Нуржігіт Алтынбеков
жүктеу/скачать 1,09 Mb. Pdf көрінісі
|
| Нуржігіт Алтынбеков
де пайда болады . Жас балалар мен қартайған адамдарда көп ядролы жасушалалар да кездеседі . Эритроциттердің тіршілігін жоятын құрамында темірі бар пигменттер жастың ұлғаюына байланысты көкбауыр пульпаларында көбейеді . Көкбауырдың регенерациясы . Репаративті регенерация , ал физиологиялық тұрғыда лимфоидты және стромальді жасушалары бағаналы дифферондар қатарынан жеке дамиды 30. Тыныс алу және асқорыту жолдарындағы лимфалық фоликуллалар (жеке және топтасқан) туралы түсінік. ШЫРЫШТЫ ҚАБЫҚШАЛАРДЫҢ БІРЫҢҒАЙ ИММУНДЫҚЖҮЙЕСІ Бұл жүйе ас корыту жолдарынын, бронхтардың, зәр шығару және жыныс жолдарынын шырышты кабыкшаларында, сүт және сілекей бездерінін шығару өзектеріндегі лимфоциттердің жиынтыктарынан түрады. Лимфониттер жеке орналаскан немесе топ кұраған лимфа түйіншелерін (бадамша бездер, аппендикс, ішектің топтаскан (агрегацияланған) лимфалык түйіншелері, немесе пейер түйіншелері (бляшкалары)) калыптастыруы мүмкін. Лимфа түйіншелері аталған мүшелердің жергілікті иммундык корғанышын камтамасыз етеді. Бұл аймактарға бірдей жағдай лимфоциттердің эпителиймен капталған шырышты кабыкшалардың борпылдак талшыкты дәнекер тінінде орналасып, IgA жататын антиденелерді өндіруі болып табылады және оларды өндіруге антигендермен белсендірілген В-лимфоциттер және олардың ұрпактары, плазмалык жасушалар катысады, сонымен катар, IgA секреторлык компоненты өндіретін кабыкшалардың эпителиоциттері де ат салысады. Иммуноглобулиннін молекуласының түзелуі эпителиоциттердің үстінде шырыштың ішінде өтеді, ол жерде олар бактерияға және вируска карсы корғанышты камтамасыз етеді. Түйіншелерде орналаскан Т-лимфоциттер жасушалык иммунитет реакцияларын камсыздандырады және В-лимфоциттердің жұмысын реттейді. Асқорыту және тыныс алу жүйесінің лимфа фолликулалары антигендер үшін "негізгі "кіру қақпасы" болып табылады. Олардың құрамында көкбауыр мен лимфа түйіндеріне ұқсас көптеген лимфа фолликулалары бар. Бұл жолдардың лимфа элементтері тонзиллалар (олардың 6-ы: палатиналық, тілдік, фарингальды, құбырлы), тыныс алу жолдары мен ішектің лимфоидты тіндері, соның ішінде пейер бляшкалары мен соқырішек. Барлық осы органдарда иммундық жүйенің орталық органдарындағыдай лимфоидты жасушалар мен эндотелий арасында тығыз байланыс бар. Эпидермальды эпителий ішінара секреторлық белсенділікке ие болғандықтан, оған в лимфоциттерінің жетілуіне әсер етеді. Алайда, бұл болжам әлі расталған жоқ. Шырышты қабықтармен байланысқан лимфоидты тін IgA және IgG синтездейтін жасушалар айналатын арнайы секреторлық жүйені құрайды деп саналады. 31. Эндокриндік жүйе. Жалпы морфо-функциялықсипаттамасы. Гормондар туралы түсінік және олардың организмдегі маңызы. Жіктелуі. Нысана жасушасы және гормон туралы ұғым. Эндокриндік жүйеге қан мен лимфаға гормондарды секрециялайтын бездер және эндокриндік емес ағзалардың ішкі секрециялық бөліктері мен жеке орналасқан жасушалардың жиынтығы жатады. Эндокриндік бездер нерв жүйесімен қатар организм функцияларының үйлестігін реттейді. Адам денесіндегі бездер сыртқы және ішкі секрециялық бездер болып екіге бөлінеді. Сыртқы секрециялық (экзокриндік) бездерге секретін түтікшелері арқылы сыртқа шығарып тұратын бездер жатады. Эндокриндік бездер өндіретін сұйықтығын тікелей қанға, лимфаға және тіндік сұйықтыққа секрециялайды, экзокриндік бездердікіндей олардың шығару түтіктері болмайды, Эндокриндік бездердің қанға секрециялайтын сұйықтығы «гормон» деп аталады. Гормондар аз мөлшерде өндірілуіне қарамастан, биологиялық белсенділігі жоғары реттеуші факторларға жатады. Гормондар организмдегі тіршілікке аса қажет әртүрлі процестерін (заттектердің алмасуы, даму, өсу, жыныстық жетілу және т.б.) стимуляциялап немесе тежеп отырады. Өндірілген гормондар арнайы рецепторлары бар нысаналы жасушаларға әсер етеді. Эндокриндік жүйе орталық және шеткері (перифериялық) бөлімдерден құралады. Эндокриндік жүйенің орталық бөліміне: гипоталамус (нейросекрециялық ядролар), гипофиз, эпифиз жатады. Эндокриндік |