Н. Ш. Чернышевский мұраларын оқып таныс болған, Батыс Еуропа әдебиетінен Гете, Дж. Байрон
жүктеу/скачать 3,44 Mb. Pdf көрінісі
|
| ЖАЛМАУЫЗ КЕМПІР - кззақ ертегілеріндегі жағымсыз бейне. Ол кейде жеті басты, қарға
тұмсық, қол-аяғының тырнақтары сояудай, адам қанын соратын қорқынышты кейіпкер ретінде суреттеледі. Ж. к. бейнесінің тарихи негізі бар. Матриархат дәуірінде руды қария әйелдер басқаратын болған. Жас балаға ат қою, жетім қалған балаларға қамқорлық жасау, шеттен келген адамды руға қабылдау, жастарды үйлендіру, рулық заңдарды қатал сақтау т.с.с. осы ананың әмірінде болған, керек кезде ол бақсы да. әскер басы да болған. Осының нәтижесінде қарт анаға табынушылық пайда болған. Ол керемет күш иесі, қолынан келмейтіні жоқ сиқыршы, рудың жауларын. жын-шайтанды да жеңе алатын күш деп танылған. Патриархаттың тууына байланысты бұл бейне құлдырап бұрынғы маңызын жойды. Оның атқаратын қызметі кейіннен аталық рубасыға ауысты. Рубасы ананың бейнесі мифтік аңыздарда ғана қалды, бара-бара ол жалпы атпен жағымсыз кейіпкер сипатын алды. "ЖАЛЫН" - баспа. 1976 ж. респ. жастар мен балалар баспасы болып құрылған. Алғашқы директоры - Қ.Ыдырысов. Баспа алғашқы 10 жыл ішінде жалпы данасы 100 миллион болатын 3 мыңға жуық кітап шығарды. "Ж." баспасы қазақ халқының бай ауыз әдебиеті мен әлем халықтарының фольклорлық туындыларын насихаттауға көп көңіл бөлген. "Балбұлақ", "Жауқазын", "Тілашар" айдарымен суреті кітапшалар шығарылды. Сондай-ақ, баспадан А. Құнанбайұлы, Ы.Алтынсарин, С.Сейфуллин, Ж.Жабаев, І.Жансүгіров, М.Әуезов секілді қазақ әдебиеті классиктерінің, С.Бегалин, М.Әлімбаев, Б.Соқпақбаев, т.б. белгілі балалар жазушыларының шығармалары жарық көрді. Баспаның "Жеткіншек", "Көкжиек", "Достық", "Өркен" редакциялары балалар мен жастар әдебиетінің дамуына, жастар шығарм-ғының қанат жаюына елеулі үлес қосты. "Ж" баспасы жастар мен балалар туралы жазылған әдеби шығармаларға байқау жариялауды дәстүрге айналдырып, көптеген талантты қаламгерлердің танылуына ықпал етгі. Олардың арасында О.Бөкеев, Т.Нұрмагамбетов, К.Сегізбаев, М.Қабанбаев, С.Жұбатыров, т.б. белгілі қаламгерлер бар. 1998 ж. "Ж." баспасы жауапкершілігі шектеулі серіктестікке айналды. Баспа отандық әдеби мұраларды насихатгауға көңіл бөліп, бірқатар әдеби және тарихи маңызы зор кітаптар шығарды. Бұлардың қатарында Ө.Тілеуқабылұлының "Шипагерлік баян", Қазыбек бек Тауасарұлының "Түп-тұқияннан өзіме шейін", Н.Мыңжанидің "Қазақтың қысқаша тарихы", Мәшһүр Жүсіп Көпеевтің" Қазақ шежіресі",т.б. кітаптары бар. "ЖАЛЫН" - журнал. 1969 ж. маусым айында "Жазушы" баспасының жанынан 2 айда бір рет әдеби, мәдени және қоғамдық-саяси альманах болып шығады. Алғашқы жылдары көлемі 10 б. т., таралымы орта есеппен 90 мың данаға жуық (1974) болған. Альманах респ. жастарының рухани, дүниетаным өрісін, эстет. талғамын жетілдіруді және талантты жас ақын, жазушыларға шығарм. қамқорлық көрсетуді мақсат етеді. "Ж." альманағы 1986 ж. өз алдына дербес журналға айналып, 1999 жылдың ортасына дейін шығып түрған. Журналдың алғашқы бас редакторы - Ө.Қанахин. Бұдан кейінгі жылдары Ш. Мұртаза, Т. Молдағалиев, М. Шаханов, М. Қүлкенов сынды белгілі қаламгерлер бас редактор болып қызмет еткен. "Ж." альманағы жас ақындардың шығар-маларына Т.Айбергенов атынд. сыйл. беріп тұрады. жүктеу/скачать 3,44 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|