Molecular Biology of the cell клетканың молекулалық биологиясы Алтыншы басылым, І том
жүктеу/скачать 52,26 Mb. Pdf көрінісі
|
alberts-kletkanyn-molekulalyk-1-tom-comp (1)
| 259
4.51-сурет. Drosophila сілекей безінің политендік хромосомалардың микрографиясы. (A) Хромосо- ма бөлігінің жарық микрографиясы. ДНҚ флуоресценттік бояумен таңбаланған, бірақ кері бейнеде ДНҚ ақ түске қарағанда қара түспен көрсетілген; айқын көрінетін жолақтар ДНҚ-ның жоғары концен- трацияларын анықтайды. Хромосомалар жолақтар мен жолақ аралығын көрсету мақсатында жоғары қысыммен өңделді. (Ә) Drosophila-ның политендік хромосомасының кіші ауданының микрография- сы. Жолақ аралықтарымен бөлінген жуандығы әртүрлі болатын жолақтарды ажыратуға болады (A, D.V Novikov, I. Kireev and A.S. Belmont, Nat. Methods 4: 483 485, 2007 көзінен Macmillan Publishers Ltd. рұқсатымен қолданылды; Ә, Veikko Sorsa рұқсатымен қолданылды). Drosophila -ның политендік хромосомалары хроматиннің үлкен ауқымда қалай ұйым- дасатынын зерттеу үшін жақсы бастама бола алады. Алдыңғы бөлімде біз хроматиннің әртүрлі формалары мен олардың әрқайсысында модификацияланған гистондардың әртүрлі комбинацияларың болатындығын талқыладық. Осындай нуклеосомаларға жи- налатын гистондық емес белоктардың арнайы жиынтықтары биологиялық функцияға әртүрлі жолмен әсер етеді. Мұндай гистондық емес белоктарды тарту ДНҚ бойымен өте алшақ жерге созыла алады. Құрылымы ұқсас болатын аудандар көршілес домендер- ден бөгеттік белоктар арқылы ажыратылады. Көрсету қабілеті төмен микроскоп астын- да интерфазалық хромосомалар құрамында гистондық емес белоктар жиынтығымен ассоциацияланған нуклеосома модификациясынан тұратын хроматин құрылымының мозаикасы ретінде қарастырыла алады. Политендік хромосомалар бізге жарық микро- скопының астында домендердің мозаикасы мен гендер экспрессиясына байланысты кейбір өзгерістерді бақылауға мүмкіншілік береді. Хроматиннің көптеген формалары болады Drosophila -ның политендік хромосомаларын антиденелермен немесе, соңғы кез- де кең қолданылатын, хроматиннің иммунопреципитациясы (ChIP – chromatin immunoprecipitation) атты әдістің көмегімен бояу арқылы хроматиндегі гистондық және гистондық емес белоктардың организм геномының толық ДНҚ тізбегіндегі ор- наласу картасын алуға болады. Drosophila-ға жасалған тәжірибелер негізінде 50-ден астам әртүрлі хроматин белоктары мен гистондардың модификациялары анықталды. Нәтижесінде мұндай организмде репрессивті хроматиннің негізгі үш түрі мен белсенді түрде экспрессияланатын гендердегі негізгі екі хроматин түрі көптеп кездесетіні және |