Мубараков A. M., Туяков Е. А., Кабенов Д. И



Pdf көрінісі
бет3/7
Дата31.03.2017
өлшемі1,58 Mb.
#10761
1   2   3   4   5   6   7

6

б в л н ш   курайды .  Табы ндар:

а)  берщ ген   доган ы н   ф а д у с ­

т ы к  


ж оне 

радианды к 

е л ш е у ш п н ; 

б) 


узы ндыгы  

берщ ген   доган ы н   узы нды - 

гы н а  тен   болаты н  ektim ii 

ш ец б ер д щ   радиусы н.

алы нган. 

Табы ндар: 

а) 

доган ы н  



ф а д у с т ы к  

ж эне 


радианды к  елш еу ш ц н ;  б)  3 

радианга 

тен  

ц ен тр л ж  



буры ш ка  сойкес,  ш ен б ер ­

д щ  догасы ны н  узы нды гы н.

Егер  дуры с  к е п б у р ы ш ­



ты н   ц ен тр л ж   буры ш ы   —-ке

тен  болса,  онда  он ы н  



iiuKi 

буры ш тары ны н  косы нды сы  

мен 

кабы ргалары ны н



сан ы н  табындар.

Х орданыц 



uierrepi 

ш ецбердщ  

догасы н 

1:3 


каты насы нда  беледа.  Егер 

ш ы к к а н  

exi 

доган ы н  



у л к е ш н щ  

узы нды гы  

6л 

болса, 


онда 

хорданы н 

узы ндыгы н 

табы ндар.

Нускд  С2

1  Радиусы  12  см  ш енбердщ  

д огасы ны н 

узы нды гы , 

шенбердщ; 

узы нд ы гы н ы н

— 

белйгш 


курайды .

Табындар:  а)  бёрш ген  д о га­

н ы н 

ф а д у с т ы к  



ж оне 

радианды к  ел щ еу ц щ н ;  б) 

узы ндыгы   берш ген  ш ен бер­

д щ   узы ны гы на  тен  болаты н 

екш и п  

ш ецбердщ

радиусы н.

2?


Егер  дурыс  кепбурыш - 

ты ц  сырткы  бурыштары- 

ны н  ж эне 



iuiKi  6ip 

бурыш-




ынын 

косындысы 

— -ке

тен  болса,  онын  центрл1к 

бурышынын 

радиандык 

ел ш еу ш ш   табындар.

Дурыс  квпбурыштын 



кабыргасы  керетш  сырттай 

сызылган  шенбердщ догасы 

60°.  Сонда  iurreft  сызылган 

дурыс 


квпбурыштын 

кабыргасы  канш а?

Б-3  Кепбурыштар

Нускд  А1

Дурыс  квпбурыштын 



НИК!  бурышы,  онын сырткы 

бурышынан  3  есе  артык. 

Егер  квпбурыштын  пери- 

eT pi 


96  см  болса,  онын 

кабыргасын табындар.

Егер  шенбердщ  72°-ка 



тен 

центрл1к 

бурышына 

узындыгы 

2л 

см 


дога 

сойкес  келсе,  онда  шенбер­

дщ   узындыгын  мен  радиус­

ын табындар.

Шенберге  сырттай  сыз­



ылган  дурыс  ушбурыштын 

кабыргасы  1



2-Jb

  см-ге  тен. 

Бершген  шенберге  нитей 

сызылган  дурыс  алтыбур- 

ыштын  кабыргасын

Егер  дурыс  кепбуры ш - 



тын 

сырткы 


ж эне 

iuiKi 

бурыштарынын  косындысы 

8л-ге 

тен 


болса, 

оны н 


центрлйс 

бурыш ынын 

радиандык 

в л ш е у ш ш  

табындар.

Дурыс  квпбуры ш тын 



кабыргасы  керетш  сырттай 

сызылган  шенбердщ догасы 

30°.  Сонда  шггей  сызылган 

дурыс 


квпбурыш тын

кабыргасы 

канш а?

Нускд  А2



Дурыс  квпбурыш тын 

кабыргасы  5  см-ге  тен,  ал 

онын 


iuiKi 

бурышы  сырткы 

бурышынан  108°-ка  артык. 

Квпбурыштын  периметрш 

табындар.

Шенбердщ  узындыгы 



24л  см.  45°-ка  тен  центрлж  

бурышка  сойкес  доганын 

узындыгы  мен  шенбердщ 

радиусын 

табындар.

3  Шенберге  йитей  сызыл­

ган  дурыс  алтыбурыштын 

кабыргасы 

см-ге 


тен. 

Бершген  шенберге  сырттай 

сызылган 

ш аршынын 

кабыргасын 

табындар.



28

табындар.

Радиусы  6  см-ге  тен 



ш енберге  ш тей   сызылган 

дурыс 


квпбурыштын

кабыргасы,  узындыгы  Зл  см 

болатын 

доганы 


кередь 

Квпбуры ш тын  периметрш 

табындар.

Нускд  В1

Дурыс  квпбурыштын 



периетр!  84  см-ге  тен,  ал 

iuiKi 

бурыштарынын 

косындысы 

сырткы 


бурыштарынын 

косынды- 

сынан 

540°-ка 


артык. 

Квпбуры ш ты н  кабыргасын 

табындар.

Шенберге  ш те й   36°-ка 



тен  бурыш  сызылган.  Егер 

ш енбердщ   радиусы  5  см 

болса, 

онда 


бурыштын 

кабыргаларыньщ   арасында 

орналаскан 

доганын 


узындыгын  табындар.

3

 



BmKTiri 

9  см-ге  тен 

дурыс  ушбурыш ка  сырттай 

шенбер 


сызылган, 

ал 


шенберге 

сырттай 


дурыс 

алтыбурыш 

сызылган. 

О нын  периметрш  табындар.

Дурыс 


кепбурыш ка 

сырттай  сызылган  шенбер-

Радиусы  6  см  шенберге 



сырттай 

сызылган  дурыс 

квпбурыш тын  керш ш ес  eKi 

кабыргасынын 

жанасу 

нуктелер1,  узындыгы  4я  см- 



ге  тен  доганы  шектеЩц. 

Квпбурыштын  периметрш 

табындар.

Нускд  В2

Дурыс  квпбурыштын 



iuiKi 

бурыштарынын 

косындысы 

сырткы 


бурыштарынын 

косынды- 

сынан  3  есе  артык.  Егер 

квпбурыштын 

кабыргасы 

10 


см 

болса, 


онын 

периметрш табындар.

2  Радиусы  12  см  шенберге 

ш тей  


бурыш 

сызылган. 

EFep  бурыштын  кабырга- 

ларынын  арасында  орна­

ласкан  доганын  узындыгы 

8л  см-ге  тен  болса,  доганын 

бурыштык 

елш еуш пн 

табындар.

Диагоналы 



8-У2 

см 


шаршыга 

ш тей  


шенбер 

сызылган, 

ал 

шенберге 



ш те й  

дурыс 


алтыбурыш 

сызылган.  Онын  перйметр- 

iH  табындар.

Дурыс 



кепбурыш ка 

ш т е й  сызылган  шенбердщ

29


д щ   узы ндыгы   24л  см-ге 

тен,  ал  он ы н   кабы ргасы - 

ны н  узы ндыгы   1 2л/3  см. 

К епбуры ш ты н 

кабы рга- 

лары ны н  санын  табындар.

Нускд  С1

Егер  дуры с  кепбуры ш - 



тын 

eKi 


буры ш ы ны н 

косындысы   калган  буры ш ­

тары ны н 

косындысынан 

108°-ка  Kiuii  болса,  онда 

оны н 


кабы ргалары ны н 

санын  табындар.

2  Радиусы  12  см  шенберге 

сырттай  30°-ка  тен  бурыш 

сызылган.  Бурыш  кабырга- 

ларымен  жанаскан  ш енбер­

дщ   кш й  догасынын  узы н­

ды гын  табындар.

3  Радиусы  4л/3см  ш енбер­

ге  сырттай  дурыс  ушбурыш 

сы зылган. 

Ушбурыш тын 

тебелер1  мен 

6mKTiKTepiHiH 

созындысына  дурыс  алты- 

бурыш  салынган  жоне  оган 

ш т е й  



eKiHiui 

шецбер 


сызылган.  Осы  ш енбердщ 

радиусын  табындар.

Ш енберге  сырттай  сы з­



ылган  дурыс  кепбурыш тын 

ш енбермен  жанасу  нукте- 

лер1 габ ек тей   косылган.

а)  ш ы ккан  кепбурыш ты н

дан  узындыгы 

12л  см-ге 

тен,  ал  оны н  кабы ргасы - 

ны н   узындыгы  

4 -Л  

см. 


К епбуры ш ты н 

кабы рга­

лары ны н  санын  табындар.

Нускд  С2

Егер  дурыс  кепб уры ш - 



ты ц 

бес 


буры ш ы ны н 

косындысы   калган  буры ш ­

тарыны н 

косындысынан 

270°-ка  арты к  болса,  онда 

оны н 


кабы ргалары ны н 

санын  табындар.

2  Бурыш ка 

iuiTeft 

радиусы 


12  см  ш енбер  сызылган. 

Бурыш  


кабы ргаларымен 

ж анаскан  ш енбердщ   у лкен  

догасы нын  узындыгы  14л 

см. 


Бершген 

бурыш тын 

градустык 

е л ш е у ш ш  

табындар.

3  Радиусы  8>/Зсм  ш енбер­

ге  сырттай  дурыс  ушбурыш 

сызылган. 

Уш бурыш тын 

тебелер1  мен  бш ктж терш щ  

созындысына  дурыс  алты - 

бурыш  салынган  жоне  оган 

йштей 

eKiHiui 


ш енбер 

сызылган.  Осы  шенбердщ  

радиусын  табындар.

4  Шенберге 



iuiTeft 

сы зы л­


ган  дурыс 

кепбуры ш ты н 

тебелер!  аркы лы   ш енбер­

ге  жанамалар  ж урпзш ген.

а)  жанамалар  киы лы сканда

3 0


бершген  кепбурыш ка  уксас 

болатынын долелдендер.

6)  егер  уксасты к  коэф ф и­

циент!  2-ге  тен  болса,  онда 

кепбурыш тын 

кабырга­


ларыны н  санын табындар.

9 -1 0   TiK тертбурыштын, 



ныц  ауданы

Нускд  А1

Параллелограмнын 



кабыргалары  S  см  жэне  12 

см,  ал  онын  бурыштары­

нын  6ipeyi  150°-ка  тен. 

Параллелограмнын 

ауданын табындар.

TiK 



тертбурыштын 

периметр!  52  см,  ал  онын 

кабыргаларынын  катынасы 

4:9 катынасындай.

а) 

TiK 


тертбурыштын 

ауданын табындар.

б)  ауданы 

t i k  


тертбурыш­

тын  ауданына  тен  шаршы- 

нын кабыргасын табындар.

Параллелограмнын 



б т к т

1

ктер!  3  см  жоне  4  см, 



ал  оны н  ауданы  48  см2-ге 

тец. 


Параллелограммньщ 

периметрш табындар.

31

пайда 


болган 

кепбурыш  

бершген  кепбуры ш ка  уксас 

болатынын долелдендер.

б)  егер  уксастык  коэф ф и-

2

циент! 


—s=

  -  ге  тен  болса,



м

онда 


кепбурыш ты н

кабыргаларынын 

санын 

табындар.



шаршыныц,  параллелограмм -

Нускд  А2

П араллелограмнын 



6 i p  

кабыргасы  14  см,  ал  осы 

кабыргага  туйрш ген 

6 n i K r i -  

r i  

5  см-ге  тен.  П араллело- 



грамныц 

ауданын 


табындар.



TiK 

тертбурыштын 

кабыргаларынын  катынасы 

9:1  катынасындай,  ал  олар- 

дын айырмасы  32  см-ге  тен.

а) 

й к  


тертбурыштын 

ауданын табындар.

б)  ауданы  тис  тертбуры ш ­

тын  ауданына  тен  ш арш ы- 

нын  кабыргасын  табындар.

П араллелограмнын 



кабыргаларынын 

6ipeyi 

екш ипсш ен  3  есе  артык,  ал 

олардын 

арасындагы 

бурыш 

30°-ка  тен. 



Егер 

онын  ауданы  24  см2  болса, 

онын  периметрш  табындар.


Нускд  В1

Нускд  В2

Параллелограмнын 



периметр! 

66 


см. 

Eki 

бурышынын  катынасы  1:5 

катынасындай, 

ал 


eKi 

кабыргасынын 

катынасы 

2:9 


катынасындай. 

Параллелограмнын  аудан- 

ын  табындар.



TiK 

тортбурыштын 

диагоналы,  онын  кабырга- 

ларынан  2  см  жоне  16  см-ге 

артык.


а) 

TiK 

тортбурыштын 

ауданын  табындар.

б)  периметр!  TiK  тертбур- 

ыштын 

периметрше 



тен 

шарш ынын 

ауданын 

табындар.

3  Параллелограмнын  бинс- 

TiKTepi 


4  см  жоне  6  см.  ал 

онын 


кабыргаларыньщ 

6 ip e y i  eK iH iu i 

кабыргасынан

4  см-ге  артык.  Параллело­

грамнын 

периметрш 

табындар.

Нускд  С1

Параллелограмнын 



кабыргалары  12  см  жоне  9 

см-ге  тен,  ал  онын  бш ктж - 

T e p iH in  

арасындагы

бурышы  30°.  П араллело­

грамнын  ауданын  табын­

дар.



Параллелограмнын



n epH M eT pi 

44 


см. 

EK i 


бурышынын 

айырмасы 

120°,  ал  eKi  кабыргасынын 

айырмасы  2  см.  П аралле­

лограмнын 

ауданын 


табындар.



TiK 

тортбурыштын 

кабыргалары,  оны н  диаго- 

налынан  4  см  жоне  8  см-ге

K iuii.

а) 


TiK 

тортбурыштын 

ауданын табындар.

б)  периметр!  TiK  тертбур- 

ыштын 

периметрше 



тен 

шаршынын 

ауданын 

табындар.

П араллелограмнын 



периметр!  28  см,  ал  онын 

6niKTiKTepi  3  см  жоне  4  см- 

ге  тен.  Параллелограмнын 

ауданын табындар.

Нускд  С2

Параллелограмнын



6niK TiK Tepi 

9  см  жоне  12 

см-ге  тен,  ал  онын  кабыр- 

галарынын 

арасындагы 

бурышы 


30°. 

П араллело­

грамнын  ауданын  табы н­

дар.


ъг

А уданы 

81 


см 2-ге 

тен 


ш арщ ыга 

шггей 


t i k  

тертбуры ш   сы зылган.  TiK 

тертбуры ш ты н 

тебелер! 

ш арш ы ны н 

кабы ргалары н 

катынасы   2:1  катынасында 

белед1  (суретп  кара).  TiK 

тертбуры ш ты н 

ауданын 


табындар.

П араллелограмнын 



кабы ргалары   12  см  ж эне  18 

см,  ал  оны н  бш ктй стерш ц 



6ipeyi 

15 


см-ге 

тек. 


П араллелоф ам н ьщ  

eKiHiui 

бийстш н  табындар.

К,абыргалары  3  см  ж эне  6 

см -ге  тен  TiK  тертбуры ш ка 

[щ т е й  

параллелограмм 

сы зылган. 

П араллело­

грамны н 

тебелер1 



TiK 

тертбуры ш тын  кабы ргалар- 

ын  катынасы  2:1  каты нас­

ында  беледй  (суретп  кара). 

П араллелограмны н  аудан­

ын  табындар.

П араллелоф ам н ьщ  



6niKTiKTepi 

15  см  ж эне  10 

см,  ал  оныц  кабы ргалары ­

ны н 


6ipeyi 

12  см-ге  тен. 

П араллелограмнын 

eKiHiui 

кабыргасын  табындар.

0 -1 1   Ушбурыштын  ауданы 

Нускд  А1 

В 

1



Нускд А2

\ ю



V

8  \


\

Берш геш : 



АВ=ВС=4см; 

ZC=75“. 


ABC 

уш бурыш  - 

ы ны н  ауданын  табындар.

D

Бер1лгеш: 



АВ=ВС=10см; 

BD1AC; 


BD=8 

см.  ABC 

уш бурыш ы ны н  ауданы н

S3


табындар.

К,абыргалары  11  см,  25 



см  жоне  30  см  болатын 

уш буры ш ты н 

ен 

улкен  


б ш к т т н  табыцдар.

3  TiK  бурыш ты  уш буры ш ­

ты н   б ш к тш   гипотенузаны 

узы нды ктары   18  см  жоне  32 

см-ге 

тен 


кеанд ш ерге 

беледь 


У ш бурыш тын 

ауданын табындар.

Нускд  В1

Бершгеш: 

B D JA C ;

ZBAC=135°;  АС=2  см:  AD=4 

см. 

ABC 


уш бурыш ы ны н 

ауданын  табындар.

2  Т ен  бушрл1  трапецияны н 

буШр  кабыргасы 

25 

см, 


диагоналы   30  см,  ал 

K im i 


табаны 

11 


см-ге 

тен. 


Т рапециянын 

б ш к т т н  

табындар.

3  TiK 

бурышты  уш бурыш ­

ты н 

TiK 


бурышынын 

биссектрисасы  гипотенуза­

ны  айырмасы  5  см-ге  тен 

к еащ ц лерге  бвледь  Егер

Кабы ргалары   25  см ,  29 



см  ж оне  36  см  болаты н 

уш бурыш ты н 

ен 

Kimi 


б ш к т т н   табындар.

3  TiK 

бурыш ты  уш буры ш ­

ты н   кате-ri  20  см-ге  тец,  ал 

оны н  гипотенузага  т у а р ш - 

ген 

проекциясы  



16 

см. 


Уш бурыш тын 

ауданын 


табындар.

Нускд  В2

Бершгеш:  BD1A C ;  Z=45°: 

AD=6  см;  DC=4  см.  ABC 

уш буры ш ы ны н 

ауданын 


табындар.

П араллелограммньщ  



кабыргалары  13  см  жоне  14 

см, 


ал 

диагоналдарыньщ  



6ipeyi 

15  см.  П араллело- 

граммнын  ен 

Kimi 

б ш к т т н  

табындар.

3  TiK 

бурышты  уш буры ш ­

ты н 

cyftip 

бурыш ы нын 

биссектрисасы 

катетщ  


6ipeyi 

екш ппсш ен  2  см-ге 



Kimi 

кеандш ерге  бвледь



3 4

у ш б у р ы ш т ы н  

катеттер ш щ  

к а т ы н а с ы   3:4  каты н асы н дай  

б о л са, 

о н ы н  

аудан ы н  

таб ы нд ар .

Егер  у ш б у р ы ш ты н   гипоте 

нузасы   м ен  е к ш д й   катета 

н щ   каты н асы   5:4  каты н ас 

ы ндай  болса,  о н ы н   аудан 

ын  табы ндар.

С уретте  б ерц ц енд ер  бо й ы н ш а  ABC  у ш б у р ы ш ы н ы н   ауданы н 

табы ндар.

A BC 


уш б у р ы ш ы н ы н  

а у д ан ы   36  см г.  B K :K D = 1:2 

к аты н асы н д ай   б олаты н ,  BD 

б ю й т п й ё Н  

К 

Н уктес


а л ы н га н .  А К С   у ш б у р ы ш ­

ы н ы н   аудан ы н   табы ндар.

3  TiK  буры ш ты   у ш б у р ы ш ­

т ы н   катеттерш е  ж у р п зш ге н  

м ед нан алары   л/52  см  ж оне 

773  см -ге   тен.  У ш б у р ы ш ­

т ы н   ау д ан ы н   табы ндар.

ABC 


у ш б у р ы ш ы н ы н  

ауданы   36  с м 2.  А К :К С = 1 :5  

каты н асы н дай   бо л аты н,  АС 

каб ы р гасы нан  

К  

н у к т е а  



ал ы н ган.  К В С   у ш б у р ы ш ­

ы н ы н   аудан ы н   табы ндар.

3  TiK  буры ш ты   у ш б у р ы ш ­

ты н  


ги п отенузасы н а 

ж у р п зш ге н  

м ед наналары  

2>/Гз  см  ж оне  5  см -ге  тен. 

У ш б у р ы ш ты н  

аудан ы н  

табы ндар.

5 5


0 - 1 2   Трапецияныц  ауданы.  Тертбурыштын 

ауданы

Нускд  А2

В 

12 



С

щ

\ l 0



/

п  


"   '  

\

;



А 

К 

D



Суретте  бершгендер  бойы нш а трапецияньщ   ауданын 

табындар.

Егер 


ромбынын 

периметр! 

42 

см, 


ал 

диагоналдарынын катынасы  

5:12  катынасындай  болса, 

оны н  ауданын  табындар.

3  Т рапецияньщ   ауданы  24 

см2.  Егер  трапецияны ц  орта 

сызыгы  8  см  болса,  оны н 

табандарыныц 

аракаш ы к- 

тыгын табындар.

Егер 


ромбы ны н 

периметр! 

20 

см, 


ал 

диагоналдарынын 

косындысы  14  см  болса, 

оны н ауданын табындар.

3  TiK  бурышты  трапеция- 

н ы н  кш й  буш р  кабыргасы

4  см-ге  тец.  Егер  трапеция- 

н ы н   ауданы  36  см2  болса, 

орта 

сызыгын 


табындар.

Нускд  В2

Суретте 

берш гендер 

бойы нш а ABCD трапециясыныц 

ауданын  табындар.

5 6


Ромбынын  диагонал- 

дары ны н 

каты насы  

8:15 

каты насы ндай,  ал  ауданы 



240  см 2.  Ромбынын  пери­

метрш   табындар.

Ромбынын  диагонал­



дары ны н  айырмасы  14  см, 

ал 


ауданы 

120 


см2. 

Ромбынын 

периметрш  

табындар.

3  Тен  бущ рл!  трапецйяны н 

диагоналы  

оны н  

6yftip 


кабы ргасы на 

перпендику­

л яр . 

Егер 


трапецйяны н 

табандары   7  см  жоне  25  см 

б олса,  онда  трапецйяны н 

ауданы н  табындар.

3  Т ец  буЙ

1

рл!  трапецйяны н 



диагоналы  

он ы н  


буй!р 

кабы ргасына 

перпендику­

ляр. 


Егер  трапецйяны н 

6mKTiri  12  см,  ал диагоналы 

20  см-ге  тен  болса,  онда

трапецйяны н

табындар.

ауданын


Суретте  берш гендер  бойынш а  ABCD  трапециясы нын 

ауданын  табындар.

Ромбынын  диагонал- 



дары ны н  6ipeyi  30  см,  ал 

ауданы   600  см 2.  Ромбынын 

б ш к т т н   табындар.

3  Т ен   буМрл!  трапецйяны н 

диагоналдары   езара  перпен­

ди куляр.  Егер  трапецйяны н 

табандары  7  см  жоне  13  см 

болса,  онда  трапецйяны н 

ауданы н  табындар.

Ромбынын  6HiKTiri  мен 



диагоналдарынын  катынасы 

12:15:20  катынасындай,  ал 

периметр!  100  см.  Ромбы­

ны н  ауданын  табындар.

3  Т ен  буШрл1  трапецйяны н 

диагоналдары   езара  перпен­

ди куляр.  Егер  трапецйяны н 

диагоналдары ны н  киы лы су 

нуктес

1

  табандарынан  5  см 



жоне  6 см  каш ы кты кта 

болса,  онда  трапецйяны н



5?

ауданын

табындар.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет