Оқушылар екі нүктенің арақашықтығы мен кесінді ортасының координаталарының формулаларын біледі және оларды есептер шығаруда қолдануға үйренеді. Шеңбердің
теңдеуі мен түзудің теңдеуін жазады және берілген теңдеулеріі бойынша шеңбер мен түзу салуды үйренеді.
Тақыр ыбы
Оқумақсаттары
Ұсынылатыноқытуіс-әрекеттері
Мұғалімге арналғанескертпелер
Оқуресурстары
Жазықт ықтағы координ аталар әдісі
8.1.3.14
жазықтықта координаталарыме н берілген екі нүктенің арақашықтықтығы н есептеу;
Жұппен жұмыс.
1-тапсырма. Зерттеу есебі: нүктелер арасындағы арақашықтықтың формуласын қорытып шығарыңыз.
Оқушыларға координаталық жазықтық пен кестесі бар үлестірмелер таратыңыз.
Координаталар жазықтығында АВкесіндісін салыңдар.
АВ кесіндісінің ұзындығын табыңдар.
Кесіндінің ұштарының координаталары арқылы оның ұзындығын қалай табуға болады?
Алынған формуланы кестеге және дәптерлеріңе жазыңдар.
Ж
Геометрия 8. Шыныбеков Ә.Н.
Жалпы білім беретін мектептің 8 – сыныбына арналған оқулық. 3- басылымы. – Алматы: Атамұра, 2012. – 128 бет.
ISBN 978-601-282-527-5
Формуланы тексеру.
2-Тапсырма. Кесіндінің ұзындығы формуласын пайдаланып, кестені толтырыңдар.
А(х1;у1)
(3,4; 1,8)
(-8;2)
(6; )
В(х2;у2)
(5,4; 1,8)
( ;5)
(4;2)
АВ
5
4
8.1.3.15
кесінді ортасының координаталарын табу;
Жұптық жұмыс.
1-тапсырма. Зерттеу есебі: кесінді ортасының координаталарының формуласын қорытып шығарыңыз.
Оқушыларға координаталық жазықтық пен кестесі бар үлестірмелер таратыңыз.
а) Координаталар жазықтығында АВ кесіндісін салыңдар.
АВ кесіндісінің ортасы - К нүктесін салыңдар.
К нүктесінің координаталарын табыңдар.
К нүктесінің координаталарын кестеге жазыңдар.
Кесінді ұштарының координаталары арқылы оның ортасының координаталарын қалай алуға болады?
k) Алынған формуланы кестеге және дәптерлеріңе жазыңдар.
Формуланы тексеру.
тапсырма. Кесінді ортасының координаталарының алынған формулаларын пайдаланып, кестені толтырыңдар.
тапсырма. ABCDпараллелограмның үш төбесі берілген: А(1;0), В(2;3), С(3;2). Төртінші Dтөбесінің координаталарын табыңдар.
Ж
http://festival.1september.ru/articles/589589/.
8.1.3.16
кесіндіні берілген қатынаста бөлетін нүктенің координаталарын табу;
Оқушылардың қатынас туралы не білетінін сұраудан бастаңыз. Мысалы:
Сұрақ:
AM 5
1) АВ кесіндісін Mнүктесі арқылы берілген қатынаста бөлу
MB 4
дегеніміз нені білдіреді?
Берілген сурет бойынша тағы қандай қатынастар жазуға болады?
Кесіндініберілгенқатынастабөлуформулалары
A(xA; yA) , B(xB; yB) , M(xM; yM) , AM: MB ,
онда
x xA xB,y yA yB. M1 M1
Оқушыларды топтарға біріктіріңіз. Құрамы ауыспалы топтарға тапсырма ұйымдастырыңыз. Бұл үшін әрқайсысы төрт оқушыдан тұратын топтар құрыңыз. Әр қатысушыға өз түсін үлестіріңіз: қызыл, жасыл, көк, сары. Түстері бойынша төрт эксперттік топ құрылады. Әр эксперттік топ жеке тапсырма алады.
«Қызылдар»тобынатапсырма: 𝐾(−2; 1), 𝐿(5; 6)нүктелері берілген. Табу керек:
KLкесіндісін 2:5 қатынаста бөлетін Мнүктесін;
KLкесіндісін 4:3 қатынаста бөлетін Nнүктесін.
«Жасылдар»тобынатапсырма: Pнүктесі DHкесіндісінде жатыр. DPкесіндісі HPкесіндісінен екі есе
ұзынекенібелгілі.ЕгерD(2;4),P8;2болса,ондаHнүктесін 3
табыңдар.
«Көктер»тобынатапсырма: Қайсы бір АВ кесіндісі 2:3:5 қатынаста (А нүктесінен бастап В қарай санағанда) бөлінген. Оның ұштары – координаталарымен берілген А(-11; 1) және В(9; 11) нүктелері. Берілген кесіндіні бөлу нүктелерін табыңдар.
«Сарылар»тобынатапсырма: А(5; -6) және В(-5; 9) нүктелері – кесіндінің ұштары. Осы кесіндіні тең бес бөлікке бөлетін нүктелерді табыңдар.
Эксперттік топтың әрқайсысы өз топтарына оралады және өз тапсырмасының шешуін топтың барлық мүшелеріне айтып түсіндіреді.
Т
8.1.3.17
центрі (a, b), радиусы r болатын шеңбердің теңдеуін (𝑥 −
𝑎)2 + (𝑦 − 𝑏)2 =
𝑟2 білу;
Оқушыларды топтарға біріктіріңіз. Әрбір топ бірдей тапсырмалар топтамасын, оларды орындауға маркерлер мен парақтар алады. Тапсырмаларды орындау уақытын шектеңіз. Орындап болған соң топтар тапсырмаларды шеңбер бойымен бір-біріне береді. Әрбір топ әрбір тапсырманы бағалайды және қажет болса, түсіндірме жазады. Келесі тапсырмаларды қолдануға болады:
тапсырма:
Егер АВ– шеңбер диаметрі болса, онда оның центрінің координаталары мен радиусының ұзындығын табыңдар.
Центрі А(3;2) нүктесі болатын, В(7;5) нүктесі арқылы өтетін шеңбер теңдеуін құрыңдар.
тапсырма:
(х+ 3)2+(у− 4)2=25 теңдеуімен берілген шеңбердің бойында А(1; -1),
В(0;8), С(-3; -1) нүктелері жата ма, жоқ па тексеріңдер.
8.1.3.18
берілген теңдеуі бойынша шеңбер салу;
Компьютерлерді пайдалану мүмкін болған жағдайда «1С:Математический конструктор 3.0», «Живая геометрия» немесе «GeoGebra» бағдарламаларын қолданып, практикалық жұмысты жүргізуге болады.
Келесі теңдеулермен берілген шеңберлерді салыңдар: 1) (х-2)2+(у+1)2=36;
2) х2+(у+3)2=25.
Ө
http://www.geogebra.org/
8.1.3.19
түзудің жалпы
теңдеуін және берілген екі нүкте арқылы өтетін түзудің теңдеуін жазу: 𝑎𝑥 + 𝑏𝑦 +
𝑐 = 0,
х−х1 =у−у1; х2−х1 у2−у1
«Сызықтық теңдеу» тақырыбы бойынша теориялық материалды қайталаңыз.
Проблемалық есепті қойыңыз:
Координаталар басы және А(2;3) нүктесі арқылы өтетін түзу теңдеуін табыңдар.
Жетекші сұрақтар қойыңыз :
Түзу теңдеуі қалай жазылады?
Нүкте түзуге тиісті деген нені білдіреді?
Бізге қай белгісізді табу керек?
Бұл үшін не істеу керек?
Келесідей өзіндік тексеруге тест өткізіңіз. 1-тапсырма:
Берілгені: А(2;1), В(0;3).
Табу керек: АВтүзуінің теңдеуін. Жауаптары:
А) х+у-3=0; B) х-у-3=0;
C) х+у+3=0.
2-тапсырма: АВСүшбұрышының төбелерінің координаталары берілген: А(4;6), В(-4;0), С(-1;-4). СМ медианасын қамтитын түзудің теңдеуі қандай болады?
Жауаптары:
A) 7х- у+3 =0;
B) 7х - 2у -3 =0;