Мектепке дейінгі педагогика



бет40/97
Дата10.02.2022
өлшемі2,37 Mb.
#25134
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   97
    Бұл бет үшін навигация:
  • Н.К.
М. Жцмабаев

  1. Мектепке дейінгі жастағы эстетикалық тәрбие

Маңсаты: Оңушы-студенттерді мектепке дейінгі жас- тағы эстетикалық тәрбие мазмұнымен таныстыру жөне оның құралдарын, өдіс-төсілдерін үйрету.

Негізгі ұғымдар: Эстетикалық төрбие, эстетикалың даму, эстетикалық сезщ, эстетикалық талғам, т.б.



Жоспар

  1. Эстетикалың тәрбиенің мөні мен міндеттері.

  2. Эстетикалың тәрбиенің негізгі ңұралдары.

  • көркемөнер қүралдары;

  • көркемөнер шығармалары;

  • бейнелеу өнері.

  1. Эстетикалық тәрбиенің өдістері.

Мазмүны. Багыттаушы дэріс. Эстетикалың төрбие дегеніміз ~ қоршаған дүниенің, өнердің сұлулытын ба- ланың көру және сол сұлулыңты жаеау кабілетін дамы- ту^маңсатымен оның жеке басына ыңпал етудің мақсат- ты түрде бағытталған жүйелі процесі. Эстетикалъщ тәрбие дегеніміз - өте кең ұғым. Оған табиғатқа, еңбек- ке, қоғам өміріне, тұрмысқа, өнерге эстетикальщ каты- насты тәрбиелеу кіреді. Алайда өнерді танып-білудің көп ңырлы жөне өзіндік ерекшелігі мол екені соншалың, ол эстетикальщ тәрбиенің жалпы жүйесінің ерекше бөлімі ретінде дараланады. Балаларды өнер қүралдарымен тәрбиелеу көркемдік тәрбие пөнін ңұрайды. Төрбиеші баланы сүлулықты қабылдауға, оған эмоциялың жауап



беруге, сондай-аң, эстетикальщ ұғым, эстетикальщ пі- кір, эстетикалық баға беру ңасиетін ңалыптастыруға жетелеп апаруға тиіс. Эстетикальщ даму - баланың эс­тетикальщ нәр алуға мүмкіндік тудыратын сезім мүше- леріменшығармашылыңңабілетінұштау, өмірдегі, көр- кемөнердегі әсемдікті түсінуіне, оыы қабылдауына пе- дагогикальщ жағынан ьщпал ету арңылы баланың эсте­тикальщ сезімін дамыту.

Эстетикальщ, сезім дегеніміз - өмірдегі, көркемөнер- дегі өсемдікті қабылдаудан туатын эстетикалық нәр алу, толқу, раңаттану. Ол - адам табиғатына ғана тән жоғары сезім. Мектепке дейінгі балалардың қолынан көркем- өнердің барльщ түрі: өңгіме күрастыру, өлең құрасты- ру, өн айту, сурет салу, жапсыру сияңты іс-өрекеттің бөрі келеді. Олардың орасан мол езіндік ерекшелігі бар, ол ерекшелік балалардың шындьщты соншалыңты пәк, тікелей бейнелейтіндігінде, ғаламат шынайылығында, бейнелейтін нәрсенің шындығына сенетіндігінде, көру- шілер мен тыңдаушылар жөнінде қам жемейтіндігінде. Осы кезеңнің өзінде балалардың, көркем-шығармашы- льщ қабілеттері дами бастайды, бұл ойдың тууынан, оның іске айналуынан, өзінің білімі мен өсерін ұштас- тыра білуінен, сезімі мен ойын білдірген кездегі тала- мат щынайылығынан көрінеді. Бұл балалардың эстети­кальщ талғамын қалыптастыруға ьщпал етеді. Эстети- калық талғам кең үғым, ол өнердің терең мағыналы, та- маша шығармаларын түсінуді, содан лөззат алуды ғана емес, табиғаттың, еңбектіқ, тұрмыстың, киімнің сұлу- лығын түсінуді де ңамтиды. Балалардың эстетикальщ талғамын ңалыптастыруда оңыту үлкен рөл атқарады. Мектепке дейінгі жаста балалар оңу үстінде балалар әде- биетінің, музыканың, сурет өнерінің жасына лайьщ шы- найы өнер шығармаларын тани білуді, сүюді үйренеді. Балалардың көркемдік қабілеттерін, олардың эстетика- лык; сезімдері мен ұғымдарын, әсемдікті бағалай білуін дамыта отырып, педагог кейінірек адамның рухани бай- лығы қалыптасатын негіздерді қалай береді.

Балата өмір сүлулығын сезінуді және түсінуді үйре- ту - ересектердің ұзақ жұмысын керек ететін күрделі де қиын міндет.

Эстетикальщ төрбиенің міндеттері:


  • баланың эстетикальщ қабылдауын жүйелі түрде да- мыту;

  • балалардың эстетикальщ түсінігі мен ңұштарлы- ғын, сезімталдық қабілетін дамыту;

  • балалардың көркемдік талғамын тәрбиелеу.

Эстетикальщ төрбиенің ңұралдары: ңоріпаған дүние,

табиғи орта, күнделікті тұрмыс эстетикасы, табиғаттан, өмірден алған өсері, көркем әдебиет шығармалары, му­зыкальна туындылар, бейнелеу өнері, мерекелермен са- уықтар.^Мереке кездерінде балалар бақшасында өнер- дің өр түрі балаларға өзінің бар ерекшелігімен және бірлігімен ықпал жасайды. Мерекелер мектеп жасына дейінгі балаларға ңатты өсер етеді, олардың есінде ұзақ саңталады да, эстетикальщ тәрбиенің.маңызды құра- лына айналады. Эстетикалық төрбиені жүзеге асыруда балабақшаның алатын орны ерекше. Дегенмен де отба- сының рөлі де зор болмақ. Балабақша мен отбасыньщ бірлеекен ыңпалының бірлігі жағдайында ғана эстети­кальщ тәрбие міндеттерін толық көлемде жүзеге асы- руға болады. Балалардың әрқайсысы музыкант немесе суретші болмауы мүмкін, бірақ әрбір баланың өнерге сүйіспеншілігі мен ьщыласын төрбиелеуге, эстетика- лық талғамын, көркемдік талғампаздығын, музыканы түсінуін, сурет салудың қарапайым дағдыларын қа- лыптастыруға болады. Ол арңылы эстетикальщ төрбие- НІҢ негізі даланады.

Эстетикальщ тәрбиенің әдістері: бақылауды ұйымдас- ТЬІРУ, өңгімелесу, түсіндіру, өнер туындыларын көру, Қьізықтыру, серуен, үлгі көрсету, іс-өрекетті ұйымдас- тьіру, бейнелеу өнеріндегі әрекеті үшін мадақтау жөне ^кетістіктерін бағалау.

Балалардың эстетикальщ төрбиесі түрмыс эстетика- сьщен, еңбектегі, табиғаттағы, қоғамдық күбылыстар- Дағьі өсемдікпен таныстыру жолымен жөне өнер қүрал-



дары арңылы жүзеге асырылады. Балабақшадағы тұрмыс эстетикасы көркем қарапайымдылықтан, күнделікті түтыыылатын заттардың аңылмен таңдалып алыяуынан, әр заттың өз орнында жарасып тұруынан, басы артық еш нөрсе болмауынан көрінеді. Қабырғалар- дың бояуы жайдары, ашың болуы тиіс. Балабақшаны безендіруге ңойылатын талап балалардың өмірі мен ден- саулығын қорғау міндеттерімен, олармен жүргізілетін тәрбие жүмысының мазмүнымен анықталады. Олардың ішіндегі ең бастылары:

  1. Үй жиһаздарының пайдалылығы, жабдықтардың төжірибелік тұрғыдан ңажеттілігі.

  2. Тазалық, қарапайымдылық, өдемілік.

  3. Әрбір заттың көзге сүйкімді, аның көрінуін қамта- масыз ететіндей түс пен жарықтың дұрыс үштасуы/

  4. Безендірудің барлық компоненттері біртүтас ан­самбль қүрайтын болуға тиіс.

Қорытынды. Эстетикалық тәрбиенің мөні мен міндет- тері айқындалады. Сондай-ақ, эстетикальщ тәрбиенің негізгі қүралдары, көркемөнер құралдары, көркемөнер шығармалары, бейнелеу өнері, эстетикалық тәрбиенің әдістері ңарастырылады. Эстетикалық төрбиенің мек- тепке дейінгі жастағы жүйелі жүргізілуіне көңіл бөліп жене оны үйымдастырудың жолдарын меңгереді.

Өдістемелік нұсқау. Дөрісте үсынылған материал- дарды оқушы-студенттер толық меңгеру үшін төмен- дегідей мөселелерге басым көңіл бөлуі керек:



  • эстетикальщ төрбиеге байланысты негізгі тірек түсініктердің мөнін ашып, мағынасын түсіне білуі;

  • эстетикалық тәрбиенің маңсаты мен міндеттерін нақты білу;

  • эстетикальщ тәрбиенің мазмұны мен қүралдарын айқындай білу;

  • эстетикалық тәрбиенің шарттары мен принцип- терін жөне қүралдарын жете түсінуі;

  • эстетикальщ төрбиенің негізгі ңұралдарына, өдіс- тәсілдеріне талдау жасай. білуі, тәжірибелік жұмыстар жүргізуге жаттығуы қажет.

Тапсырма:

  1. Эстетикалық тәрбие мен көркемдік тәрбиенің анық- тамасын дерек көздерінен салыстыра отырып жазу.

  2. Эстетикалық төрбиеге сәйкес глоссарий дайындау.

Мектеп жасына дейінгі балалар ушіп ойынның айрьщша маңызы бар: оаын - олар і/шін - еңбек, ойын ~ олар цшін ~ тдрбиенің ең мыңты формасы. Н.К. Крупская



    1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   97




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет