М пер пер кү  кү  ші нің ші нің ғы ты ның ғы ты ның М

214
те мір ци линдр дің ойығы на қой ыл ған рам а ай на­
ла ды. Те мір ци ли ндр электрмаг ни ттің өзек ше сі 
бо лып та бы ла ды, ол маг нит өрі сі нің әсе рін кү­
шей те ді. Рам а да ғы орам са ны ның кө беюі қоз­
ғалт қыш қу аты ның ар туы на жағ дай жа сай ды. 
Электр қоз ғалт қыш тың қоз ғал май тын бөл ше гін, 
яғ ни элект р маг нит ті 
ста тор
(1) деп атай ды. 
Қоз ға ла тын бөл ше гін, яғ ни, рам а ны 
ро тор
(2) 
деп атай ды. Электр қоз ғалт қыш тың ПӘК­і жы лу 
қоз ғалт қыш та ры ның ПӘК­інен кә дім гі дей ар тық 
бо ла ды. Оның мә ні 98%­ға же те ді.
IV Элект рөл шеу іш ас пап тар
Өл ше уіш ас пап тар да маг нит өрі сін де гі рам а­
ның ай на лу ы қол да ныла ды. 164­су рет те маг нит­
ті электр жүй есін де гі ас пап құ ры лы сы ның сұл­
ба сы бей не лен ген. Тұ рақ ты маг нит тің по люс те­
рі нің ара сы на (1) ішін де өзек ше сі (3) бар рам а ны 
(2) қоя ды. Ток рам а ға те мір ден жа сал ған шиыр­
шық серіппелер (пру жи на ) (4) ар қы лы ке ле ді. 
Ток бол ма ған кез де серіппелер рам а ны го ри зон­
таль күй де, ал ас пап тың көр сет кі шін шка ла ның 
нөл дік дең гей ін де ұс тап тұ ра ды. Ал ток пай да 
бол ған кез де, рам а Ам пер кү ші нің әрекеті мен 
се ріп пе нің серпімділік кү ші нің әрекеті те ңел ген­
ше бұ ры ла бе ре ді. Бұл кез де ас пап тың көр сет кі­
ші сәй кес бұ рыш қа бұ ры ла ды. Ра ма да ғы ток кү­
ші нің мә ні арт қан са йын, маг нит тің ра ма мен 
әре кет те суі де кү шейе тү се ді, рам а ның бұ ры лу 
бұ ры шы да ар та ды. Ас пап тың шка ла сы ам пер­
мен не ме се вольт пен гра ду ир ле не ді. Өзек ше 
рам а ор на лас қан ау дан да ғы маг нит өрі сін кү­
шей ту үшін қа жет. Маг нит ті электр ас пап тар 
кер неу мен тұ рақ ты ток ты өл шеу үшін ға на қол­
да ны ла ды, се бе бі рама ның бұ ры лу ба ғы ты он да­
ғы ток ба ғы ты на тәу ел ді бо ла ды.
1
2
163-су­рет.
 Электр қоз ғалт қыш­
тың ста то ры (1) мен ро то ры (2)
Өз­тәжірибең
е­ріл­ен­ лектр­қо ­ғалт­қы -
тың­ л­і­сін­қа­рап­ ы­ғың-
ар ­қо ­ғалт­қы ­тың­не­і ­і­
б ­лік­те­рін­к р­се­тің­ ер
­ ­т ­рақ­ты­ток­к ­ і­не­
қо­сып ­ро­тор­ ың­а ­на­лу­ын­
ба­қы­лаң­ ар ­Ж ­нал­ған­
ті ­бек­те­і­ток­к ­ і­нің­по-
л с­те­рін­ал­мас­ты­рың­ ар ­
о ­ғалт­қы ­ро­то­ры­ның­
а ­на­лу­ба­ғы­ты­ның­ ­е­руін­
ба­қы­лаң­ ар

жүктеу/скачать 13,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: