Образование: исследование устойчивое развитие

627

«Аңдатпа: осы мақала өзгешеліктерге құқықтықтың ретте- жылжымайтын мүлік оның 

бол-  барлық  кезеңдерінде  арнаулы.  Бұлақты  сөздер:  жылжымайтын  мүлік,  мәміле, 

меншіктің құқығының», «Аңдатпа: елдің экономикалық ынтамақтастығы, дүниежүзілік 

экономиканың  қатай-  жаһандануы,  мемлекеттік  шекараның  өшір-,  қаңбақтай  дамы- 

халықаралық сауда аумақтау және сауда қатынастың күрделендір- соң собой повлекли 

сыртқы  сауданың  өсуі  к,  нешінші  халықаралық  мәміле  алып  сан  деген  келтірген,  к 

өкініш,  емес  ылғи  тиісті  бейне  кел-,  ана  ең  шатақ  маңызды  сан  шақырта  және  сауда 

әлемдік қоғамдастық ізде-ту- айтыс-талас рұқсат үйлесімді жол қинай» сияқты «ғылыми» 

сөйлемдер мен ұғымдар Қазақстан ғылымын одан әрі «байытып» жатыр.  

Әдебиеттер тізімі

1.  Правовая реформа в Казахстане. 2013. № 3 (63).

2.  ҚазҰУ хабаршысы. Экономика сериясы. 2013. № 5 (99).

3.  ҚазҰУ хабаршысы. Заң сериясы. 2013. № 1 (65).

4.  ҚазҰУхабаршысы. Заң сериясы. 2013. № 2 (66).

5.  ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы. 2012. № 5-6 (139-140).

6.  Аль-Пари. 2013. № 1, 2.

7.  Қазақстанның ғылымы мен өмірі. 2013. № 1-2 (19).

8.  Қазақстанның ғылымы мен өмірі. 2013. № 5-6 (21).

БІЛІМ САПАСЫН АРТТЫРУ МАҚСАТЫНДА МАТЕМАТИКА 

САБАҒЫНДА АКТ-НЫ ҚОЛДАНУ ТИІМДІЛІГІ

Раисова Б. Т.

Оралхан Бөкей атындағы №44 мектеп-лицей 

Өскемен қаласы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

Түйінді сөздер: ақпараттық-коммуникациялық технология, электрондық оқулық, сандық 

сауаттылық, жаңа бағдарламалар, интерактивті тақта, интернет, функционалдық сауаттылық.

Ключевые  слова:  информацционно-коммуникационные  технологии,  электронный 

учебник,  цифровая  грамотность,  новые  программы,  интерактивная  доска,  интернет, 

функциональная грамотность.

Keywords:  ICT,  electronic  book,  digital  literacy,  new  programme,  inter-active  board,  the 

Internet, Functional literacy.

Аңдатпа

АКТ оқушыларға ғылыми ұғымдарды түсіндіруді және олардың қабылдануын, түсінуін 

жеңілдетуге мүмкіндік беріп, мұғалімдерге сабақ беруде көмектесетін маңызды құрал болып 

отыр.  Сондықтан  оқыту  барысында  осы  технологияларды  тиімді  қолдану  маңызды  болып 

саналады.  Математика  сабағында  АКТ-ны  тиімді  қолдану  білім  сапасының  артуына  үлкен 

үлес қосады. Себебі менің ұстаз ретіндегі негізгі мақсатым – сабақтың сапасын көтеру, түрін 

жетілдіру, оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру, олардың өздігінен ізденуін 

қамтамасыз ету, болашақ өмірде бәсекеге қабілетті жеке тұлға қалыптастыру болып табылады. 

Сондықтан  ақпараттық-коммуникациялық  технологияны  сабақта  тиімді  пайдаланып  мен 

заман ағымына сәйкес талапқа сай білім нәрімен сусындаған еліміздің болашақ азаматтарына 

628

5

білімді, шығармашыл, ізденімпаз, зерек, тәрбиелі ұрпақ тәрбиеленуіне ықпал еттім. АКТ-ны 

пайдаланып өз сыныптарымда білім сапасын 100% арттыра  алдым.

Аннотация 

ИКТ является значимым инструментом, помогающим учителям в преподавании, позволяя 

им облегчить объяснение и обеспечить понимание учащимися научных понятий. Следовательно, 

очень  важно,  чтобы  учителя  тщательно  обдумывали  использование  ИКТ  в  преподавании.  

Использование ИКТ на уроках математики позволяет повысить качество знаний учащихся. Так 

как основная моя цель как учитель – повысить качество знаний, изменение форм и методов, 

прививание интересов к предмету, развитие творческих способностей, воспитание всесторонне 

развитых личностей. Поэтому правильное использование ИКТ на уроках позволяет учителям 

воспитывать творческих, умных, всесторонне развитых личностей. Применяя ИКТ на уроке 

математики я смогла воспитать будущее поколение в соответствии требованиям современного 

образования, повысить интерес учащихся к предмету. Процент качества в преподаваемых моих 

классах повысился до 100%.

Abstract

The  Informational  Communicative  Technology  is  the  meaningful  tool  helping  teachers  in 

teaching, allowing them to facilitate an explanation and to provide understanding by pupils of scientific 

concepts. Consequently, it is very important, that teachers carefully considered   using Informational 

Communicative Technology in teaching. Using  the Informational Communicative Technology at 

lessons of mathematics allows raising the quality of knowledge of pupils. As basic my objective as 

the teacher – to raise quality of knowledge, variation of forms and methods, to impart of interests to 

subject matter, to progress of creative capacities, to bring up of comprehensively developed person. 

Using   Informational Communicative Technology at lessons allows teachers to bring up the creative, 

clever, comprehensively developed persons. Applying the ICT at a lesson of mathematics I could 

bring up the future generation in conformity to requirements of modern formation, raise interest of 

pupils to subject matter. The percent of quality of teaching in my classes has risen up to 100 %. 

Қазіргі  білім  беру  жүйесінің  негізгі  мақсаты  –  бәсекеге  қабілетті  мамандар  дайындау. 

Мектеп үйрететін орта болса, мұғалім оның жүрегі. Жеке тұлғаның жүрегіне жол таба білу 

әркімнің қолынан келе бермейді. Ол тек шығармашыл, ізденімпаз, өз пәнін қадірлей білетін 

мұғалімнің  ерекше  тұсы  болып  табылады.  Ол  өз  пәнін,  өз  кәсібін,  шәкіртін  шексіз  сүйетін 

ұстаз.  Менің  ұстаз  ретіндегі  негізгі  мақсатым  –  сабақтың  сапасын  көтеру,  түрін  жетілдіру, 

оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру, олардың өздігінен ізденуін, танымын 

қалыптастыру, болашақ өмірде бәсекеге қабілетті жеке тұлға қалыптастыру болып табылады. 

Осы  мақсатқа  жету  үшін  жаңа  заманауи  технологияларды  сабаққа  қолдану  қажеттілігі 

туындайды.

АКТ-ны меңгеру заман талабы болуымен қатар мұғалімнің кәсіби өсуіне де үлкен ықпал 

етеді.

Ақпараттық технология – қазіргі компьютерлік техника негізінде ақпаратты жинау, сақтау, 

өңдеу, тасымалдау істерін қамтамасыз ететін математикалық тәсілдер мен қазіргі техникалық 

құралдар жиынтығы [1]. 

АКТ-ның  негізгі  мақсаты  –  оқушыны  қазіргі  қоғам  сұранысына  сай  ақпараттық 

қоғамға бейімдеу, яғни заман талабына сай бәсекеге қабілетті компьютер құрылғыларын өз 

пайдасына жарата алатын, функционалдық сауаттылығы жоғары дара тұлға тәрбиелеп шығару. 

Сондықтан ақпараттық-коммуникациялық технологияны сабақта тиімді пайдаланып мұғалім 

заман ағымына сәйкес талапқа сай білім нәрімен сусындаған еліміздің болашақ азаматтарына 

629

білімді, шығармашыл, ізденімпаз, зерек, тәрбиелі ұрпақ тәрбиеленуіне ықпал етеді [2]. 

Зерттеу мақсаты: Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды математика сабағына 

қолдану білім сапасын арттыруға ықпал ететінін зерттеу.

Зерттеу әдістері мен материалдары: 

•  зерттеу  проблемасы  бойынша  психологиялық,  педагогикалық,  әдістемелік, 

математиканы  оқыту  жөніндегі  ғылыми-әдістемелік  әдебиеттерді  оқып-үйрену, 

талдау;

•  жаңа бағдарламаларды оқып меңгеру;

•  сабақтар жүргізу, сауалнама алу;

•  эксперимент жұмыстары нәтижесін талдау, статистикалық өңдеу, қорытындылау.

Өз сабақтарымда жиі АКТ-ны пайдаланамын. Мысалы, компьютер, ноутбук, электронды 

оқулықтар, видеопроектор, планшеттер, ақпаратты сақтағыш флеш карталар, интербелсенді 

тақта, фотоаппарат, ұялы телефон, интернет, арнайы графиктік бағдарламалар  т.б.

Әрбір сабақ - мұғалімнің шығармашылық жұмысы. Сондықтан да әр сабақты оқушының 

есінде қалатындай етіп түрлендіріп отырған жөн. Жаңа тәсілдер арқылы сабақты жоспарлау 

сабақтың структуралық құрылымына өзгеріс енгізе алады. Олар:

а) нәтижелі оқу еңбегіне уақыт көбейеді;

ә) сабақта жаңа материалды игеруге деген көзқарас күшейеді;

б) сабақ сұраудың жоспарлы және жүйелі түрі күшейтіліп, сапасы артады;

в) оқушының жас ерекшелігі мен психо-педагогикалық дамуы қатаң есепке алынады.

Қашықтықтан  оқыту  кезеңінде,  мектептегі  практикалық  сабақтарымда  жаңа  әдіс-

тәсілдерді тиімді қолданып, оқушы үшін білім берудің оңай, әрі тиімді жақтарын қарастырдым. 

Жалпы алғанда сабақ үдерісінде біз білетін оқытудың жаңа технологияларының барлығының 

да  тиімді  жақтары  жетерлік.  Сондықтан  да  өткізген  сабақтарымды  түрлендіріп  отыруға, 

қызықты етіп өткізуге тырыстым. Соның ішінде АКТ-ны қолданудың тиімді жағы баршылық. 

Өзімнің әр сабағымда АКТ-ны жүйелі түрде, ұтымды пайдаланып отырдым. Сабақтарымда 

слайдтар  жасауда,  бейнероликтер  көрсету  барысында  өте  ұтымды  шықты.  Тақтадан  көрген 

бейнероликтерін оқушылар бір-бірімен талқылау барысында ойларын ашық айта білді. АКТ 

құралдары арқылы математика пәнінен “Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеу” тақырыбында 

және  де  “Екі  айнымалысы  бар  сызықтық  теңдеудің  графигі”  тақырыбындағы  сабақтарды 

өткізген  кезде  интерактивті  тақтаны,  компьютерді,  үнтаспаны  пайдаландым.  АКТ-ны 

қолданудың  бір  ерекшелігі  оқушылар  тапсырмаларды  орындағанда  интерактивті  тақтадан 

көреді әрі тыңдайды. Сол арқылы бірлесе отырып топтық жұмыс жасайды. Мысалға: жаңа 

тақырыптың мазмұнын ашуға берілген суреттер арқылы оқушылар өз ойларын толық жеткізеді. 

Оқушылар оқи әрі көзбен көре отырып мағлұматтарды естерінде жақсы сақтайды.

Интерактивті  тақтаны  қолданған  сабақтарда  ондағы  тапсырмаларды,  жаттығуларды 

орындауға  оқушылар  қызығушылық  танытады.  Дыбысты  есту,  бейнені  көру,  оны  іс-әрекет 

арқылы жүзеге асыру барысында орындалған жұмыстар - оқушының жадында тез сақталады. 

Сондықтан да оқушының келесі тақырыптарды түсініп кетуіне ешқандай қиындық тумайды. 

АКТ-ны сабақтарда қолдану - оқушының қабылдауына және де соңғы үлгіде шығып жатқан 

ақпараттық  құрылғыларға  деген  қызығушылықтары  туындап,  сонымен  жұмыс  істей  білуге 

бағытталады әрі ынталы болады.  Қазіргі заманда компьютер АКТ-ны қолдану, онымен жұмыс 

істей білу - заман талабы болып отырғаны шындық. Бұның өзі біз үшін үлкен жетістік. Алға 

қарай  алшаңдап  қадам  басуымыздың  бір  көрінісі.  Осы  мектептегі  тәжірибе  барысында  іс-

тәжірибемді жетілдіре отырып, жаңа стратегиялық шешімдер қабылдау арқылы, жаңа тәсілдерді 

сабағымда пайдалану арқылы оқушыларды және өзге де әріптестерімді сбағыма қызықтыра 

алу арқылы, тәжірибеге алған сыныпта білім сапасының өсуінен байқалған нәтижелерге қол 

жеткізу арқылы да көшбасшылыққа қол жеткізе алдым деп ойлаймын. 

630

5

Электронды оқулықтар тиімділігі:

•  оқушы арнайы бағдарламамен жұмыс істейді

•  иллюстрациялық әдіс көп қолданылады;

•  логикалық ойлау жүйесі қалыптасады;

•  оқушының танымдық белсенділігі артады;

•  оқушының шығармашылық ізденісін жүзеге асыруға мүмкіндік береді;

•  оқушы білімі компьютерлік жүйе арқылы бағаланады;

•  белгілі бір бөлім бойынша оқушының білімін тексеруге мүмкіндік береді; 

•  өз бетінше білім алуын қамтамасыз етеді.

Осы міндеттердің барлығына жауап бере алатын электронды оқулық білім беру жүйесін 

ақпараттандырудың бір жолы болып табылады. Алайда, ғалымдардың пікірінше, электронды 

оқулық  кітаптың  орнын  баса  алмайды.  Электронды  оқулық  –  оқырманның  кітапқа  деген 

қызығушылығын арттыруға ықпал ететін құрал ретінде сақталады [3].

Оқушылардың  төменгі  сынып  кезеңіне  тән  физиологиялық,  психологиялық 

ерекшеліктерін, ойлау қабілеттерін дамыту компьютердің мүмкіндіктерін пайдалану арқылы 

жүзеге асырылады. 

Математика сабағында Activstudio программасын пайдаланып, сабақ барысында қолданатын 

барлық  көрнекіліктерді  флитчаттар  құру  арқылы  өткізуге  болады.  Мысалы,  Activstudio-ның 

кітапхана қорынан барлық тақырыпқа қажетті көрнекіліктерді алуға болады. Оларды мұғалім 

өзінің шеберлігі мен ұйымдастыру қабілетіне байланысты түрлендіре алады [4].

Бұдан  басқа  сабақты  қорытындылау  кезінде  математикалық  диктант,  сәйкестікті  табу 

тапсырмаларын жасауға болады.

Ақпараттық  коммуникативтік  технология  сабаққа  дайындалуда  қосымша  ақпаратты 

іздеуде  кеңейтеді.  Интернеттің  іздеу  жүйесі  арқылы  математикалық  қызықты  оқиғалар, 

сандардың пайда болуы, өмірбаяндық материалдар, фотоқұжаттар, көрнекіліктер табылады. 

Әрине  көп  жұмыстар  тексеруді,  түзетуді  қажет  етеді.  Мен  мұндай  жұмыстарды  толығымен 

пайдалануды колдамаймын, бірақ кейбір мәліметтер сабаққа дайындалу барысында әдістемелік 

жағынан  көмек  береді.  Сабақтың  қызықты  да  түсінікті  болуы  мұғалімнің  шеберлігі  мен 

ізденімпаздығына тікелей байланысты. Интернет желісінде жұмыс істеу де оқушыларымызға 

әлемдік  білім  мен  ғылым  жетістігінен  хабардар  болып,  талаптарына  лайық  ақпараттық-

компьютерлік технологияларсыз жоғарыда айтылғандарды шешу мүмкін емес [5].

  Сонымен  қатар  «Функция»,  «Функция  графиктерін  түрлендіру»  тақырыптарына 

GEOGEBRA бағдарламасын пайдаланған  өте тиімді. Кез келген функцияны меңгеруге, оның 

графигін  салуға  өте  қолайлы.  Сабақта  берілген  фукцияны  дәптерге  сызып  отырғаннан  гөрі 

компьютерде  нақты  қадамдарын  көре  отырып  анализдей  алу  оқушылардың  танымдылық 

қабілеттерін,  қызығушылығын  арта  түсті.  Әсіресе  оқушылардың  меңгеруіне  қиыншылық 

туғызатын тригонометриялық функцияларды оқытуда кез келген оқушы оңай меңгере алады. 

Сондай-ақ, «Үшбұрыштар», «Төртбұрыштар» тақырыптарын жақсы меңгеруге де көп ықпал 

етеді.  «Координаталық  жазықтық»  тақырыбын  келгенде  Mathcad  бағдарламасы  арқылы  тек 

ғана нүктелердің координаталарын кескіндеп қоймай әр түрлі бейнелерді компьютерде салған 

оқушының пәнге деген қызығушылығын арттыра түседі. Бұл тақырыптарды меңгермеген бала 

кем де кем болады.

Оқушылардың  алған  ақпараттарды  сақтауының  орташа  пайызы:  оқу  –  10%,  аудио-

визуалды қабылдау – 20%, көрсетілім – 30%, талқылау – 50%, практика – 75%,  білім беру – 

90% болғандықтан әр сабақта оқушыларға оқу үдерісінің барлық аспектілеріне белсенді қатысу 

керек: олар өздерінің болжамдары мен сұрақтарын құрастырады, бір-біріне кеңес береді, өз 

алдына мақсат қояды, алынған нәтижелерді қадағалайды, идеялармен эксперимент жасайды 

және қателер оқудың ажырамас бөлігі екенін түсіне отырып, тәуекелге барады [1].

  Мен  сабақ  беретін  сыныптардағы  білім  сапасы  96%-дан  100%  көтерілгенін  айтқым 

631

келеді.

 Оқу жүйесінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану төмендегідей 

нәтижелер берді:

•  ақпараттық сауаттылықты дамыту;

•  Интернет желісінен алған ақпаратты тиімді қолдануға үйрету;

•  Электронды оқулықтармен жұмыс істеуге үйрету;

•  Оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттыру;

•  Сабақта уақытты үнемді пайдалану;

•  Білім сапасын арттыру;

•  Мұғалімнің шығармашылық, ізденімпаздық қабілетін арттыру;

•  Функционалдық сауаттылықтарын арттыру;

•  Оқушыларды білім беруге үйрету;

•  Заман талабына сай құрылғыларды оңай, тиімді пайдалануға үйрету;

•  Оқушылардың танымдылық, шығармашылық ұабілеттерін арттыру.

Осындай  жаңа  технологияларды,  бағдарламаларды  меңгерген  әрбір  мұғалім  заман 

ағымына сәйкес еркін, өзіндік дәлел-уәждерін нанымды жеткізе білетін, ынталы, сенімді, сыни 

пікір-көзқарастары жүйелі дамыған, сандық технологияларда құзырлылық танытатын оқушы 

ретінде қалыптасуын қамтиды [1].  

  Қорыта  келе  АКТ-ны  оқу  тәрбие  үрдісінде  пайдалану  оқушының  өз  қабілеттерін 

арттыруға қызығушылығын тудырып, шығармашылық шабытын шыңдап, ғылыми көзқарасын 

қалыптастырып,  мамандық  сапасын  арттырып,  еңбек  нарығында  функционалды  сауатты, 

бәсекеге қабілетті маман даярлауға үлесін тигізетіні сөзсіз. Сондықтан АКТ-ны қолдану білім 

сапасының артуына бірден бір ықпал ететініне көз жеткізуге болады.

Әдебиеттер тізімі

1.  Мұғалімдерге  арналған  нұсқаулық  Үшінші  (негізгі)  деңгей  «Назарбаев  зияткерлік 

мектебі» ДББҰ, 2012.

2.  Математика және физика журналы 2011, №4.

3.  Математика және физика журналы 2012, №5.

4.  Математика және физика журналы 2013, №1.

5.  http://bilimdiler.kz/ustaz/5559-akparattyk-kommunikaciyalyk-tehnologiyalardy-

paydalanu/ (15.09.2015).

ТЕСТИРОВАНИЕ КАК ОБЪЕКТИВНАЯ ОЦЕНКА ЗНАНИЙ  

И УМЕНИЙ УЧАЩИХСЯ

Рамазанов Р.Г.

АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы» 

г. Талдыкорган

РЕСПУБЛИКА КАЗАХСТАН

Андатпа

Бұл мақалада сыныптағы жасанды интеллект элементтері бар бейімдеу сынақ жүйелерін 

пайдалану  арқылы  сынау  процесінің  объективтілігін  және  оқыту  нәтижелерін  арттыруға 

мүмкін  тәсілдерінің  бірі  көрсетеді.  Пайдаланған  кезде  студент  жетістігі  бағалау  осы  түріне 

жүйелері студенті дамуын ынталандыру қолайлы жағдай жасайды психофизиологиялық тест 

жеке сипаттамаларына сәйкес жүзеге асырылады. Осы түріне жүйелерін толық жүзеге асыру 

632

5

үшін білімнің түрлі салалары пайдалануды талап етеді, бірақ ол қазірдің өзінде ықтимал қайта 

қарау және білім мен студенттердің дағдыларын кіріспіге бейімдеу тәсіл бағалау бойынша тест 

дайындау қолданыстағы жүйесін жетілдіру болып табылады. Алдын ала анықталған табысы 

өлшемдерге сәйкес жобаланған Бейімді тестілеу Сіз толық тақырыпқа немесе сенімді бүкіл 

бөлімінде зерттеу күшті және әлсіз жақтарын, проблемалары мен перспективаларын көруге 

мүмкіндік береді әрбір оқушының интерактивтік диаграммалар прогресс қамтамасыз ету, бар 

күтілетін нәтижелер дәрежесін анықтауға мүмкіндік береді.

Маңызды  сөздер:  мақсаты  тесттер,  білім  мен  дағдыларды  бағалау,  тестілеу  жүйесі, 

адаптивті тәсіл, бағалау.

Аннотация

В  данной  статье  приведен  один  из  возможных  способов  повышения  объективности 

процесса  тестирования  и  результативности  обучения  путем  применения  адаптивных 

тестовых систем с элементами искусственного интеллекта на занятиях. При использовании 

систем  подобного  типа  оценивание  достижений  учащихся  осуществляется  в  соответсвии  с 

личными психофизиологическими особенностями тестируемого, что создает благоприятную 

мотивирующую среду развития учащегося. Для полноценной реализации систем подобного 

типа  требуется  использование  различных  областей  знаний,  но  уже  сейчас  возможен 

пересмотр и усовершенствование сложившейся системы составления тестовых заданий путем 

ввдения адаптивного подхода оценки знаний и умений учащихся. Адаптивное тестирование 

разработанное  согласно  заранее  составленным  критериям  успеха  позволяет  в  полной  мере 

определить  степень  достижения  ожидаемых  результатов  с  предоставлением  интерактивной 

диаграммы успеваемости каждого ученика, позволяющей увидеть слабые и сильные стороны, 

трудности и перспективы изучения по определнной теме или всему разделу. 

Ключевые  слова:  объективное  тестирование,  оценка  знаний  и  умений,  система 

тестирования, адаптивный подход, оценивание.

Abstract

This article shows one of the possible ways to increase the objectivity of the testing process and 

learning outcomes using adaptive test systems with elements of artificial intelligence in the classroom. 

When using systems of this type of student achievement assessment carried out in accordance with the 

personal characteristics of psychophysiological test that creates a favorable environment motivating 

the development of the student. For the full implementation of systems of this type require the use 

of various fields of knowledge, but it is already possible revision and improvement of the existing 

system of preparation of tests by introduction adaptive approach assessment of knowledge and skills 

of students. Adaptive testing designed according to pre-defined success criteria allows you to fully 

determine the extent of the expected results with the provision of interactive charts progress of each 

student, which allows to see the strengths and weaknesses, challenges and prospects of study on the 

topic or certain entire section.

жүктеу/скачать 11,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: