Мектепке дейінгі педагогика

05

СЛ

Бірінші сөбилік кезең — 2-3 жас

2-ден 3 жасқа дейінгі кезеқ бірінші сөбилік кезең деп аталады, Орташа салмағы - 11-15 кг, боны - 95-96 см. Денөсі, қимылы, жүйке дамуы осы кезде белсенді сипат алады. Баланың жеке талап-тілек- тері мен өрекеттері, ңарым-каты- насы өзгереді. Жағдайға бейімделуі оңай өтеді. Үзақ отыруға өлі дайын емес. Бірыңғай іс-өрекеттен тез шаршайды.

Дағдылары өлі де түрақты, берік емес. Сөбилік шақта төуелеіздігі, өзіне-өзі қызмет етуі, еңбек өрекеті жетіледі. Үлкендермен жиі қарым- қатынас нөтижесінде тілі мен ойы тез жетіледі. Осы кезде сөбилер 1200-1300 соз біледі. Дыбыстарды айтуы олі нашар, жетілмеген, сон- дықтан асықпай анық айтуға үйре- тіп, жаттықтырған дұрыс (Р, Л, С, Ш). Бағдарлау өрекетінің негізгі ту- pi бақылауы жетіледі, үэақ баңы- лайды, сүраң ңояды, ертегі, өқгіме тыңдауға өуестенеді, өдгімелеп те береді. Сэби өрекетінің негізгі түрі ойын, сурет салу, жапсыру, өн айту, бақылау орын алады.

Норестелік кезец - 0-1 жас

I

- 1 жастағы баланың салмагы —

10-10,5 кг, бойы- 74-75 см.

, Ай сайын ол 600-700 г салмақ қо- і сып, бойы 2-3 см өсіп отырады. Жақа туғак баланың мныньщ салмағы 300 г ! болса, ай сайын 40 г ңосып отырады.

• 
  6-8 айлыгында сүт тістері шығады I да, бір жасқа толғанда сегізге жетеді. j Төуліктің 18-20 сағатын үйкьімен өт-
  

кізеді. Өр 3 сағаттан кейін төулігіне 7 рөт тамаңтанады.

2,5-3 айдан 5-6 айға қарағанда твулігіне 6 рет үйықтайды. 3,5-4 са- I ғаттан кейін 6 рет тамақтанады. j 3 айда анасын, 6 айда таныс адам- 1 дарды ажырата алады. Бөтен адам- « дарды жатырңайды. Заттардыд түсін> пішінін ажырата бастайды, Өэіне ар- 1 налған созді түсінеді. Жылы сөйлесе ¹ қуанады, зекісе жылайды. 4-5 айда

• 
  ыңылдайды, уілдейді. 6-7 айда был- дырлайды (а-та, а-на, ма-ма). Нө- рестеніқ көңілін музыка өуеніне, му- зыкалық ойыншыңтардың дыбыста- рына, өуезді үніне аудару, көбірек
  

j ңуанту, күлдіру қажет.

Сөбилік кеэец - 1-2 жас

2 жастагы балаяың салмағы - 12-12,7 кг, бойы - 85-86 см. Қимыл-қозғалысы, дер- бестігі арта түседі. Агзасы елі де өлсіз, кі- нөмшіл, ауыруга, тез ашулануға бейім келеді. Өмірдегі жаңа жағдайға баяу көн- дігеді.

Зерттеуші Н.М. Шелеванов бөбектік шақты «сенсорлық дамудың алтын ке- зеңі* деп көрсеткен. Адамдармен ңарым- қатынасы жаңа мазмүнга ие болады. Бв- бектік шаң бір-бірінен саналык ерек- шелігі бар екі кезеңге бөлхнеді. Бір жас- тан бір жас 5-6 айга дейінгі кезецде бо- ■ бектердің дамуында ілгері баскандық байқалгакымен, агзасы бір жастағыға үқсас. Шаршагыш, жарақаттанғыш, ден- саулығы да ішкі сезім жағдайы да тез жөне жиі бүзылғыш. Жүруді үйрен- генімен нық басуы, қозғалысы жетіле қоймаған. Негізінен тілді түсіну қабілеті жетіліп, заттардың белгілерін сөз бойын- ша ажырата алады. Сөздік коры көбейіп, "активті тілді пайдаланып, сөз сөйлеуі белсенді сипат алады. Вылдыры сезіледі, өсерлі, өр түрлі дыбыстармен үндесті бо­лады. Сөзді кимылмен, бет-бейнесін кұ- былтумен, дыбыстармен алмастырады. Осы кезде 30-40 сөз жинайды. 1 жарым-