Өмірбаяны Қожа Ахмет Яссауи түркістандық ғұлама, әулие. Қожа Ахмет
Хикметтер тіліндегі фразеологизмдер
жүктеу/скачать 364,64 Kb.
|
Даналық кітабы
- Бұл бет үшін навигация:
- Слайд 12 Изображение слайда Слайд 13: Морфологиялық ерекшеліктері Изображение слайда Изображение слайда Слайд 16
| Хикметтер тіліндегі фразеологизмдер
Түркі сөздерінен фразеологизмдер жасауда қол, баш, көз, йүрәк, бойұн сияқты соматизмдер жиі қатысады: башға түш, башқа ал, баш ұр, башын қой, қол ач, қол ал қол тұт т.б. О баста бұл фразеологизмдер ауызекі сөйлеу тілінің өте ертеден келе жатқан үлгілері екені анық. Бұлардың дені күні бүгінге дейін бірқатар түркі тілдерінде, соның ішінде қазақ тілінде, мағыналарын еш өзгертпей қолданылып келеді: басқа түс, бас ұр, басын қос, қол аш, қол ал, қол ұста, қол қусыр, жүрек жалға, мойын сұн Фразеологизмдерің тірек компоненті ретінде йол, көңүл, қан, қара, қызыл сөздерінің жиі келетінін атауға болады. Әсіресе йол сөзімен келген йолдын аз, йолға кір, йолда қал, йолға салсияқты 5-6 фразеологизмнің әрқайсысы бірнеше реттен жұмсалған. Сопылық әдебиетте йол сөзінің ерекше актив қолданылуының себебі бар, бүл жерде йол сөзінің мағынасында емес, “Құдай жолы”, “Алланың жолы” деген діни термин. Изображение слайда Слайд 12 Изображение слайда Слайд 13: Морфологиялық ерекшеліктері Изображение слайда Изображение слайда Слайд 16 Сан есімдер: бір, үч, төрт, беш, алты, йетті, сәккіз, тоққуз т.б. Сан есімдердің орфограммасына келсек, көбінесе орт адағы дауысты дыбыстарды үстемеленіп жазылған: еккі, сәккіз, еллік Варианттары да бар. Слайд 18 2- хикмат Иа, достар, қулақ салың айдуғымға, Ей достар құлақ салыңдар айтуыма не себебдин алтмыш учда иерга кирдим. Сол себепті алпыс үште жерге кірдім Миғраж узра хақ Мустафа рухым курди, Ол себебдин алтмыш учда иерга кирдим. Сол себепті алпыс үште жерге кірдім Хақ Мустафа Жабраилдин қылды суал, Сұрады Жебрейілден хақ Мустафа Бу ничук рух танга кирмай табти камал. Кузи иашлык, халфа башлық, кудди һалал, Ол себебдин алтмыш учда иерге кирдим Сол себепті алпыс үште жерге кірдім Токуз ай, токуз кунда иерга тушдим, Тоғыз ай, тоғыз күнде жерге түстім, Токуз сағат туралмадым көкка учдим. Тоғыз сағат тұралмадым көкке ұштым Сол себепті алпыс үште жерге кірдім. жүктеу/скачать 364,64 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|