Мектепке дейінгі педагогика
жүктеу/скачать 2,37 Mb.
|
і
4 І 1: 4 бағдарламасы жетілдірілді. Аталған еңбек «Мектеп» бас-, пасы арңылы (1967-1970) жарияланды. Зерттеу негізінде А.В. Андросова «Развитие интереса к поэзии, у детей старшего дошкольного возраста», (1969 ж.), Б. Баймұратова «Сәбилердің сөздік ңоры мен, сөз игеру ерекшелігі» деген таңырыптарда(1971 ж.) диссертация ңоргады. Л.А. Давиденко «Нәрестелердің ойыншьщтармен қимыл-қозғалыс жасауының психоло- гиялық ерекшелігі» деген таңырыпта монографиялың еңбек жазды. Зерттеу жұмыстары бойынша, әсіресе қазақ тілінде жарияланған бағдарламалар, ғылыми-әдістемелік құ- ралдар жаңа ашылған ңазақ балабақшаларында төрбие t жүмысының сапасын жаңсартуда, тәрбиешілердің білі- мін жетілдіруде айрықша маңызды болғанын атап айт^ керек. Осы жылдары бөлім қызметкерлері зерттеу жүр- гізген екінші мәселе - Қазақстандағы ауылдық бала-,, баңшалар туралы. Зерттеудің мақсаты: ауылдың бала- > бақшалардағы тәрбие жұмысын ұйымдастыру, басқару ерекшелігін, күн тәртібінің орындалуы, ойлау, сөйлеу, іс-әрекет продестерінің дамуын аныңтау, ауыл балабақ- шаларына басшыльщ жасду бағытында оңу-өдістемелік ңүрал дайындау. Зерттеу қорытындысы бойынша «Қазаңстанның ауылдық балабаңшалары» деген еңбек жазылды. Бұл еңбек екі тілде - орыс, қазаң тілдерінде кітапша болып жарың көрді (1967 ж.)- Қазақ тіліндегі нұсқасын Б. Бай- мұратова-жазды. Зерттеу жүмыстарының алгашңы қорытындылары бойынша 1969 жылы мамыр айында қазад балабақшалары қызметкерлерініңреспубликалық семинар-кеңесі өткізілді. Ол кеңесте республикадағы ба- лалар бақшаларыңың жағдайы және оны жақсарту ша- ралары жөнінде мәселелер қаралды. Институттың мек- тепке дейінгі тәрбйе бөлімінің меңгерушісі Б. Баймұра- това «Ана тілін үйретудің негізгі формалары мен әдіс- тәсілдері» атты баяндама жасады. Алдыңғы ңатарлы ба- лалар мекемелерінің меңгерушісі, төрбиешілері Н. Баң- тықүлова (Орал облысы, Казталовка селосы), О. Ешпайо- ва (Ақтөбе облысы, Байғанин ауданы), Ж. Сэпиева (Гурьев облысы, Махамбет ауданы), т.б. баяндамалар жасап, озат тәжхрибелер жайында пікір алысты. Жаңа бағдар- лама іске қосылған 1964 жылдан бергі уақыт ішінде (1964, 1971, 1972, 1974, 1976, 1979, 1980, 1981, 1982) республикалық, облыстык, семинарлар, айлық курстар өткізіліп, баңшадағы оңу-тәрбие жұмыстарын замана та- лабыңа сөйкес қайта құру, тәрбиелеу, білім берудің сыналған әдіс-төсілдері туралы сөз болды. Осындай жұмыстар өз нәтижесін көрсетті. Республика көлемін- де жүмыс істейтін көптеген бақшалардағы тәрбие маз- мұны біршама алға басып, тәрбиеші-педагогтардың білім-дәрежесі жетіле тусті. Алдыңғы қатарлы тәрбие- шілер тәрбие жұмысын шығармашылықпен ұйымдас- тыру деңгейіне көтерілді. 1971-1975 жылдары мектепке дейінгі тәрбие бөлімінде үш ғылыми қызметкер - Б. Баймұратова, Г.С. Галеева және Р.М. Жұмағожина жүмыс істеді. Институттың ғылыми-зерттеу жүмыстары жоспа- рында бекітілген мәселеге сәйкес мына тақырыптар зерт- телді:
Әдеби шығармалар оқу процесінде балалардың ауызша сөйлеу тілін дамыту (Б.Б. Баймүратова). Ауыз әдебиеті - адамгершілікке тәрбиелеу ңұралы; Қазақстанда балабақшалардың дамуы (1941-1945) (Р. Жүмағожина). Ересекбалалардыазаматтьщқатәрбиелеу (С. Галеева). Зерттеуде көзделген басты мөселе: балабақшалардағы тәрбие мазмұыын жетілдіру, оның даму кезеңдеріндегі тәрбие жұмысының барысын, балалардың білім, мінез- қүлық дағдыларының қалыптасу деңгейін байқау. Бұл бағыттағы жұмыс қорытындысында бөлім ңыз- меткері Р.М. Жұмағожина «Қазақстанда мектепке дейінгі тәрбиенің дамуы» (1941-1945) жайында ғылы- ми-монографияльщ еңбек жазды. Төрт оқу-әдістемелік қүрал, қазақ балалар едебиетінің хрестоматиясы, мек- теп жасына дейінгі балаларды байланыстырып сөйлеу- ге үйрету, әдеби шығармалар жөне тіл дамыту бағдарла масы жасалды. f 1976 жылы мектепке дейінгі тәрбие және бастауыіі бөлімдері біріктірілуіне байланысты бөлім ішінде мектепке дейінгі төрбие жөнінде ғылыми қызметкерлев тобы құрылды. Онда Б. Баймүратова, Г. Дүкенбаева; М. Сәтімбекова қызмет істеді. Топтың ңызметкерлер| 1975-1980 жылдар ішінде 6 жастағы балаларды балабаң- шадағы даярлық топтарда және мектептің даярльщ сы- ныптарында мектепке даярлау мәселесін зерттеді. Зерт теу жұмысы қалальщ жөне облыстық (Алматы, Жам был, Талдықорған облыстары) балабақшаларда жүргі зілді. Осы зерттеу нөтижесінде 6 жастағы даярлық топ тар мен сыныптар үшін бағдарламалар, оқу-әдістемелік кешені (суретті әліппе, математика, сауат ашу; тіл Даі мыту өдістемесі, хрестоматиялар, баланы мектепке да- йындау мәселелері, күн тәртібі, үйдегі еңбек, тіл дамы’ ту, т.б.) жасалып, тәжірибеге енгізілді. j Мектепке дейінгі тәрбие саласында мамандар дайын{ дау багытында А.К. Меңжанованың еңбегін ерекше атаіі өтуге болады. Ол «Балаларды көркем шыгарма туындыі лары арңылы адамгершілікке және еңбекке тәрбиелеу»[ (Алматы: Рауан, 1991), «Мектепке дейінгі педагогика (Алматы: Рауан, 1992) атты монографиялардың жөне балаларға арналған көптеген еңбектердің авторы. Бүл еңбектер - мектепке дейінгі кезеңдегі білім беруге қо сылған күнды қазыналар. Сондай-ақ, маман дайындау барысында М.Т. Тұрыс келдина, Қ.М. Меңдаяңова, Ж.Ы. Ыдырысова, Т.А. ЛевІ ченко, Х.Т. Шерязданова, А.Қ. АймағамбетовалардыД еңбегі зор.А.Қ. Аимағамбетова 19.61-1980 жылдарда Ы? Алтынсарин атындагы педагогикалық ғыльщи-зерттеу* институтында алдымен ғылыми кызметкер, ал соңғі ■ь£ 1970-1980 жылдар аралығыңдаон жыл бойы «Мектепке^ дейінгі төрбие мен бастауыш сынып» бөлімінің меңге'| рушісі ретінде зерттеу жұмыстарына басшылық жаса^ ды. Ол 1980-1984 жылдары Қазаңтық Мемлекеттік қыз-| ^дар педагогикалық институтының «Мектепке дейінгі, педагогика» кафедрасында доцент, 1984-2001 жылдар аралығында «Мектепке дейінгі тэрбие мен бастауыш білім» факультетінің деканы қызметін атқарды. Республика көлемівде мектепке дейінгі тэрбие мамандарын дайындауға зор үлес қосты. 1989 жылдар аралығында жедел шешімін табу- ды қажет ететін негізгі мәселелердің бірі 6 жасқа қара- ған балаларды мектепке даярлау еді. Оған себеп, цазаң тіліндегі балабақшалардың аздығынан балалардың көпшілігі балабацшаға қамтылмай, отбасы тәрбиесінен келетін. Ал мүндай жағдай 6 жастағы баланы бірінші сыныпта оқыту процесін дұрыс ұйымдастыруға қиын- дықтар келтіретінін көрсетті. Сол себепті бөлім ңызмет- керлері 6 жастагы балаларды мектепке дайындау мөсе- лесімен шұғылданды. Зерттеу қорытындысында балабақшадағы даярлық топтар үшін бағдарламалар, оңу-әдіетемелік кешені, суретті өліппе, оңитын суретті мәтіндер, суретті математика, нүсңаулар, өдеби-хрестоматия, сюжетті сурет- тер, сауат ашу нұсқауы, дидактикалың материалдар, диафильмдер жасалып, балабақша және мектеп тәжіри- бесіне енгізілді. 1985 жылдары бөлім қызметкерлері «Мектепте жөне балабақшада баланы 6 жастан оңытудың педагоги- калық мөселелері» деген таңырып бойынша 6 балабақ- ша мен 11 мектепте зерттеу жүргізді. Зерттеу ңорытын- дысы бойынша жаңа бағдарламалар, оқу-өдістемелік қүралдар кешені жасалып, «6 жастагы балаларды оқыту мөселелері» тақырыбында ғылыми-өдістемелік еңбек- тер жинағы дайындалып, «Мектеп» баспасы арқылы та- ратылды. Ьі. Алтынсарин атындағы педагогика ғылымдары- ның ғылыми-зерттеу институтында (директоры профессор Н.Н. Нұрахметов) 1992 жылдыңцаңтар айында мектепке дейінгі төрбие мөселесімен шұғылданатын зерт- ханада сегіз ғылыми қызметкер еңбек етті. 1986-1990 жылдарда мектепке дейінгі гылыми-қызметкерлер «Қа- зақ балабақшаларыңда оқыту және төрбиелеу» мазмұ- і жүктеу/скачать 2,37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|