«Мәңгілік Ел» ұлттық идеясы. 2014 жылғы 17 қаңтардағы «Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Қазақстан халқына Жолдауында Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев «Мәңгілік Ел» Патриоттық актісін әзірлеп, қабылдауды ұсынды. «Мәңгілік Ел» - бұл біздің жалпы қазақстандық үйіміздің ұлттық идеясы, ата-бабаларымыздың арманы, ұлттық бірлік, біздің қоғамдағы бейбітшілік пен келісім. Бұл сондай-ақ зайырлы қоғам мен жоғары руханилық, индустрияландыру мен инновациялар негізіндегі экономикалық өсу, бұл-Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы, тарих, мәдениет пен тіл ортақтығы, ұлттық қауіпсіздік және елдің жалпы әлемдік және өңірлік проблемаларды шешуге жаһандық қатысуы. Бұл мемлекет құраушы, жалпыұлттық құндылықтарда жаңа қазақстандық патриотизмнің идеялық негізі болып табылады.
«Мәңгілік Ел» басты жеті құндылығы:
Ұлттық бірлік, біздің қоғамдағы бейбітшілік пен келісім.
Зайырлы қоғам және жоғары руханият.
Индустрияландыру және инновация негізінде экономикалық өсу
Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы
Тарих, мәдениет және тіл ортақтығы
Ұлттық қауіпсіздік және еліміздің жалпы әлемдік және өңірлік проблемаларды шешуге жаһандық қатысуы.
Ұлттық идея рухани келісімге негізделуі тиіс. Сонымен, Қазақстанның географиялық және тарихи орналасуы ел халқының түрлі әлемдік діндерге деген тартымдылығын туындатады, ал Қазақстан халқының рухани бірлігі 140 этнос пен 17 конфессияның тұрақтылығы мен бейбіт қатар өмір сүруін қамтамасыз етеді.
«Ұлттық идея», «ұлттық рух», «ұлттық идеал» ұғымдарының мәні.«Ұлттық идея» ұғымының мәні мәселелері бойынша көптеген зерттеулерде:
- Ұлттық идея қандай да бір халықтың, этностың немесе ұлттың өмір сүруінің мәнін анықтайды. Өз болашағын құратын кез келген мемлекет немесе қоғам міндетті түрде өзінің ұлттық идеясына сүйенуі тиіс. Өзінің ұлттық идеясына сүйенбейтін қоғам, ол міндетті түрде өз жолынан кетеді. Сондықтан, егер ол дұрыс анықталса, ұлт үшін тағдырлы, тарихи және жасампаз болады [86].
- Шынайы ұлттық идея-бұл жетілдіру идеясы, ең алдымен, халықтың рухани жетілуі. Және бұл идея мүлдем әмбебап. Бұл аспектіде ұлттық идея ұғымын халықтың өмір сүруінің принципі ретінде қарастыруға болады. Бұл халықтың ақыл-ойы мен жан-дүниесіне сәйкес келетін өмір құрылымының принципі.
- Ұлттық идея халықтың бірігуіне, қоғамның тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуына, мемлекеттің қауіпсіздігі мен тәуелсіздігін нығайтуға бағытталған дүниетанымдық сипаттағы бағдарлар, құндылықтар мен идеалдар кешені болып табылады. Ұлттық идеяны ойлап табу мүмкін емес. Оның компоненттері ұлттық болмыстың бейнесін көрсете отырып, ұлттық сана-сезімнің тереңдігінен тұрады, ол философияда, тарихта, ғылымда, поэзияда, әдебиетте, музыкада, кескіндемеде, биде, өнерде, халық тілінде өз көрінісін табады [87].
- Тарих ұлттық идея мен идеологияға ие мемлекет деидеологизация үстем болатын мемлекеттен әлдеқайда күшті екенін растайды. Идея табыс стратегиясы ретінде көрінеді.
Ұлттық рух. Тартымды жалпыұлттық идея бүкіл халықты қамтыса, онда ол ұлттық рухтың феноменіне ие болады. Ұлттық рух-ұлттық болмыстың сапалы жағдайының жиынтық нәтижесі. Ешқашан халықтың рухы көтерілмейді, ол үнемі кемсітуде, тәуелділік пен бағындыруда.
Ұлттық идеал. Ұлттық идея ұғымдарымен ұлттық идеал ұғымы тығыз байланысты. Ұлттық идеал ұғымы адамның өзінің өмірлік стратегиясын құруының негізі ретінде жоғары үлгі ретінде «идея ереже береді, ал идеал оған жан-жақты еліктеу үшін алғашқы құраушы ретінде қызмет етеді» деп И. Кант тұжырымдаған[86]. Ұлттық идеал ұлттық сана-сезімнің дамуын қамтамасыз етуге бағытталған.Ұлттық идеал мемлекеттіліктің жан-жақты нығаюына және ұлттың табысты дамуына ықпал етеді. Ұлттық идеяның иесі, оны іс жүзінде іске асырудың белсенді субъектісі адам, ұлт, жалпы қоғам болып табылады.