңа моделін дамытудың ғылыми-өдістемелік негіздері» ңаланып, ауқымды істер атқарылды.
Тэрбие - кең магынасымен алганда, цандай да болса бір жап иес.іне muicmi азъщ беріп, сол жан иесінің дцрыс өсуіпе көмек көрсетпу деген сөз.
Достарыңызбен бөлісу: |