Непрерывного педагогического образования, рассмотрены вопросы роста

498 

 

тапсырмалар, тілдік ережелер, жазба жұмыстарын орныдайды.Мәтінмен жұмыс 

жасайды. 

Екінші  деңгей  тапсырмаларды  түрленіп,  күрделене  түседі,  сынып 

бағдарламасына сай лингвистиканың барлық түрлерімен жұмыс істейді. Оқушы 

өз  бетімен  керегінше  қызмет  етеді.  Оқу  мотивтері  қанағаттанарлық  дәрежеде. 

Ықыласы  жоғары.  Оқушының  қабылдауы,  жазба  жұмыстарын  орныдау 

көрсеткіштекрі міндетті деңгейден әлде қайда жоғары болады. 

Үшінші деңгей оқушылардың шығармашылыққа деген мотивтердің айқын 

көрінуімен, логикалық ойлау дәрежесіннің жоғары болуымен , өз жеке басының 

белсенділігімен,  ісіне  талдау  жасай  білуімен,  білімді  жаңа  жағдайға 

пайдаланумен  сиппатталавды.  Оқушы  талдау,  салыстыру  жұмыстарын 

жүргізеді.  Танымдық-іздену(эвристикалық)  түрдегі  жұмыстарды  ізденіп  өз 

бетімен орындайды. 

Төртінші  деңгей дарынды, іздемпаз,  қабілеті жоғары,  талапты  балаларға 

арналады.  Ондай  оқушыларға  мұғалім  тек  тақырыбын  ғана  береді,  оқушының 

өзі мақсатын қояды, әдістерін іздейді. Нәтижесіне жетеді, жазба жұмыстарын өз 

бетіәнше орындайды. 

Бұл  технолдогиядан  біріншіден, дамыта  оқыту  идеясынг  жүзеге  асыруға 

мүмкіндік береді, өйткені ол оқушының ойлауын, елестету мен еске  сақтауын, 

ынтасын,  белсенділігін,  білім  сапасының  дамуына  көмектеседі.  Әр  оқушының 

кемінде мемлекеттік деңгей алуына кепілдік береді. 

Денгейлеп оқытудың тиімді жақтары: 

-әр оқушы өздігінен жұмыс істеуге дағдыланады; 

-оқушының жеке қабілеті айқындалады; 

-іштей бір-бірінен қалмауға тырысады; 

-тапсырманың  күрделену  деңгейіне  сәйкес  оқушының  ойлау    қабілеті 

артады; 

-әр бала өз деңгейіне, қабілетіне қарай бағаланады; 

-әр оқушының функционалдық қабілеттерін ашуға мүмкіндік береді. 

Сонымен қатар, деңгейлеп оқыту технологиясы сынып ішіндегі дарынды 

оқушыларды  анықтауға  көмектеседі.Оқушының  өз  бетінше  деңгейлік 

тапсырмаларды орындауына қарай сынып білімінің қаншалықты төмен немесе 

жоғары  екендігін  білуге  болады.деңгейлеп  оқыту  технологиясы  оқушылардың 

өз  білімін  жаңа  әдіспен    бағалауға  мүмкіндік  береді.  Ең  бастысы,  білім  мен 

ғылымға  деген  құштарлығы  артады.  Яғни,  деңгейлеп  оқытьу  технологиясы 

нәтижесінде  оқушылар  оқу  жұмысындағы  жеткен  жетістіктерімен  жіберген 

кемшіліктері туралы біліп, өз еңбектеріне талдау жасайды. 

Денгейлеп  оқыту  технологиясының  тәрбиелік  мәні  зор.  Деңгейлік 

тапсырмалар орныдау барысында оқушылардың ақыл - ой, еңбек, адамгершілік, 

ұйымшылдық,  эстетикалық  тәрбиесі  қалыптасып  отырады.  Мұндағы 

тапсырмалардың құрылысымен қатар оның мағынасы да әр оқушыға әсер етеді. 

Оқу-тәрбие  үрдісінде  жаңа  педагогикалық  технологияларды  пайдалану 

сөзсіз.  Білім  сапасының  артуына  алып  келеді,  сондықтан  жаңа  технологияны 

әрбір ұстаздың сабақта қолдануы өмір талабы. 

499 

 

Деңгейлеп  оқыту  технологиясындағы  тапсырмалар  негізінен  жеңілден 

күрделіге  қарай  құрылады.  Тапсырмалар  мазмұны  күрделінген  сайын 

оқушылардың 

қызығушылықтары 

артып, 

еңбектене 

түседі. 

Сондай 

еңбектенудің  арқасында  оқушылар  өз  білімдерін  шыңдай  түседі  және  тиісті 

бағалармен бағаланады [1,6-7 Б.]. 

Сонымен  қатар,  ақпараттық  технологияларды  пайдалану  арқылы 

мектептегі  сабақтарды  жаңаша  ұйымдастыру,  мұғалімнің  рөлі  мен  қызметінің 

артуына жағдай жасау, теориялық, ғылыми педагогикалық және психологиялық 

зерттеулерге  сүйене  отырып,  оқушылардың    құзіреттілігін  қалыптастыру, 

ақпараттық  технологиялар    мен  инновациялық  оқыту  әдістері  арқылы 

оқушыларды 

ізгілікке, 

елжандылыққа, 

саналыққа, 

адамгершілікке, 

имандылыққа,  еңбексүйгіштікке  тәрбиелеу.  Әбу-Насыр  Әл  Фараби  ғұлама 

бабамыз:  «Адамға  білімнен  бұрын  тәрбие  керек,  тәрбиесіз  берілген  білім 

адамзаттың  қас  жауы»,-  дейді.    «Ұстазы  жақсының  ұстамы  жақсы»,  -  деген, 

бүгінгі  тәуелсіз  мемлекетіміздің  ертеңі  біз  тәрбиелеп  отырған  жас  ұрпақтың 

меңгерген біліміне, алған тәжірибесіне байланысты екеніне еш күмән жоқ. 

Жастардың  бойындағы  ынта  мен  ерік,  жігерді  ары  қарай  ұштай  білу  әр 

ұстаздың  алдында  тұрған  үлкен  міндеті,  оны  атқару  барысында  ұстаздың 

алдында  тұрған  үлкен  міндеті,  оны  атқару  барысында  ұстаз  балалардың 

танымдық 

оқу 

іс-әрекетін 

инновациялық 

әдістерді, 

ақпараттық 

технологияларды  қолдану  арқылы  сауатты  ұйымдастыра,  басқара  білуі  тиіс. 

Оқушылардың  танымдық  көзқарасын  байыту,  ақыл-ой  қабілетін  жетілдіру, 

өзіндік  ойлау  және  өмірлік  ұстанымын  қалыптастыру  мұғалімнің  шеберлігіне, 

шығармашылық қабілетіне байланысты. 

Бүгінгі  күні  республикамызда  білім  беру  жүйесінің  түбегейлі  өзгеріске  

ұшырауы  анықталғаны  баршамызға  аян.  Оның  негізгі  факторы  жаһандану 

үрдісіндегі білім беру саласында жаңа модельдердің дүниеге келуі, білім беру 

үрдісінің  ақпараттандыруы  болып  табылады.  Прогрессивті  концепциялардың 

пайда  болуы,  білім  беру  үрдісінде  алға  кеткен  мемлекеттердің  тәжірибесімен 

танысу  және  соның  нәтижесінде ұлттық  білім беру  моделін  құрастыру  бүгінгі 

күні өзекті мәселе болып табылады, өйткені нарықтық экономикаға негізделген 

мемлекетіміздің келешегіне мамандар қажеттігінен туындайды [2,13-14 б.]. 

Қоғамның  білім  беруге  қоятын  талабы  мен  соған  байланысты  берілетін 

білім  сапасының  мәніне  тәуелсіз  бақылау  мен  бағалау  барлық  уақытта  өзекті 

болып  келеді.  Осыған  орай,  білім  беру  нәтижелерінің  сапасын  өлшеу  ретіне 

қатысты  зерттеу  жұмыстары  да  аз  емес.  Зерттеу  жұмысы  оқушылардың 

функционалдық  сауаттылығын  ашуда  маңызы  зор.  Мысалы,  И.  Фрумен  өз 

еңбегінде білім сапасын бағалау мәселесін егжейлі-тегжейлі қарастыра отырып 

білім  жүйесі  жұмыстары  нәтижесінің  сапасын  өлшеудің  мақсатын,  формасын 

және  ретін  ашып көрсетеді.  Оның  «білім  сапасын бағалау  үшін оқушылардың 

оқу  жетістіктерін  бағалау  мен  олардың  белгіленген  стандартқа  сәйкестілігі 

қолданылады»  деген  маңызды  пікірі  бар.  Шындығында,  білім  сапасы 

оқушылардың  оқу  жетістіктерін  бағалау  арқылы  белгіленеді.  «Оқушы 

жетістіктері»  ұғымы  білімнің  құндылығы  мен  мақсатына  және  оның 

500 

 

мазмұнымен өзара байланысты. Сондықтан нәтижеге  бағдарланған білім беру 

жаағдайында берілетін орта, жалпы білімнің мақсаты базалық компетенциялар 

түрінде, білім салаларының жалпы мақсаты түйінді компетенттіліктер түрінде, 

ал  әрбір  пәнді  оқыту  мақсаты  пәндік  компетенттіліктер  түрінде 

тұжырымдалады. Мұндағы компетенция  – субъектінің өмірде кездесетін түрлі 

мәселелік жағдаятта қандай әрекетті қолдану керектігін анықтай алуы және оны 

іске асыру жолында меңгерген білімі мен білігін ұштастыра алу қабілеті. Олай 

болса,  компетенттілік  баланың  өзінің  түрлі  өмір  жағдайларында  алған  білімін 

ұтымды 

қолдануының 

нәтижесі 

болып 

саналады. 

Әрекеттен 

тыс 

компетенцияның  қалыптасуы  мүмкін  емес.  Сондықтан  мектепте  білім  беруде 

күтілетін  нәтижелер  ретіндегі  оқушылардың  оқу  жетістіктерін  анықтауда 

балалардың  жас  ерекшеліктеріне  сәйкес  келетін  іс-әрекеттер  таңдап  алынуы 

тиіс [3.2 б.]. 

Еліміздің  болашағы  бүгінгі  мектеп  қабырғасындағы  білімді  ұрпақтың 

қолында  екендігі  сөзсіз.  Қорыта  келе,  Елбасының  «Әлеуметтік-экономикалық 

жаңғырту  –  Қазақстан  дамуының  басты  бағыты»  атты  Жолдауындағы 

оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту мақсатында құрылған бес 

жылдық  Ұлттық  жоспардың  дер  кезінде  көтерілгендігін  құптаумен  қатар,  бұл 

функционалдық  сауаттылық  мәселесінің  алаш  арыстарының  да  ой-

тұжырымдарынан  қағыс  қалмағандығын  жұртшылық  назарына  ұсыну  болды. 

Бір  сөзбен  айтқанда,  оқушының  функционалдық  сауаттылығын  дамыту 

мұғалімнің шеберлігінде. 

Сондықтан  да  функционалдық  сауаттылыққа  байланысты  жүргізілетін 

жұмыстар  ұлт  болашағы,  оның  сауатты,  білімді,  рухани  дүниесі  бай,  бәсекеге 

қабілетті  тұлға  тәрбиелеудегі  педагогикалық  көзқарастары  үнемі  басшылыққа 

алуынуы қажет.

 

 

Библиографиялық сілтемелер 

1. Нұртазаева  Н.  Деңгейлеп  оқыту  технологиясының  оқушылардың  дара 

қасиетін  дамытудағы  педагогикалық  ерекшеліктері//Бастауыш  мектеп-№4, 

2010ж. 

2. Педагогикалық мәселелер №4 2010. 

3. Фрумин  И.  Образовательная  политика  как  новое  поле  исследований  и 

дискуссий. 

4. Сб. Образовательная политика: практика анализа. М., 2002. 

5. Мектеп  оқушыларының 

функционалдық  сауаттылығын  дамыту 

жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. 

6. Н.А.Назарбаев.  Әлеуметтік-экономикалық  жаңғырту  –  Қазақстан 

дамуының басты бағыты.//Ана тілі газеті. № 5, 2-8 ақпан, 2012 ж. 

жүктеу/скачать 8,45 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: