Оқу әдістемелік кешен


Заман – қазақ философиясындағы төл категориялардың бірі, бір кезеңде өмір сүріп отырған қоғмның негізгі тарихи ерекшелігін қамтитын ұғым. Заң



бет11/42
Дата09.02.2023
өлшемі0,55 Mb.
#66417
түріБағдарламасы
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   42
Заман – қазақ философиясындағы төл категориялардың бірі, бір кезеңде өмір сүріп отырған қоғмның негізгі тарихи ерекшелігін қамтитын ұғым.
Заң – заттар мен құбылыстар арасындағы тұрақты байланысты білдіретін ұғым.
Идеализм – дүниенің түпнегізі идея деп санайтын көзқарас.
Идол (пұт, елес) – Ф.Бэкон (Жаңа заман фсф., эмпиризмнің негізін қалаушы.) іліміндегі дүниені танып-білуге бөгет жасайтын санадағы қате түсініктер. Бэкон олардың 4 түрін бөліп көрсеткен: тек, үңгір, базар (алаң, нарық), театр.
Инь-Ян – Ежелгі Қытай философиясындағы (даосизміндегі) дүниенің қарама-қарсы бастаулары, инь – қараңғы, енжар, әйелдік бастау, ян – жарық, белсенді, еркектік бастау.
Индукция – ойдың жекеден жалпыға қарай жылжуы.
Иррационализм – дүниені танып-білуге ақылдың шамасы жетпейді деп мойындайтын көзқарас.
Инсан камил – араб мұсылман философиясындағы «жетілген адам».
Карма – Үнді мифологиясындағы адам тағдырының негізі.
Креационизм – дүниенің жаратылғандығы (Құдай жаратқаны) туралы көзқарас.
Қоғамдық болмыс – қоғамның материалдық өмірі.
Логика – ойлау, қисынды ойлау.
Ли – Ежелгі Қытай философиясындағы салт-дәстүрмен жүру, қоғамда қабылданған жүріс-тұрыс ережелерін сақтау.
Либидо – З.Фрейд іліміндегі негізгі ұғым, жыныстық құштарлық деген мағына береді.
Логос – грек сөзі, оның мағынасы әртүрлі: ілім, сөз, есептеу, қатынастарды аяқтау; Гераклит философиясында заң ұғымына жақын.
Материализм – дүниенің түпнегізі тек материя деп мойындайтын көзқарас.
Менталитет – діл, ұлттық мәдениетке қатысты құбылыс.
Метафизика – грек тілінен аударғанда физикадан соң жүретін деген мағына береді. Аристотель философиясында болмыстың ең жоғарғы бастамасы, түпнегізі туралы ілім. Аристотельдің өзі оны бірінші философия, теология деп атаған. ХVIII ғ. бастап онтология деген терминмен толықтырылды. Метафизика әрі диалектикалыққа қарсы ойлау әдісі болып та табылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   42




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет