Парасимпатикалық жүйке жүйесінің қызметі Біздің ағзаның ішкі қызметі вегетативті жүйке жүйесінің симпатикалық және парасимпатикалық жүйелерінің қызметі арасындағы тепе-теңдіктің арқасында пайда болады. Көптеген мәтіндерде симпатикалық жүйке жүйесінің негізгі функциясы стресстік немесе қорқынышты жағдайларға тап болған «ұрыс немесе ұшу» реакциясы кезінде әрекет ету болып табылады және парасимпатикалық жүйке жүйесі жағдайға дейін қалыпты жағдайды қалпына келтіруге жауап береді. стресс. Парасимпатикалық жүйе не істейді? Вегетативті жүйке жүйесінің парасимпатикалық бөлімі «тынығу және ас қорыту» жағдайында басым белсенділікке ие, кейінірек пайдаланылатын энергияны үнемдейді және асқорыту мен зәр шығару сияқты әртүрлі дене функцияларын реттейді. Симпатикалық жүйке жүйесі сияқты, бұл бөлім де нейрондардың күрделі жүйесінен тұрады, олардың негізгі қызметі біздің ағзаның мүшелерінің тұтастығы мен функционалдығын сақтау болып табылады. Бұл бөлу, сондай-ақ симпатикалық бөлім, өз функцияларын жұп нейрондар арқылы жүзеге асырады, біреуі преганглионды, ал екіншісі постганглионды.
ҚАН ФИЗИОЛОГИЯСЫ
1.Қан организмнің ішкі ортасы ретінде. Қанның құрамы: плазма және түзілген элементтер. Плазма мен формалық элементтердің көлемдік қатынасы (гематокрит).
Лейкоциттер
Лейкоциттер - ядросы бар қан жасушалары. Ересек адамның 1 мл қанында 6-8 мың лейкоциттер болады. Баланың иммундық қабілеті (ауруға қарсы тұру , қорғану қабілеті) лейкоциттерге байланысты. Лейкоциттер бала организмінің жұқпалы, яғни инфекциялық ауруларға қарсы тұруын қамтамасыз етеді. Қан жасушаларының бұл маңызды қызметін Нобель сыйлығының лауреаты орыс ғалымы И. И. Мечников ашқан.
Лейкоциттердің бірнеше түрлері бар:
дәнді лейкоциттер немесе гранулоциттер;
дәнсіз лейкоциттер, яғни агранулоциттер;
моноциттер.
Гранулоциттердің 3 түрі бар:
нейтрофилдер,
эозинофилдер және
базофилдер.
Ал агранулоциттерге лимфоциттер жатады.
Қанның құрамындағы лейкоциттердің түрлері адамның жасына лайықты мөлшерде шамамен тұрақты болады. Бұл тұрақтылықты лейкоцитарлық формула деп атайды. Лейкоциттердің саны мен бір-біріне қатынасы, яғни лейкоцитарлық формула түрлі әсерлерге (ауру, ауыр дене жұмысы, ас қабылдау, Ұйқы т. с. с.) байланысты өзгеріп отырады. Лейкоциттердің саны да сыртқы және ішкі әсерлердің ықпалынан үнемі өзгеріп тұрады.
Лейкоциттердің жалпы саны жаңа туған нәрестеде 10-20 мың шамасында болғанмен, өмірінің алғашқы сағаттарында оның саны күрт көбейеді. Айталық, туған сәтте 19500 болса, 6 сағатта 22000, 24 сағатта 28000 дейін кобейеді де екінші тәулікте азая бастайды: 48 сағатта 19500 болады. Ал 5-ші тәулікте баланың лейкоциттері күрт төмендейді де, 7-ші тәулікте 8000-11000 шегіне жетіп, шамамен ересек адамның жоғары деңгейіне шамалас болады. Мезгілінен ерте туған сәбилердің лейкоциттерінің саны 3600-36000 шамасында өзгереді. Қыздардың қанындағы 10-12 жаста лейкоциттердің саны 6000-8000, яғни ересек адамдай болады.
1 жастан кейін иейтрофилдердің жалпы саны көбейіп, лимфоциттердің және лейкоциттердің жалпы саны азаяды.
Егер гематокриттің анықтамалық мәндерінен асып кетсе, қауіп:
Серпімді тамырлары әлсіз қан ағымының төмендеуі коронарлық және церебральды тамырлардағы қан айналымының бұзылуын тудыруы мүмкін.
Жүктілік кезінде әйелдерде қалың қанның диагнозы плацентадағы қан айналымының бұзылуымен (ұрықтың жеткіліксіздігі) қауіп төндіреді, бұл гипоксияға және ұрықтың дамуының бұзылуына әкеледі, өйткені ең нашар нұсқа - түсік түсіру.
Қалың қанмен бүйрек оны тазартуды жеңе алмайды, нәтижесінде тіндер мен мүшелердің оттегі ашуы дамиды, шаршау мен стресстің, ессіздік пен тыныс алудың тұрақсыздығын көрсетеді.
Плазманың қалың концентрациясы жүрек ауруы мен атеросклерозбен қауіпті, өйткені жүрек оны қарыншалардан тамырларға шығаруы қиын. Уақытылы емделмегенде бұл әртүрлі жүрек бөлімдерінің гипертрофиясының дамуына әкеледі.
Гематокриттің негізгі қауіптілігі тромбоциттер жасушаларының байланысуымен байланысты, бұл өте қалың қанның пайда болуына әкеледі, бұл артериялық тромбоздың, инсульттің және жүрек соғысының дамуына ықпал етеді. Ол кішкентай немесе орташа тамырлы каналдарға ене алмайтындықтан.
Қан тығыздығының жоғарылауы, оның сұйылтуынан айырмашылығы қауіпті, себебі гематокрит қоздырғыш факторларының кең тізілімінде лейкемияның және бүйректің ауыр патологияларының әртүрлі түрлері бар. Мұндай индикаторларды талдауда ұзақ уақытқа ескермеу аяқталуы мүмкін.
