Орталық ЖҮйке жүйесінің физиологиясы
Ересек адамдағы қан мөлшері. Қан плазмасының құрамы мен қасиеттері. Қан сарысуы. Физиологиялық ерітінді
жүктеу/скачать 406 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.Қан функциялары (тыныс алу, қорғаныс, трофикалық, реттеуші, қан тоқтату, гомеостазды сақтау, буферлік, жылу реттегіш).
| 2. Ересек адамдағы қан мөлшері. Қан плазмасының құрамы мен қасиеттері. Қан сарысуы. Физиологиялық ерітінді.
Қан — ересек адам ағзасында шамамен бес литр қан болады. Қан — ағзадағы дәнекер ұлпасының бір түрі. Оның негізгі бөлігі жасуша аралық сұйық зат — плазмадан құралады. Плазмадан қан жасушалары — эритроциттер мен лейкоциттер және қан пластинкалары — тромбоциттер болады. Тромбоциттер сүйектің кемік майындағы жасушалардан түзіледі. Олардың жетілуі, қорға жиналып, бұзылуы басқа мүшелерде өтеді. Эритроциттер тасымалдау, лейкоцит фагацитоздау жəне тромбоцит қан ұшуға қатысады. Плазма негізінде еріген органикалық және бейорганикалық заттары бар судан тұрады. Плазма құрамының өзгеруі ағза үшін өте қауіпті. Қанға үздіксіз көптеген заттардың қосылуына қарамастан, плазманың құрамы өзгермейді. Плазмадаға артық заттар зәр шығару мүшелері арқылы шығарылады: қан өкпеде көмір қышқыл газынан, ал бүйректе — судың артық мөлшері мен онда еріген минералды тұздардан арылады. Қан қан жасушаларынан және сұйық плазмадан тұрады. Қан жасушаларына эритроциттер, лейкоциттер және тромбоциттер жатады. Қанның бұл жасушалары бүкіл қанның 40-45%-ын, ал плазма 55-60%-ын құрайды. Плазманың нәруыздарының негізгілеріне альбуминдер 4,5%, ά,β,γ-глобулиндер 2-3 %, фибриногендер 0,2-0,3 % жатады. Плазманың осмостық қысымы мен белсенді реакциясы қанның маңызды физикалық және химиялық қасиеттеріне жатады. Плазманың осмостық қысымы деп оның құрамындағы органикалық және бейорганикалық заттардың ерітінділерін тудыратын қысымын айтады. Плазманың осмостық қысымы ондағы минерал заттарының мөлшеріне байланысты: неғұрлым олардың плазмадағы концентрациясы көп болса, соғұрлым осмостық қысым да көп болады. Сарысу - плазмадағы негізгі компонент, бұл қан ағымы жүзеге асырылғаны. Бұл сұйық ортада қоректік заттар еріген. Сарысу - бұл гормондарды, минералдар мен дәрумендерді тасымалдауға, сондай-ақ токсиндердің ағзасын тазартуға қатысушы. 3.Қан функциялары (тыныс алу, қорғаныс, трофикалық, реттеуші, қан тоқтату, гомеостазды сақтау, буферлік, жылу реттегіш). Қан қан тамырларының тұйық жүйесі бойынша үздіксіз айналалып, ағзадағы түрлі функцияларды атқарады: Тасымалдаушы — қанды айналдыру; оның бірнеше кіші функциялары бар: Демалу – оттегіні тіндерден және көмір қышқылды газды тіндерден өкпеге тасымалдау; Қоректендіру — қоректендіру заттарды тіндер жасушаларына жеткізеді; Экскреторлық — зат алмасудың қажетсіз заттарын ағзадан шығару үшін өкпе мен бүйрекке тасымалдау; Термореттегіш — дене температурасын реттейді; Реттеуші — оларда пайда болатын заттарды (гармондар) тасымалдай отырып, түрлі ағзалар мен жүйелерді өзара байланыстырады. Қорғаныс — бөтен антигендерден жасушалық және гуморалдық қорғанысты қамтамасыз ету; Гомеостатикалық — гемеостазды (ағзадағы ішкі ортаның тұрақтығы) – қышқылды-негізгі тепе-теңдікті, су-электролиттік балансты және тағы басқаны сүйемелдеу; Механикалық — ағзаларға қан келу арқылы тургорлық кернеуді беру. жүктеу/скачать 406 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|