< г
Мазмгұны. Багыттаушы дэріс. Аңыл-ойдың дамуы - 5ұл бала жасына, тәжірибесінің молаюы мен төрбиелік ^щпалдарының әсеріне байланысты ойлау әрекетінде сайда болатын сан жөне сапалық өзгерістердіқ жиын- гығы. Мектепке дейінгі шақта білімнің қорлануы шап- іпаң ңарқынмен жүреді. Таным процестері жетіледі, бада ақыл-ой әрекетінің ңарапайым өдістерін меңгереді. Баланың*аңыл-ойы дамуын қамтамасыз етурның бар- лық кейінгі іс-әрекеті үшін зор маңызы бар. Аңыл-ойды дамыту өлеуметтік ортаның ықпалымен жүзеге асыры- Ілады. Ол айналадағылармен араласу барысында тілді Іқарым-ңатынас ңұралы ретінде пайдаланып, сонымен бірге қалыптасңан ұғымдар жүйесін игереді. Аңыл-ойды неғұрлым тиімді дамыту оңыту мен тәрбиелеу негізінде жүзеге асырылады. Қазіргі педагогика ғылыми ақыл- ой дамуының негізгі көрсеткіштері - білімдер жүйесін игеру, олардың қорын жинау, шығармашылың ойды дамыту жөне жаңа білімдер алуға қажетті танымдық қызмет әдістерін меңгереді деп есептейді.
Мектепке дейінгі жастагы балалардың ақыл-ойын дамытуды дұрыс ұйымдастыру үшін олардың аңыл-ой дамуының заңдылыңтары мен мүмкіндіктерін білу ке- рек. Осыларды ескере отырып, ақыл-ой төрбиесініқ міндеттері/мазмұны, ұйымдастырі^луы мен әдістері белгіленеді. Аңыл-ой тәрбиесі міндеттерін шеіну жол- Дары: бір жағынан баланың мүмкіндігін барынша пай- ІЦалану және екінші жағынан баланы шаршататын не- месе ңажытатын, іиамадан тыс міндеттер жүктеуді бол- ДЫрмау болып табылады.
Аңыл-ой төрбиесі"- балалардың белсенді ойлау қыз- Метінің дамуына ересектердің мақсаттіі ықпалы. Ол
ңоршаған дүние туралы түсінікке жеңіл білімдерді зц: барлауды, оларды жүйелеп отыруды, танымдық мүд^і лерді зияткерлік дағдылар мен іскерлікті қалыптастЬй руды, танымдың қабіле^терді дамытуды қамтиды. | U
Ақыл-ой төрбиесінің басты құралы - айналадағі’
адамдар, заттар, табиғат, ңоғамдық құбылыстары. Осьг лардың өсерінён баланың дүниеге көзқарасы кеңейііп танымы дамиды. Аңыл-ой төрбиесінің ыегізгі құралда' рының бірі - ойын. Ол баланың ерекше әрекеті. Әр ойь баланың дамуына өр қилы өсер етеді. Мазмұнды рөл ойындар айналадағы дүние туралы түсінігін кеңейті сөзін дамытады. Драмальщ ойындар көркем өдебие шығармаларын терең түсінуіне, тілінін, дамуына әс^ етеді. Ақыл-ойды дамытудың пөрменді құралдарын бірі - оқыту продесі. Оңытуда бала жоспарлы түрД қажетті білім дағдысын игереді. Оңытудың мазмұнУ1 мен оны ұйымдастырудың әсері күшті болады. Оқьгэд баланың ойлауға күш сала білу ңабілетін, еркін, табаң дылығын, төзімділігін, қиыншылыңты жеңе білу қабі летін, жауапкершілігін, тәртібін тәрбиелейді. Ақыл-о* төрбиесінің тағы бір бағалы құралы - еңбек. Еңбек арқіл лы эр бала түрлі қүбылыстармен, олардың пішіндері көлемдерімен, сан алуан материалдардың қасиетіме танысады. ^
Ақыл-ой тәрбиесінің өдістері: табиғат пен ңоға}.. құбылыстарын баңылауды дүрыс және жүйелі ұйымдасі тыру, өңгіме әдісі, көркем сөзбен әңгімелеу, көрнекілік-1 тер пайдалану, ңызықтыру, т.б. Адыл-ойды дамытуда сезім (сенсорлың) тәрбиесінің алатын орны ерекше. Сенсор - латынның сезім, тпцйсік, цабылдау, тцйсіктіц қабі леті деген сөздерінен шыққан. СенсОрлың тәрбие ^ ақыл-ой тәрбиесінің негізі. Сенсорльщ процестер мен таҢ ным - адыл-ой тәрбиесінің алғашңы сатысы. Сенсорлық’ төрбиенің басты міндеттері - ақыл-ой дамуының негізін салу және эстетикалық төрбиенің құрамдас бөлігі ретін- де көріну. Айна^адағы дүниені тану түйсік пен қабыл-| даудан басталады. Сенсорлыц тәрбие дегеніміз - түйсік пен қабылдаудың дұрыс бағытта дамуы. Баланың сен*-
£ сорлық продестерінің дамуына мүмкіндік тудыратын іс- I әрекеттің тиімді түрі - көркемсурет салу, сазбалшық- I тан, ермексаздан (пластилин) мүсіндер жасау, салынған \ суреттерді, өрнектерді қиып, желімдеу әрекеттері,
* бірлескён дидактикалың ойындар, педагогикалың бас- v шылыңпен ұйымдастырылған іс-өрекет болып табыла- н дн.
Достарыңызбен бөлісу: |