Қоңырбаева С. «Қазақ аруы» арнайы курсы. Оқу құралы
«ҰЛЫ ҚАЗАҚ ДАЛАСЫНДА ӨТКЕН ТАРИХИ ДАРА
жүктеу/скачать 1,85 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1. «ҰЛЫ ҚАЗАҚ ДАЛАСЫНДА ӨТКЕН ТАРИХИ ДАРА
ТҰЛҒА АРУЛАР» тарауы ҚЫЗ БАЛА ТӘРБИЕСІНЕ ҚАТЫСТЫ ҰЛТТЫҚ ҰҒЫМДАР, ОНЫҢ МАҢЫЗЫ МЕН МӘНІ Бүгінгі қазақ қызы – ертеңгі ана, бір отбасының ұйытқысы. Мемлекетіміздің іргесін қазақ отбасылары құрайтынын ескерсек, ұлттық қалпымыз бен салтымызды, ұлттық санамыз бен рухымызды, діліміз бен дінімізді сақтайтын, ең бастысы, ұрпағымызды тәрбиелеп-өсіретін қазақ қызының болашағына немқұрайлы қарамауымыз керек. Қытай жазбаларындағы тарихтан да, ақын-жыраулардың жырларынан да қызға қатысты айтылатын “ару” деген ұғымды көп кездестіруімізге болады. Ол теңеу немесе атау ХҮ, ХҮШ ғасырларға ұласты. Бұл сөзді біз де қолданамыз. Біз тек қыз деген атауға синонимді түрде қарастырамыз. Алайда, “ару” сөзінің мағынасын қажеттігін аңғардық. “Батыр болған бабамнан ел қорғауды үйренгем, ару болған анамнан ар қорғауды үйренгем” деген мақалға бойлап жүрген жоқпыз. “Қызға қырық үйден тыю” дегендіктен болар, кім-кімнің де қыз тәрбиесіне қатысты, қыз тақырыбына тиісті пікірлерді жиі айтатындығын ұлт тәрбиесіне жанашырлық деп түсінеміз. “О, қазіргі заманның сұлулары! О заман да бұ заман жігіттер етегін жел ашпаған қызға үйленуге құмар екенін ескерсеңіз керек-ті! О, қазіргі заманның сұлулары! Қазақы үйлену тойының “ақ неке түні” рәсімі тұсында арулық абырой сынға түсетінін есте сақтағайсыздар!” деп қыздарға қарата айтылған үндеу-ойдан 11 “арулықтың” тазалық пен пәктік екенін аңғарамыз. Тағы бір мысал, қайтыс болған адамды жер қойнына берерде, “ақ жауып, арулап аттандыру” немесе “өлікті пәктеу” дегенді естиміз. Мұндағы “арулау” мен “пәктеу” ұғымдары шариғаттың тазалық талабына сай өлшем екендігін білдірсе керек. Сонымен, АРУ – жүктеу/скачать 1,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|