-
Сіз осы салаға қалай келдіңіз?
Алғашқы кезден бастап археология құпиялылығымен өзіне баурап
алды, (.) иә-иә, күнделікті жаңалықты паш етуге болады. Кәсіби түрде
айналысқан соң археология қызығынан шыжығы көп кәдімгі жұмысқа
айналатыны, рас. Бірақ көненің көзін топырақтан алғаш аршып алу кезінде
сезім, (...) бұрын соңды ешкім ашпаған жаңалықтан дәмелі болу, «тойдың
болғанынан болады қызық» дегендей, сирек те болса сондай жаңалық ашу
кезі - ештеңеге бергісіз сәттер. Сол себепті басқаға айырбастамаймын осы
саланы.
Талдау аспектілері
А мәтіні
Ә мәтіні
Екі мәтіннің
ұқсастығы
(тақырыбы)
Мәтіннің
формасы
Мәтіннің түрі
Мәтіннің
мақсаты
Мәтіннің
мазмұны
Көзделген
аудиториясы
Мәтіннің
стилі мен жанры
Лексикалық
ерекшеліктері
22
Синтаксистік
ерекшеліктері
Мәтіндік сипаты
Тақырыбы: «Екі қасқыр» аңыз-әңгіме
Мақсаты: Оқылым мен тыңдалым материалдары бойынша тірек сөздер
мен сөз тіркестерін, синонимдік қатармен ауыстыра отырып, жинақы мәтін
жазу.
1-тапсырма. Екі мәтіннен тірек сөздер мен сөз тіркестерін анықтап,
синонимдік қатармен ауыстыра отырып, жинақы мәтін жаз.
Ерте-ерте ертеде бір қария өз немересіне өзі түйген өмір шындығын
ашыпты:
-Әр адамның ішінде жемтікке таласқан екі көкжал қасқыр сияқты талас
жүріп жатады. Бірі – жамандықты: қызғаныш, көре алмаушылық, өзімшілдік,
қара ниет, өтірікті білдіреді. Екіншісі – жақсылықты: махаббат пен
мейірімділік, сенім мен үміт, шындық пен ақиқат, ақ ниетті білдіреді.
Атасының айтқанын ұйып тыңдаған немересі ойланып қалады да:
-
Ата, соңында қайсысы жеңіп шығады? – деп сұрайды. Атасы мырс
етіп күледі де:
-
Қайсысына көбірек көңіл беріп, асырасаң, сол жеңеді, - деп
жауап берген екен. (73 сөз)
Мықты дәлел
Қасқыр, түлкі, қоян үшеуі бір қозыны ұстап алыпты. Олжаны кім алуға
тиіс?
Ішіміздегі жасымыз үлкеніміз алсын десіпті. Бірінші боп қоян сөйлепті.
Мен жаппар иемнің өзі жер мен көкті жаратпастан бұрын туғанмын.
Әбден дұрыс, – депті түлкі, – мен растаймын, сен туғанда шілдеханаңа
барып едім.
Екеуіңдікі де дұрыс, – депті қасқыр, – бірақ менің мына тұлғам,
тырнақтарым, мына азуымның өзі-ақ кімнің жасы үлкен екенін ай- тып тұрған
жоқ па?
Әлбетте, айтқаныңыз орынды, – депті түлкі мен қоян, жарыса сөйлеп
қозыны жәукемдеп жатқан қасқырға.
https://www.zharar.com/index.
|
