Мутанова динара юлдашбаевна

117 
қолдануға мүмкіндік беретін өзекті технологиялардың бірі болып табылады. 
Болашақ ағылшын тілі мұғалімдерінің өз ой-өрісін, тілді меңгеру шекарасын 
кеңейтеді, оны іс жүзінде қолданудан тәжірибе ала отырып, өзге тілді сөйлеуді, 
жобаларды қорғау кезінде бір-бірін естуді, түсінуді үйренеді. Сонымен қатар, 
анықтамалық әдебиетпен, сөздіктермен, компьютермен жұмыс істейді, тікелей 
тілдік байланыс жасау мүмкіндігі пайда болады. 
Жоба бойынша жұмыс-шығармашылық үдеріс. Болашақ ағылшын тілі 
мұғалімдерінің коммуникативтік мәдениетін дамытуда жобалар әдісінің де 
тиімділігі аса жоғары, ол зерттеушінің нақты тәжірибелік нәтижеге 
бағдарланған проблемалық, коммуникативтік, шығармашылық әдістемелердің 
кең ауқымын қолдануына әсер етеді. 
Жобаның әдістерін пайдаланудың негізгі талаптары: зерттеу жоспарында 
маңызды мәселе, интеграцияланған білімді талап ететін міндет, оны шешу үшін 
зерттеу іздеу (мысалы, әртүрлі елдерге сапарларды ұйымдастыру, түрлі 
мерекелердің тарихын зерттеу және т.б.); ұсынылған нәтижелердің 
практикалық, теориялық маңызы (мысалы, туристік маршруттың бағдарламасы 
және т.б.); аудиториядағы және одан тыс студенттердің өзіндік қызметі; 
жобаның негізгі бөлігін құрылымдау (кезеңді нәтижелерді және рөлдерді 
бөлуді көрсете отырып) зерттеу әдістерін қолдану: мәселені анықтау, одан 
туындайтын зерттеу мәселелері; олардың шешімін табу; зерттеу әдістерін 
талқылау; нәтижелерді талдау; қорытындылар, түзетулер, тұжырымдар («ми 
шабуылдау», «дөңгелек үстел», шығармашылық есептер, жобаларды қорғау 
және т.б. әдістерін бірлесіп зерттеу кезінде пайдалану). 
Бұған қоса “Do we live to eat?”, “Illicit drugs and the dangers of harmful 
substances”, “Cancer genetics in the 21
st
century”, “Treatment of cancer”, “Acquired 
immune deficiency syndrome (AIDS)”, және т.б. тақырыптара топтық, жұптық 
жобалар студенттердің коммуникативтік мәдениетті дамытуға деген ішкі 
мотивациясын қалыптастыруға, қарым-қатынас дағдыларын жетілдіруге және 
білімгерлерді ағылшын тілді сабақтарында өзін-өзі дамыту үшін жағдайлар 
жасады, болашақ ағылшын тілі мұғалімдерінің мойнындағы «жеке 
мүмкіндіктерін еркін ашуға» мүмкіндік берді және білім беру үдерісінің барлық 
қатысушыларының ұстанымдарын айтарлықтай өзгертіп, болашақ ағылшын 
тілі мұғалімдерінің коммуникативтік мәдениетін дамытуда пәнаралық қарым-
қатынас орнатуға мүмкіндік берді. 
Екіншіден, жоба әдісін шығармашылық, коммуникативтік әлеуетті 
дамыту әдісі деп атауға негіз бар, себебі жеке немесе мұғалімнің 
басшылығымен студенттер өздері үшін маңызды болып табылатын мәселені 
шешуге тырысады. Бұл жағдайлардың басым көпшілігінде студенттің білімін, 
дағдыларын және қабілеттерін оларды пайдаланудың жаңа контексіне өз 
бетінше беруін талап етеді. Сондықтан, болашақ ағылшын тілі мұғалімдері 
шығармашылық құзыреттілігін белгілі бір деңгейде коммуникативтік білігі мен 
мәдениетінің көрсеткіші ретінде көрініс табады. 
Сонымен қатар, білім беру үрдісінде болашақ ағылшын тілі 
мұғалімдерінің ана тілінде пайда болғандай, табиғи және еркін жағдайы 

118 
қалыптасады. Әлбетте, бұл жағдайда жоба қатысушысы сөйлеудің тілдік 
формасына емес, оның мазмұнына назар аударды. 
Үшіншіден, 
жоба 
барысында 
студенттер 
жақсы 
көңіл-күйде, 
шығармашылық және мұғалімнің тапсырмаларын белсенді орындайды. Жобада 
жұмыс істейтін әрбір, тіпті ең әлсіз студенттер психологиялық тұрғыдан өзінің 
қиялын, шығармашылығын, белсенділігі мен тәуелсіздігін психологиялық 
жолмен көрсетуі мүмкін болмағанмен, олар өз мүмкіндігін жоққа шығаруға, 
тілді сауатты қолдануға мүмкіндік берді. 
Төртіншіден, жоба әдісі студент пен мұғалімнің функционалдық 
міндеттерін өзгертеді. Болашақ ағылшын тілі мұғалімдері оқыту мазмұнын 
таңдау мен ұйымдастыруда, сондай-ақ нақты дәрісті жобалауға белсенді 
қатысатын болса, мұғалім - кеңесші, көмекші, ойындар мен іс-шараны 
ұйымдастыруға бағдар беруші қызметін атқарды. Осылайша, жоғарыда 
айтылғандарды негізге ала отырып, жоба әдісі болашақ ағылшын тілі 
мұғалімдерінің коммуникативтік мәдениетін дамыту барысында қарым-
қатынастың барлық түрін, коммуникативтік мәдениеттің құраушыларын 
толығымен қамтитынын сеніммен айтуға болады; студенттердің ана тіліндегі 
ерекшеліктерінің ағылшын тілінде де табиғи түрде пайда болуына себеп болды. 
Басқаша айтқанда, студенттерге «лингвистикалық» емес, практикалық 
нәтижеге жету: коммуникативті мақсаттар үшін тілдерді пайдалану, жаңа 
нәрселерді үйрену маңызды болады. 
Жобалар бойынша жұмыс келесідей жүзеге асырылады: 
- жобаның тақырыбын мен ақпаратты жинау және іріктеу; 
- алғашқы нәтижелерді талқылау және жұмыстың қорытынды 
нәтижелерін түсіндіру (талқылау); жаңа, қосымша ақпарат іздеу (жеке, жұп 
болыпнемесе топпен); 
- жаңа ақпарат пен оның құжаттамасын талқылау/талқылау (тіркеу); 
жобаны қорытындылау және таныстыру. 
Жобалық идеяны қабылдаудан бастап оны таныстыруға дейінгі 
қадамдардың саны оның күрделілігіне байланысты. Мысалы, «The remains of 
foreign language in our country» «Біздің елімізде ағылшын тілінің қалдықтары» 
жобасы келесі логика бойынша дамып отырды. Жобаның стратегиялық 
идеясын және оны іске асырудың тактикалық қадамдарын анықтағаннан кейін 
(оқылатын тіл елімен байланыс аймақтарын таба алатын мәселелер, 
облыстар/аудандар, байланыстардың мазмұнын анықтауға көмектесетін 
мәселелер және т.б.) студенттер келесі тапсырмаларды орындау үшін топтарға 
бөлінді: 
- шетелдік сөздерді іздеу (күнделікті қарым-қатынас, кітаптар, фильмдер) 
және олардың шығу тегін анықтау; 
- оқылатын тілдің және зерттелген тілдің елі туралы бағдарламаларды табу 
үшін телебағдарламаларды (ақпараттарды) талдау; 
- зерттелетін елдің тіліндегі фильмдерін табу үшін қалада кино постерлерін 
талдау; 
- тиісті тауарларды іздеу үшін дүкеннің терезелерін зерттеу; 

119 
- мектептегі шет тілі мұғалімдерінің сұхбаттары / сұрақ-жауаптары (неге 
олар осы тілді таңдағанын білу үшін); 
- зерттелетін елдің тіл авторлары кітаптарының каталогын жасау үшін 
кітапхана қорларын зерттеу; 
- бірлескен кәсіпорындар, фирмалар іздеу және олардың жұмыс бейінін 
анықтау, зерттелетін елдің тілімен байланыс және т.б. 
Ақпарат жинау үшін оқушылар аудиториядан тыс (кітапханаға, 
кинотеатрға және т.б. барып) басқа адамдармен қарым-қатынас жасады. 
Әр топ жиналған ақпаратты бір-біріне айтып отырды, әрі қарай іздестіру 
үшін (талқылау, пікірталас) жолдастарынан жаңа серпін алды, сол ақпаратты 
құжатталуы / құжатталуы (сөйлеу, оқу, жазу) туралы талқыланды. 
Мұғалім студенттерге кеңес беріп, барлық нәтижелерді талқылауға 
қатысады. Жобаға қатысушы оқушылардың табыстары, оның алған біліміне 
және дағдыларына, сондай-ақ оның жеке басында болған өзгерістердің 
ұстанымына (оның қатынасы, лауазымы) байланысты бағалануы мүмкін.
Болашақ ағылшын тілі мұғалімдерінің коммуникативтік мәдениетінінің 
тиімді дамуын қамтамасыз ететін жаттығуларды және тренингтер ашып 
көрсетіледі. 

жүктеу/скачать 2,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: