Нуржігіт Алтынбеков



Pdf көрінісі
бет44/91
Дата16.05.2023
өлшемі1,09 Mb.
#93891
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   91
Нуржігіт Алтынбеков 
бұл қабық « кілегейлі » қабык болып саналады . Сонымен қатар кілегейлі қабықтың беткейі ( 
рельефі ) тегіс те емес : қатпарлары . шұңқырлары , аймақтары мен бірлері болады . Эпителиі 
асқорыту каналының алдыңғы және соңғы бөліктерінде көп қабатты , жалпақ , мүйізделмеген 
эпителий . Қорғаныс қызметін атқарады . Түтіктің ортаңғы бөлігіндегі эпителиі бір қабатты 
призмалы , Бұл эпителий көбінесе тағамды сорып , сіңіру , секреторлы , экскреторлы қыз меттерді 
атқарады . Кілегейлі қабықтың меншікті Пластинкасы БТҚДТ - нен түзілген , құрамында 
қарапайым бездері , қан мен лимфа пластинкасы 2-3 болады . Ет қабаттан тұратын тамырлары 
Ауыз қуысындағы мүшелерде жігінен түзіледі . миоциттердің аталмыш пластинка болмайды .
Кілегей асты негізі , құрамында БТКДТ болатын қабығы . Бұл қабык да ауыз қуысындағы біраз 
мүшелерде болмайды . Кілегей асты негізінде : тамырлар , нерв талшықтары , күрделі бездер ( 
өңеште , он екі елі ішекте ) , және ірі лимфоидты фолликулдар болады . 
Ет қабығы екі қабаттан ( асқазанда үш қабат ) тұрады ; ішкісі — айналмалы , ал сыртқысы бойлық 
. Асқорыту жүйесінің біраз мүшелерінде аталған қабық тегіс салалы ет тіні , бірақ өңештің мойын 
бөлігі мен тік ішекте көлденең жолақ ет тінінен түзілген . Ет қабығының арасында БТҚДТ мен 
нерв тармақтары ( Ауэрбах талшықтары ) , тамырлары орын алады . Ет тіндерінің жиырылғыштық 
қасиетіне байланысты мүшелердің қабырғасы қозғалысқа келіп отырады . Мұнымен катар
химустың без секреттерімен қосылып , ішектің каудальді белігіне жылжуы жүзеге кан асады .
Сыртқы серозды қабық екі қабаттан тұрады . Ішкісі — БТКДТ - ді қабат , құрамында нервтер мен 
қан тамырлары болады . Сыртқысы — серозды кабаты мезотелий , яғни бір қабатты жалпақ 
эпителий . Серозды қабықтың қызметі секрет бөліп , мүшелердің серозды сұйықты кері соруын 
қалыптастырып , мүшелердің сыртын ылғалдандырып бір - біріне жабыстырмайды . Мезотелидің 
бұзылуы ( дезпітелизациясы ) , кейде қабыну процестеріне алып келеді , бұл кезде өте сезімтал 
ауру шақырып , мүшелер сыртымен жабысып ( спаек ) , әсіресе ішек байламдарында білмекетеніп 
, бүктелген жерлерінде ) тағамның өтпей қалуы да мүмкін ( заворот кишечника ) .
Адвентиналді қабык БТДТ - нен түзілген . Бұл кабық көбінесе қозғалысы нашар мүшелердің 
сыртын тыстайды . 
Ауыз қуысының құрылысы. Ауыз құрылысы қалыпты жағдайда шырышты қабығының үстіңгі беті 
тегіс және дымқыл болады. Ауыз қуысы көп қабатты жалпақ мүйізденбейтін эпителиймен 
қапталған, кілегей асты негізі жақсы дамыған бөліктерінде қан тамырлары мол, сондықтан ашық 
қызғылт түске түске дейін рең береді.
Эпителийі
Ауыз қуысының шырышты қабығының эпителийі: 
• көп қабатты жалпақ мүйізделмеген 
• көп қабатты жалпақ мүйізделген 2-і түрі болады.
Ауыз қуысының көпшілік тұстарында, ауыз қуысының түбі,ерін, ұрт, жұмсақ таңдай мен қызыл 
иек сайының эпителийі мүйізделмеген болып келеді. Ал, тілдің жіп тәрізді бүртіктері, қатты 
таңдай мен қызыл иектің бос бөліктері мүйізделген эпителиймен жабылған. Ауыз қуысының 
кілегейлі қабығының өзіне ғана тән ерекшелігі ылғи жаңарып отыратындығы 
40. Тістер. Тіс бастамалары, тістің гистогенезі. Тістердің жалпы морфофункциялық сипаттамасы. 
Тістің қатты және жұмсақ тіндерінің құрылысы. 
Тістер - шайнау аппаратының бір бөлімі болып табылады және минералданған қаңқа тіндерінен 
тұрады. Адамдарда тіс екі генерациялы болып келеді: түсетін сүт тістер, кейін орнын басатын 
тұрақты тістер. 
Тіс дамуының екі көзі бар:




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   91




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет