Нуржігіт Алтынбеков
жүктеу/скачать 1,09 Mb. Pdf көрінісі
|
| Нуржігіт Алтынбеков
ІІІ- фолликулада күнгірт түсті шеткі аймағының анық білінуі , бұл жерде өте ұсақ лимфоциттердің жиынтығы пайда болады . ІҮ - ашық түсті реактивті немесе көбею орталықтың кіші лимфоциттермен қоршалуы немесе тыныштық кезеңі деп аталады . Мұндағы кіші лимфоциттердің құрамында көбінесе В - еске сақтау жасушасы басымырақ болады . Әрбір 2-3 сағатта реактивті орталық өзгеріп отырады , кейде ашық білінбейтін кездері де байқалады . Лимфа сұйығымен келген антигендерді макрофагтар рецепторлары аркылы В - лимфоциттерге информация береді . Осының нәтижесінде В - лимфоциттер иммунобластарға айналады да , көбейіп біразы плазмоциттерге , қалғаны еске сақтау жасушаларына айналады. Қос қыртысты аймағы - бұл қыртысты затпен милы заттың арасында орналасқан паракортикальді немесе тимусқа тәуелді бөлігі . Мұнда көптеген Т - лимфоциттер бар . Бүларға микроқоршау болып макрофагтар мен фагоцитоз қызметін жойған интердегитацияланған жасушалар топтары орналасқан бөлігі жатады . Бұл жасушалар бір - бірімен саусақ тәрізді өсінділер мен байланысады . Интердегитацияланған жасушалардың негізгі қызметі гликопротеидтерді синтездеп , гуморальді лимфоцитогенезге қатысады . Интердегитацияланған жасушалар лимфа сұйығымен теріден келген деген болжам бар . Бұлар эпидермистің құрамындағы макрофагтар - Лангерганс жасушаларының бір түрі . Түйіннің бұл аймағында Т лимфоциттер , оның ішінде Т - хелперлер басымырақ . Бұл зона тимусқа тәуелді . Сонымен , бұл аймақта Т - жасушалардың түрленуі мен көбеюі өтеді . Түйіннің боз заты - жұмсақ баулар түрінде түйіннің ортасында орналасқан бөлігі . Негізі ретикулярлы тін , құрамында В - лимфоциттер , плазмоциттер мен макрофагтары бар . Лимфа түйінінің бұл бөлігінде плазмоциттердің пісіп жетілуі жүреді . Плазмоциттер синтездейтін иммуноглобулиндерінің ең көбі - " G - иммуноглобулин ” болып табылады . Боз заттың құрамында көптеген қан тамырлары мен синустар болады . Синустар бірнеше топқа бөлінеді . Синустарды түйінге келген лимфа тамырларының жалғасы деп қарауға болады . Синустар : капсула асты - немесе шеткі және аралық , милы заттағы орталық синустар болып бөлінеді . Бұл синустардың құрамында макрофагтар мен лимфа тамырларының қабырғасын коршайтын эндотелиоциттер , олар бекінген базальді мембрана . Синустардың негізін ретикулярлы тінде түзеді . Синустардың құрылысы лимфа түйінінің аймақтарына ұқсас . Тек синустардан өткен лимфа сұйығы лимфоциттердің жаңа түрімен байытылып , толықтырылып отырылады . Осыған байланысты түйіндегі синустар корғаныс есебіндегі сүзгі қызметін атқарады . Синустардан өткен антигендердің біразы фагоцитоз әдісімен жойылады . Лимфа түйіндері сыртқы және ішкі факторларға өте сезімтал келетіндіктен , көптеген ионизациялық радиациялардың әсерінен лимфоциттер жойылып , түйіннің иммунды қызметі төмендейді . Біраз гормондардың әсерінен түйінде керісінше лимфоциттердің көбеюі , жалпы мүшелердегі лимфоидты тіндердің ісінуіне әкеліп соғады. Васкуляризациясы . Қақпадан лимфа түйіндеріне келген қан тамырлары оның ішінде артериялар көптеген тармақтарға бөлініп кетсе , ал біразы транзитті түрде тармақталмай - ақ түйіннен тік өтіп отырады . Түйіндегі гемакапилляр торы венозды жүйеге , одан посткапиллярлы венулаларға айналады . Қабыну процестері кезінде түйіндегі синустарда кейде эритроциттердің пайда болуы байқалады . Иннервациясы . Афферентті және эфферентті нерв талшықтары аркылы жүзеге асады . Түйін капсуласында интрамуральді нерв түйіндер болады . Капсулалы және капсуласыз да нерв ұштары кездеседі . Жасқа байланысты ерекшеліктері . Балаларда 3 жасқа дейін лимфа түйіндері дамып жетіледі . 1 жастағы баланың лимфа түйінінде көбею орталығы пайда болып , онда В - лимфоциттер мен плазмоциттердің саны өседі . 4 жас пен 6 жас арасындағы балада көптеген фолликулалары мен боз заты , ондағы перделері дамиды . 6 жастан 12 жас аралығында лимфа түйіндерінің барлық құрылымдары ең жоғарғы даму деңгейіне жетеді . Егде тартқан адамдарда түйіннің кобею орталығы жойылып , түйінін перделерi калындап , көбейеді . Макрофагтардың қызметі бәсендеп , көптеген түйіндерде кері даму процестері байқалып , тіпті атрофияға да үшырап , түйінде май тіндері пайда болады . |