Оқу лық/ Н. А. Закирова, Р. Р. Аширов Ас та на: «Ар манПВ» бас па сы, 2018. 304 б
жүктеу/скачать 13,17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жат ты ғу 24
- Жауабықандай л т ма т п л с т р а ы ра ту м м м с м талл т қа сы сы ма т т л қа ла а ық тау а б ла ды Естесақтаңдар
- Экс пе ри ме нт тік тап сыр ма
- 140-сурет. Су тұс бағ а ры Шы ғар ма шы лық тап сыр ма
- ВВВВВ ВВВ В В В В В В В ВВВ В В
- § 33. Тогы бар түзу өткізгіштің магнит өрісі. Тогы бар шарғының маг нит өрі сі I Тіз бек те гі ток тың маг нит тік әсері
- 142-сурет. То гы бар өт кіз гіш тің магнит өрісі әсе рі нен бо лат өзек тің маг нит те луі 141-сурет.
- II То гы бар тү зу өт кіз гіш тің маг нит өрі сі. Эрс тед тә жі ри бе сі
|
S S S S S N N N N N 137-сурет. Жо лақ маг нит тің күш сы зық та ры 138-сурет. Маг нит по л с те рі V Ам пер дің гипотезасы А.Ам пер тұ рақ ты маг нит тер дің маг нит өрі сі нің пай да бо луы ту ра лы ги по те за ұсын ды. А.Ампер тұ рақ ты маг нит тер дің маг нит тік қа сие тін зат тың ішін де ай на лып жүр ген ток тар мен тү сін ді ре ді. Атом дар дың яд ро сы ның ай на ла сын да элект рон дар ай на лып жү ре ді. Қоз ға лыс үс тін де гі элект рон дар қа лып ты кез де ер кін ба ғыт тал ған жә не бі рінбі рі то лық ты ратын маг нит Тапсырма емір ін ілеріменма н т тіл елерінпа аланаоты- рып олақма н ттіңма - н т рісін ерттең ер сы ықтарыменолар ың бағыттарынбе нелең ер Жауабықандай л т ма т р с рт т у т м р д л р па да ла у ы а лы л р мыс с т д ма т т л қа ы лар ды па да ла у ды р д л т т рақ ты ма т т п л с т р б лу м м м с А 200 200 А л т АААААААААААААААА РРРР Жауабы қандай РР л т л р р д РРР РР Р РРРРРР М сін ді ре ді. сін ді ре ді. э э лект рон дар лект рон дар тін де гі тін де гі э э лект рон дар лект рон дар ал ған ал ған жә жә не не бі бі рінбі рі рінбі рі бі бі бі М қандай М А бо бо луы луы рақ ты рақ ты маг маг тың тың ішін ішін де де ай ай сін ді ре ді. сін ді ре ді. А А том дар дың том дар дың А А А лект рон дар лект рон дар ай ай лект рон дар лект рон дар Н дің гипотезасы дің гипотезасы рақ ты рақ ты м м аг нит тер дің аг нит тер дің луы луы т т у ра лы у ра лы маг маг нит тер дің нит тер дің - П маг нит тің маг нит тің В ба жақ қа жақ қа ба ғыт тала ды. ба ғыт тала ды. с лю стері не лю стері не т т шей ту шей ту үшін үшін ба ғыт тала ды. ба ғыт тала ды. п арының арының нит тің нит тің м м аг нит тік аг нит тік қо қо рап ша ға рап ша ға қо қо қо ар тыл ға нын ар тыл ға нын а ұшы ұшы маг маг арының арының м м а ңын да: а ңын да: аг нит тік аг нит тік с шенің шенің ол түс тік ол түс тік по по л сі л сі по по по маг маг нит тің нит тің ы к к ел ел зық тар. зық тар. шенің шенің с с ол ол Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 201 өрі сін ту ды ра ды. Сырт қы маг нит өрі сі нің әсе рі нен атом дар элект рон дар дың ай на лу жа зық ты қ тары тек бір ба ғыт ты ұстайтындай болып орна ласады (139су рет). Элект рон дар дың яд ро сы ның тө ңі ре гін де ай на лып жүр ген маг нит өріс те рі ба ғыт тас бо ла ды жә не бі рінбі рі кү шей те ді. Фер ро маг не тик тің же ке өрі сі пай да бо ла ды. Зат тың ішін де гі кі ші гі рім маг нит өріс те рі нің ба ғы ты қай та дан ерік ті қа лып қа ауы са тын дық тан, тұ рақ ты маг нит тің маг нит тік қа сие ті уа қыт өте ке ле әл сі рей ді. Жо ға ры тем пе ра ту ра да фер ро маг не тик тер дің маг нит тік қа сие ті то лы ғы мен жой ыла ды. Бұл тем пе ра ту ра ны Кю ри тем пе ра ту ра сы деп атай ды. Ба қы лау сұ рақ та ры 1. Тұ рақ ты маг нит тер ді қан дай зат тар дан жа сай ды? 2. Маг нит тер өза ра қа лай әсер ле се ді? 3. Жо лақ жә не та ға тә різ ді маг нит тердің маг нит өрісі нің күш сы зық та ры не ні біл- діреді? 4. Қан дай маг ниттің өрі сі Жер дің маг нит өрі сі не ұқ сай ды? Жат ты ғу 24 1. Па раг раф та ғы мә тін ді пай да ла нып, тұ рақ ты маг нит тер дің не гіз гі қа си ет те рін жа зың дар. 2. Оқу лық та ғы мә тін мен Ин тер нет же лі сін пай да ла нып, тұ рақ ты маг нит тер ді қол да ну және сақ тау ере же сін жа зың дар. 139-сурет. ер ро маг не тик те гі элек т рон дар сырт қы маг нит өрі сі нің әсе рі нен бір бағытта ай на лады. Айналу жа зық тық та ры өзара параллель болады. Жауабықандай л т ма т п л с т р а ы ра ту м м м с м талл т қа сы сы ма т т л қа ла а ық тау а б ла ды Естесақтаңдар Тұ рақ ты маг нит тің маг нит тік қа си ет те рін ұзақ сақ тау үшін маг нит тің әр ат тас по люс те рін ме талл плас ти на мен тұй ық тау қа жет. А А нит Р 1. Па раг раф та ғы Па қа си ет те рін 2. Оқу лық та ғы Оқу нит М М М М дай маг Жаттығу раг раф та ғы А А тер өзара қа не таға тәріз дай магниттің өрісі Жер Н Н ниттерді қандай зат ра қалай әсер різді маг - - П а ы ра ту П П П ма т т л ВВ м м ма т т л В тұй ық тау тұй ық тау б ұзақ ұзақ сақ тау сақ тау үшін үшін б а а с на лады. на лады. Айналу Айналу өзара өзара параллель параллель п ер ро маг не тик те гі ер ро маг не тик те гі лек т рон дар лек т рон дар сырт қы сырт қы әсе рі нен әсе рі нен бір бір бағытта бағытта Айналу Айналу жа зық тық та ры жа зық тық та ры параллель параллель а аааааааааа а аааааааааааа а ер ро маг не тик те гі ер ро маг не тик те гі маг нит маг нит с ссс с сссссссссссссссссссс с ссссссссссссссссссссссссссссссссссссссссссссс ы ыыы ы ыыыыыыыыыыыы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 202 Экс пе ри ме нт тік тап сыр ма 1. Егеуқұм қа ғаз ын қай шы мен ке сің дер. Ине, ше ге, қа ғазқыс тыр ғыш, батырма си яқ ты ұсақ те мір де не лер ге қай шы ны жа қын да тың дар. Ба қы лан ған құ бы- лыс ты тү сін ді рің дер. Тех ни ка лық әде би ет тер ді не ме се Ин тер нет же лі сі нен алын ған ма те ри ал дар ды пай да ла на оты рып, өз бол жам да рың ның дұ рыс- ты ғы на көз жет кі зің дер. 2. Су тұс бағ а рын дай ын даң дар жә не сол бой ын ша ви деое сеп жа саң дар (140- су рет). у ыс ығынма н ттел ен ненісубетін е стапт ра ы а н ттел ен несолт стікті к рсетіпт р ол ант сбағар асау 140-сурет. Су тұс бағ а ры Шы ғар ма шы лық тап сыр ма Берілген та қы рып тар бой ын ша ба ян да ма дай ын даң дар (таң дау бой ын ша): 1. Тұс бағ а рлардың жа са лу та ри хы және олардың за ма науи түр ле рі. 2. Жер дің маг нит өрі сі нің ті рі ағ за лар ға әсе рі. 3. Күн жүй есі планетала рын да ғы маг нит өріс тері. А 202 202 Р Р М М бағ бағ Жер Жер дің маг дің маг Күн Күн жүй жүй есі планетала есі планетала А А лық тап Берілген та Берілген та қы қы рып рып тар бой тар бой бағ бағ а а рлардың жа рлардың жа дің маг дің маг нит нит өрі өрі есі планетала есі планетала Н Н Н Н лық тапсырма - - 140-сурет. П П П ПП П 140-сурет. В В В ВВ В В В В В ВВВВВ ВВВ В В В В В В В ВВВ В В В ВВ В ВВВ В б б б бб б б бб б б б б а ма н ттел ен су бетін е ап т ра ы с ма н ттел ен бетін е п сеп жа а рыңның дұ саңдар (140 с ғыш, батырма ған құбы- нет желісінен ның дұрыс- ы ы ғыш, батырма Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 203 § 33. Тогы бар түзу өткізгіштің магнит өрісі. Тогы бар шарғының маг нит өрі сі I Тіз бек те гі ток тың маг нит тік әсері Ам пер ба ғыт та ры сәй кес ке ле тін то гы бар өт кіз гіш тер дің өза ра тар ты ла ты нын, ал ток ба ғыт та ры қа ра мақар сы өт кіз гіш тердің бірбірінен те бі ле ті нін анық та ды (141су рет). Бо лат өзек ті то гы бар сым мен орап қой ғанда, өзектің те мір ден жа сал ған май да зат тар ды тар ту қа сие тін ток тың маг нит тік әсері деп тү сін ді ру ге бо ла ды (142су рет). Де мек, өт кіз гіш тен ток өте бас та ған да, өт кіз гіш тің ай на ла сын да ғы ке ңіс тіктің қасиеті өз ге ре ді. 142-сурет. То гы бар өт кіз гіш тің магнит өрісі әсе рі нен бо лат өзек тің маг нит те луі 141-сурет. Тіз бек те гі ток тың маг ниттік әсері II То гы бар тү зу өт кіз гіш тің маг нит өрі сі. Эрс тед тә жі ри бе сі Өт кіз гіш тің ай на ла сын да ғы ке ңіс тік ті зерт теу үшін маг нит тіл шені қол да на мыз. 1820 жы лы дат ға лы мы Ганс Хрис тиан Эрс тед жа са ған тә жі ри бе ні қай талай ық. Кілт пен сым нан, ток кө зі нен тіз бек құ рас ты ра мыз. Сым ды маг нит тіл шенің үс ті нен, оның осі не па рал лель жүр гі зе міз (143, а ) су рет) жә не кілт пен тұ й ық тай мыз. Тіл ше бұ ры лып, сым ға пер пен ди ку ляр тұ ра ды (143, ә ) су рет). Ток ба ғы тын қа ра мақар сы ба ғыт қа өз герт сек, тіл ше 180° ке рі ба ғыт қа бұ ры ла ды (143, б ) су рет). Ен ді сым ды маг нит тіл шенің ас ты нан жүр гі зіп, тә жі ри бе ні қай талай мыз. Екі жағдайда да тілше бі рін ші тә жі ри бе мен са лыс тыр ған да, қар сы ба ғыт қа бұ ры ла ды. Тә жі ри бе то гы бар өт кіз гіш тің ай на ла сын да маг нит жүктеу/скачать 13,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|