Нуржігіт Алтынбеков
жүктеу/скачать 1,09 Mb. Pdf көрінісі
|
| Нуржігіт Алтынбеков
түрі. Тағамның құрамы, ингаляциялық ауа және ағзадан шығарылатын зат алмасудың соңғы өнімдері туралы ақпаратты олар қабылдайды. Гольджи аппараты рецепторлар кешеніне жақын жерде орналасқан. Осылайша, ашық типтегі жасушалар рецепторлық қызметті атқарады - тітіркенуге жауап ретінде жасушалардың базальды бөлігінің секреторлы түйіршіктерінен гормондар бөлінеді. Асқазан түбінің шырышты қабығында эндокриндік жасушалар жарықтың құрамымен байланысқа түспейді. Бұл жабық типтегі эндокриндік жасушалар. Олар сыртқы ортамен байланыспайды, бірақ ішкі ортаның жай-күйі туралы ақпаратты қабылдайды және өзінің хаббтарын шығару арқылы оның тұрақтылығын сақтайды. Жабық типтегі эндокриндік жасушалар физиологиялық тітіркендіргіштерге (механикалық, термиялық), ал ашық типтегі жасушалар химиялық тітіркендіргіштерге: химияның түрі мен құрамына жауап береді деп саналады. Ашық және жабық типтегі жасушалардың реакциясы гормондардың бөлінуі немесе жинақталуы болып табылады. Осыған сүйене отырып, ДЭЖ жасушалары екі негізгі функцияны орындайды деген қорытынды жасауға болады: рецептор - ағзаның сыртқы және ішкі орталарынан ақпаратты қабылдау және эффектор - арнайы тітіркендіргіштерге жауап ретінде гормондардың бөлінуі. ДЭЖ гормондарының паракриндік және эндокриндік әсерлері туралы айта отырып, оларды іске асырудың үш деңгейін шартты түрде ажыратуға болады: эпителиальды паракриндік эффекттер; дәнекер, бұлшықет және басқа тіндерге әсер ету; және, ақырында, алыс эндокриндік әсерлер. Бұл DES жасушаларының әрқайсысы паракриндік-эндокриндік аймақтың орталығы екендігін көрсетеді. Эндокриндік жасушалардың микроортасын зерттеу гормоналды реттеу принциптерін ғана емес, сонымен қатар белгілі бір факторлардың әсерінен жергілікті морфологиялық өзгерістерді түсіндіру үшін де өте маңызды. Диффузды эндокринді жүйеніңфункционалдық маңыздылығын талдауға қайта оралсақ, ДЭЖ жасушалары рецепторлық және эффекторлық (гормондық) функцияларды орындайтынын тағы бір рет атап өткен жөн. Бұл жаңа ұғымды білдіруге мүмкіндік береді, оған сәйкес ДЭЖ жасушалары диффузиялық ұйымдастырылған «сезім мүшесі» ретінде әрекет етеді. 39. Асқорыту жүйесі. Шырышты қабықшаның гистофункциональді сипаттамасы. Шырышты қабықша эпителийінің құрылымдық және гистологиялық ерекшеліктері. Базальді мембрана. Қанмен қамтамасыз етілуі мен иннервациясы. Ауыз қуысының шырышты қабықшасы эпителийінің физиологиялық және репаративті регенерациясы, жасқа байланысты өзгеруі. Ас қорыту түтігінің жалпы морфологиялық құрылысы 1. Шырышты қабықша: а) эпителий б) өзіндік пластинка в) бұлшықетті пластинка 2. Шырышасты негізі 3. Бұлшықетті қабықша 4. Сірлі немесе адвентициялы қабықша Асқорыту жүйесі мүшелерінің көбінің қабырғасында қабықтары бар , түтікше мүшелер . Қабықтары : кілегейлі , кілегей асты негізі , етті және серозды ( адвентициальді ) болып бөлінеді . Әрбір қабықтарының құрамында қабаттары да болады . Кілегейлі қабығы үш қабаттан : эпителилі , меншікті және ет пластинкаларынан тұрады . Кілегейлі қабықтың беті эпителиінен бөлінген секреттің көмегімен үнемі ылғалданып отырады . Сондықтан |