Ересек адамдағы қан мөлшері. Қан плазмасының құрамы мен қасиеттері. Қан сарысуы. Физиологиялық ерітінді

Қан — ересек адам ағзасында шамамен бес литр қан болады. Қан — ағзадағы дәнекер ұлпасының бір түрі. Оның негізгі бөлігі жасуша аралық сұйық зат — плазмадан құралады. Плазмадан қан жасушалары — эритроциттер мен лейкоциттер және қан пластинкалары — тромбоциттер болады. Тромбоциттер сүйектің кемік майындағы жасушалардан түзіледі. Олардың жетілуі, қорға жиналып, бұзылуы басқа мүшелерде өтеді. Эритроциттер тасымалдау, лейкоцит фагацитоздау жəне тромбоцит қан ұшуға қатысады.

• 
  Тасымалдаушы — қанды айналдыру; оның бірнеше кіші функциялары бар:
  
  • 
    Демалу – оттегіні тіндерден және көмір қышқылды газды тіндерден өкпеге тасымалдау;
    
  • 
    Қоректендіру — қоректендіру заттарды тіндер жасушаларына жеткізеді;
    
  • 
    Экскреторлық — зат алмасудың қажетсіз заттарын ағзадан шығару үшін өкпе мен бүйрекке тасымалдау;
    
  • 
    Термореттегіш — дене температурасын реттейді;
    
  • 
    Реттеуші — оларда пайда болатын заттарды (гармондар) тасымалдай отырып, түрлі ағзалар мен жүйелерді өзара байланыстырады.
    
• 
  Қорғаныс — бөтен антигендерден жасушалық және гуморалдық қорғанысты қамтамасыз ету;
  
• 
  Гомеостатикалық — гемеостазды (ағзадағы ішкі ортаның тұрақтығы) – қышқылды-негізгі тепе-теңдікті, су-электролиттік балансты және тағы басқаны сүйемелдеу;
  
• 
  Механикалық — ағзаларға қан келу арқылы тургорлық кернеуді беру.