Мұхиттар дүниежүзілік мұхит
жүктеу/скачать 61,5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мұхит баіиыгы.
| Мұхит ағыстары
Мұхиттағы су массаларының тұрақты түрде бір бағытта ауысуын мұхит ағыстары деп атайды.Ағыстарға әсер етуші кұбылыс — жел. Олар: Гольфетрим ағысы, Солтүстік Атлант ағысы, Лабрадор ағысы. Мұхит ағысы материк жағалауының климат қалыптасуына әсер етеді. Олар жылы және суық ауа массаларын әкеледі. Мұхит баіиыгы. Мұхит жануарлары мен өсімдіктері.Мұхит тірі ағзаларға өте бай. Мұхит суында 150 мыңнан астам жануар түрі мен 10 мындай түрлі балдырлар кездеседі.Ауа райы деп —атмосфераның төменгі қабатының белгілі бір уақыттағы, белгілі бір жердегі, белгілі бір мерзімдегі жай-күйін айтамыз. Температура, ылғалдылык, атмосфералық қысым — ауа райының негізгі . элементтері. Күйіне қарай тропосферада жел, бұлт, қылау, қырау, қар, бұршақ пайда болып, жауын-шашын түседі.Жер бетінде ауа ауысып отырғанда ауа райы өзгереді: Кұн сәулесі аз түсетіндіктен, полярлық аймақта күн қатты салқындайды, ал ауа экватор мен тропиктер маңында жақсы қызады. Мұхит үстінде ауа ылғалды да, құрлык үстінде кұрғақ болады.Тропосфераның осындай қасиеті жөніндегі ерекшелік жасайтыи үлкен бөліктерін ауа массалары деп атайды. Әрбір жарты шар ендіктеріне қарай 4 түрлі ауа массаларына ажыратылады.Экватордан басқа осы негізгі ауа массаларының әрқайсысы теңіздік, құрлықтық болып бөлінеді. Жер осінің — ең кіші кескінін глобустан көруге болады. Жылдың әр мезгілінде күн сәулелері не оңтүстік жарты шарға, не солтүстік жарты шарға көбірек түседі.Маусым — солтүстік жарты шарда ең көп ұзаратын уақыт. Содан кейін күн ұзаруы тоқтап, бірте-бірте қысқарып, тоқырайды. 22 маусым — жазғы күн тоқырауы. Сол кезде күн 23,5° с.е-тегі параллельден түседі, ал 66,5° ендіктен солтүстік полюске дейін полярлық аймақта күн батпайды, полярлық күн болады. Ал онтүстік шарда, керісінше, 66,5° солтүстіктен оңтүстік полюске дейін күн шықпайды — полярлық түн болады. Полярлык күн мен түннін ұзақтығы поляр шеңберінде 1 тәуліктен, ал полюстерде жарты жылға дейін созылады.23 қыркүйекте күн экваторда тас төбеден түседі. Күзгі күннің теңелуі болады. 21 наурызда күн мен түн тенеледі. Бұл -көктемгі күн теңелуі деп аталады. Солтүстік және оңтүстік жарты шарға күн жылуы мен жарығы тең бөлінеді.23 қыркүйектен 22 желтоқсанға дейін оңтүстік жарты шарда күннід тарауы, ал солтүстік жарты шарда күннің қысқаруы тоқтайды Бұл қыскы күн тоқырау деп аталады жүктеу/скачать 61,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|