Багдарламакыц басты ерекиіеліктері:
әрбір жас кезеңдеріне сөйкес бала игеруге тиісті білім, іскерлік пен дағдылардың бағдарламалық мазмұ- ны «Тіл - халың қазынасы», «Ойна да, ойлан», «Әуенді ңимыл-ңозғалыс», «Өнер көзі халықта», «ймандылык, - инабаттылық» дегеы атаулармен блоктарға топтастыры- лып берілді;
бағдарламалың мазмүнды іске асыру үшін «Отба- сы, балабаңша, ойыншықтар», «Жыл мезгілдері*, «Қазацстан - республикам менін>, «Жануарлар дүние- сЬ деген ірі тақырыптар ұсынылып, олардық міндет- тері көрсетілді;
осы міндеттерді жүзеге асыру үшін балалармен жүргізілетін жүмыс түрлерін бір-бірімен кіріктіре оты- рып, кешенді формада ұйымдастыру ұсьінылды;
жоғарыдакөрсетілгентақырыптарғаорай, аптаның бір күнінде тербиелеу мен білім берудің арнайы бір бло- гына баса көңіл бөлініп, ңалған тәрбие түрлері алғашқы- мен сабаңтас, кіріктіріле жүргізіледі, білім-білік, дағ- дыларды меңгерту, іс-әрекеттің алуан түрлерімен алмас- тырылып, үзіліссіз, біртұтас процесс түрікде жүзеге аса- ДЫ' Мысалы, дүйсенбіде өткізілетій «Тіл - хальщ қазы- насы» блогында негізгі көңіл баланың тілін дамытуға, сөздік ңорын байытуға, байланыстырып сөйлеуге үйре- туге аударылып, басқа іс-өрекет түрлерінің (сурет салу, Қимыл-қозғалыс жасау, математика жәяе т.б.) элемент- ^ері оны толықтырыл, бекітуге қызмет етеді;
серуенге шықцанға дейін жеке және шағын топпен арнайы жұмыстар жүргіәіліп, цайталап, жаттыцтыру аренды тәрбиелеу мен білім беру мазмұны тиянақталады;
мектеп жасына дейінгі балаға берілетін адам- герщілік тәрбиесінің мазмұны халықтың педагогикаға негізінде, ұлттыц кұндылықтармен байытылып, «Иман-
дылық - инабаттылық» деген атаумен өз алдына блок ретінде берілді, онда балаларды өлеуметтендіру мө.се- лесі, маңызды өмірлік дағдыларды қалыптастыру көзде- леді. *
Бала тербиесікің негізі отбасында қаланатындықтан, j халңымыздьщ ғасырлар бойы ұрпадтан-ұрпаңқа мирас ' болып келе жатңан отбасылық бала тәрбиесі дәстүрлерін, фольклорлық мұраларын балабаңшада иедагогикалың про- цесті ұйымдастыруда кеңінен пайдалану мүмкіндіктері ңарастырылды.
Хальщ даналығынал туындаған нақыл, әңгіме, ертегі, мақал-мәтел, жүмбақ-жаңылтпаштар баланың ой-өрісін, j тілін дамытып, дүниетанымын жетілдіруге ықпал етері * сөзсіз. Балаға бұл рухани мүраларды игерту белгілі бір j жүйеде, олардың жас ерекшелігіне сай, түсінігіне ла- 1 йықты, басқа тәрбие жұмыстарымен сабадтас берілуі тиіс. | Соған орай, бүл блокта «Адамдық - асыл мұрат», «Жер байлығы - ел байлығы», «Еңбек түбі - зейнет», «Бабалар өмірі - ұрпақтарға өнеге», «Әдептілік - әдемілік», «Ак; боз үй» тақырыптары ұсьгнылды. Мұнда йөзделген мөсе~ ле - баланы сәбилік шагыыан бастап, тазалың, әдептілік, ізеттілік, жомарттың, мейірімділік, еңбексүйгіштік ру- | хына баулып, имандылың-инабаттыльщда жататын жа- ( ғымды мінез-қүлың ережелеріыіқ қарапайым негіздерік бойына сіңіру. Туғал еліне, жеріне сүйіспеншілікке бау- лып,үлтжандылыққа, басқа халықтарға бауыр ластықда, достыққа төрбиелеу.
Аптанық алдыңғы күндері жүргізілетін тәрбие жү- мыстары жұма күні толықтырылып, ойын-тәжірибе салаты, сахналык; көріністер, ойын-ермектер арқылы қай- таланып, тияыақталады. Вұл күн - ата-аналар үшін ашың есік күні болып есептеледі. Балабақшадағы ұйым- дастырылатын іс-шараларға ата-аналардың қатысуы, тәрбиешілер және балалармен бірге ұйымдастыруы ба- рысында, балалар үлкеңдермен ілтипатты қарым-қаты- нас жасауға үйренеді. Осылайша, бағдарлама мазмұнын бірлесе жүзеге асыруда отбасы мен балабаңша арасында педагогикалық ынтымақтастың ңалыптасып, бала тәр- биесі ортақ мүддеге айналады.
%
Вағдарламада мектеп жасына дейінгі баланың жетекші өрекеті - ойын турлерік арнайы ұйымдастырылған сабақ- тар барысыида кеңінен ңолдану, сондай-аң күні бойғы басқа уақыттарда алуан түрлі ойындар ұйымдастыруға, өз бетімен ойнауына жардай туғызу қажеттігі баса көрсетілді. Себебі, ойыы барысында баланың дене және рухани жан дүниесі, ақыл-есі, ой-қиялы дамиды, тұлға- лық бейнесі қалыптаеады. Ойын - баланың қоғамдың төжірибені меңгеру төсілі, ярни ол өзгелердің пікірімен санасуға, ортақ тіл табысуға, шешім ңабылдауға, т.б. көггтеген әлеуметтік, өмірлік дағдыларға осы ойын арңы- лы ңол жеткізеді.
Вагдарламада бала ңүқыгын ңорғау мөселесі бойын- ша» баланың еркімен санасу, оның талал-тілегіне, жеке- дара ерекшелігіне назар аударып, бағыт беріп отыру, дербес әрекетін дамыту, жеке тұлғасын қалыптастыру мәселелері де білім мазмұнының аясына алынды.
Бардарлама республикадағы мектепке дейінгі ұйым- дардагы оңу-тәрбие жұмысын үйымдастырудың бағы- тын айқындайтын мемлекеттік құжат больш табыла- тындыңтан, әрбір тәрбиеші бағдарламаның мазмұнын жан-жақты терең түеіяіп, онымен жұмыс істеуге даяр болуы тиіе.
Балбөбек бағдарламасының даму кезеңдері
1991-1995 жж. эксп^рименттік байқау
Мақсаты: Төл туынды бардарлама мазмұнын жаңар- ту жөне байқаудан өткізу, мектепке дейінгі жастағы ба~ лаяы дамыту, төрбиелеу мүмкіндіктерін анықтау.
Көкейкеетілігі:
баланың жеке түлға ретінде ңалыптасуы; тәрбие- леу мен білім беру мазмұнының ңайта даралуы; ңарым- қатынас мөдениетіяің далыптастырылуы;
Күтілетін нәтиже:
бала-тұлғасын қалыптастырудың тиімді жолдары- нъщ ңарастырылуы; балаяың эмоционалдың, дара ерек-
шеліктерінің дамытылуы; іс-әрекетті кіріктіре жүргізі дің тиімділігінің анықталуы; \ \
9
1996-2000 жж. жаппай тәжірибеге енгізу \
Мақсаты: Бағдарлама негізінде мектепке дейінгі жась тағы білім беру мазкұнын ңалылтастыру,' оқу-тәрбиг жұмыстарын кешенді жүргізудің тиімді әдіс-тәсілдеріл айқындау; р.
Көкейкестілігі:
білім беру мазмұнының жүйелілігі, бірізділігі; ,т
жеке түлға қалыптастырудың тиімді әдіс-төсілдерінів
О Р Н Ы Н А ВЗАМЕН 2
АЛҒЫ СӨЗ 3
1-ТАРАУ 8
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІПЕДАГОГИКАНЫҢ КӨКЕЙКЕСТІ МӨСЕЛЕЛЕРІ 8
1.1.Мектепке дейінгі педагогика пәні, зерттеу 8
міндеттері 8
лады: 63
v:i . 104
- 4,- 104
' „I 104
4 104
2-ТАРАУ 105
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ЖАСТАҒЫ ТӘРБИЕ 105
НЕГІЗДЕРІ 105
2.1. Мектепке дейінгі жастағы адамгершілік 105
тәрбиесі 105
ру; 132
т.б. 152
т.б. 156
талдау); 180
3-ТАРАУ 186
ТЕОРИЯЛЫҚ МАТЕРИАЛДАРДЫ ТӨЖІРИБЕДЕ ҚОЛДАНУҒА АРНАЛҒАН СЕМИНАР, ПРАКТИК АЛЫҚ САБАҚТАР 186
3.1. Семинар. Мектепке дейінгі педагогика пәні және зерттеу міндеттері 186
Қ°Өр“оп та ҮсТамлыль^- 204
мазмұнынмұқиятокыеРИаЛДаРДЫ екіден алЗДы- 0яыя 204
кеңесіл мысалдап піьТП' ^арапальш «жұлтасу* өдісімен 204
мысалдарын оқьіп а Табадьі* топтан екі адам өз 204
терпіілік тәрбирріхг,3 °И'ШКірлерін дәлелдейді. Адам- 204
нетінін, құраллаг)т,тіт 4 Қандай принциптеріне сүйе- лұралдарын, өдіс-тәсілдерін ашып айтуға бағыт 204
Ларт. 217
Үсынылған ұстаздық үлағаттың мағынаеын талдау 219
^инақтау. 223
5-ТАР АУ 255
ІСКЕРЛІК ОЙЫНДАР НЕГІЗІНДЕ ОҚЫТУШЫ МЕН ОҚУ ШЫ- СТУ ДЕНТТЕР ДЩ ӨЗДІК 5 ЖҮМЫСТАРЫН ҮЙЫМДАСТЫРУ 255
ӘДІСТЕМЕСІ 255
16.Педагогикалық процестердіңнегізгі сипаттамалары: 321
18.Педагогикалың процестің негізгікомлоненттері: 321
2002. 321
тәрбиелеу мен оқыту жөне дамытудың өзара байлй- ныстылығының сақталуы;
балалардың алуан түрлі іс-өрекетінің кіріктірілуі; д
ойынға және шығармашылыңқа уақыттың мол бе-
О Р Н Ы Н А ВЗАМЕН 2
АЛҒЫ СӨЗ 3
1-ТАРАУ 8
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІПЕДАГОГИКАНЫҢ КӨКЕЙКЕСТІ МӨСЕЛЕЛЕРІ 8
1.1.Мектепке дейінгі педагогика пәні, зерттеу 8
міндеттері 8
лады: 63
v:i . 105
- 4,- 105
' „I 105
4 105
2-ТАРАУ 106
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ЖАСТАҒЫ ТӘРБИЕ 106
НЕГІЗДЕРІ 106
2.1. Мектепке дейінгі жастағы адамгершілік 106
тәрбиесі 106
ру; 133
т.б. 152
т.б. 156
талдау); 180
3-ТАРАУ 186
ТЕОРИЯЛЫҚ МАТЕРИАЛДАРДЫ ТӨЖІРИБЕДЕ ҚОЛДАНУҒА АРНАЛҒАН СЕМИНАР, ПРАКТИК АЛЫҚ САБАҚТАР 186
3.1. Семинар. Мектепке дейінгі педагогика пәні және зерттеу міндеттері 186
Қ°Өр“оп та ҮсТамлыль^- 204
мазмұнынмұқиятокыеРИаЛДаРДЫ екіден алЗДы- 0яыя 204
кеңесіл мысалдап піьТП' ^арапальш «жұлтасу* өдісімен 204
мысалдарын оқьіп а Табадьі* топтан екі адам өз 204
терпіілік тәрбирріхг,3 °И'ШКірлерін дәлелдейді. Адам- 204
нетінін, құраллаг)т,тіт 4 Қандай принциптеріне сүйе- лұралдарын, өдіс-тәсілдерін ашып айтуға бағыт 204
Ларт. 217
Үсынылған ұстаздық үлағаттың мағынаеын талдау 219
^инақтау. 223
5-ТАР АУ 255
ІСКЕРЛІК ОЙЫНДАР НЕГІЗІНДЕ ОҚЫТУШЫ МЕН ОҚУ ШЫ- СТУ ДЕНТТЕР ДЩ ӨЗДІК 5 ЖҮМЫСТАРЫН ҮЙЫМДАСТЫРУ 255
ӘДІСТЕМЕСІ 255
16.Педагогикалық процестердіңнегізгі сипаттамалары: 321
18.Педагогикалың процестің негізгікомлоненттері: 321
2002. 321
Көкейкестілігі:
білім беру мазмұнының сабаңтастығының сақта- луы; жеке тұлға қалыптастыруда тәрбиелеу мен білім бе- . рудің кешенді үйымдастырылуы; педагогикалық іс-әре- | ^ кетті кешенді жүргізудің өмірлік дағдыны қалыптас- j тыруға ықлалының бблуы;
Күтілетін нәтижё:
балалықтың өзіндік құндылығының сақталуы; > ^ жеқе түлғаны .қалыптастыруда жетекші өрекеттерінің \ негізге алынуы; төрбиелеу мен білім берудің үзіліссіздік 1 Л
Ізішне жас ерекіпелігіне байланысты сабақтаетығының
V
I ^ақталуы.
«Балбөбек» бағдарламасын жүзеге аеырудағы бала- рақша қызметкерлерінің міндеттері.
Балабақша меңгерушісі:
«Бдлбөбек» бағдарламаеын пайдалануға ынта- Мықыласты болу;
Щ * Ата-аналар қауымын аңпараттандыру;
* «Балбөбек» бағдарламасы бойынша ғылыми-әдісте- ІУіелік ізденістерге жағдай жасау;
Ңалалық, облыстық, республикальщ көлемде іс- іТәжірибе жинақтау;
г
в • ұжымдыжұмылдыраіскеараластыру, психология- лық жағымды көңіл-күй туындату;
( * тәрбиешілер мен балалар жөне ата-аналар арасында
педагогикалық ынтымақтастың орнату.
Балабақша әдіскері:
ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуге бағыт беру;
- * бағдарламаны пайдалануда әдістемелік тұрғыдан
дайын болу;
бағдарламамен жүмыс жүргізудің әдіе-тәсілдері мен технологиясын меңгеру;
■ * балалармен жұмыс жүргізудің іскерлік дағдыларын
жетілдіріп отыру;
» бардарламамен жұмые жүргізуде төрбиешілердің дедагогикалың шеберліктерін дамыту;
ұйымдастырудың алуан түрлі формаларын тиімді Қолдану;
бағдарламаны пайдалануда үнемі білім-біліктілігін жетілдіріп отыру;
балабақшада балаяың жеке тұлға ретінде төрбиелеу мен білім беру
моделін жүзеге асыру;
зерттеу жүмысын жүрійзуге басшылың жасау; Валабаңша тәрбиешісі:
төрбиеші бағдарлама мазмұнымен толық таныс болу; бардарламамен жұмыс жүргізу әдіс-тәсілдері мен техно- логияеын меңгеру;
балалармен жұмыс жүргізудің іскерлік дағдыларын жетілдіріп отыру;
ұйымдастырудың алуан түрлі формаларын тиімді қолдану;
бағдарламаны пайдалану сауаттылығы мен мөде- ниетін қалыптастыру;
бағдарламаны пайдалануда үнемі білім-біліктілігін жетілдіріп отыру;
озық іс-тәжірибе жинақтау жөне насихаттау;
педагогикалың оқу, конференциялар, педагогика- лық кеңес,
семинарларда баяндама жасау.
Достарыңызбен бөлісу: |