Оқу лық/ Н. А. Закирова, Р. Р. Аширов Ас та на: «Ар ман­ПВ» бас па сы, 2018. 304 б



Pdf көрінісі
бет14/199
Дата18.10.2023
өлшемі13,17 Mb.
#117933
түріКнига
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   199
Джей­мс­ рес­котт­Джоуль
­ 8 8 88 ­ ­ағыл­ ын­
-
­і ­Жы­лу­ ы ­ а ­ ың­қа­с ­ет­те­рін­ ерт­теу­мен­а ­на­лыс­қан ­
л­ а ­ мо­ле­ку­ла­ла­ры­ның­ қо ­ға­лыс­ ыл­ ам­ ы­ғын­ анық-
та­ ы ­тем­пе­ра­ту­ра­ ка­ла­ла­ры­ның­бі­рін­ сын­ ы ­
е ­мс­
оул ­ ­ нер­ ­ның­сақ­та­лу­ а­ңын­ең­ал­ға ­т ­ і­р ­бе­ -
ін­ е­анық­та­ған­ға­лым
Өз­тәжірибең
­ ­не­8-су­рет­те­к р-
се­тіл­ен­т ­ і­р ­бе­лер­ і­
асаң ар
7-су­рет.
 Қыс қан кез де гі спирт 
 
буы ның өз ді гі нен жа нуы
Жауабы­қандай
 
 р л т р б д
сп рт су буы ы

р сы қа
да д с п л 
т
д д р
р б т л р
а ыр ма ы лы ы д
А
бі
бі
нен 
нен 
ме
ме
рай
рай
ық. 
ық. 
Р
ақ
ақ
т
т
а тұ
а тұ
тү
тү
тін
тін
г
г
е то
е то
ла
ла
к
к
ез
ез
д
д
е оның іш
е оның іш
К
К
е
е
рі 
рі 
про
про
ме
ме
М
т буына то
т буына то
спирт буын қозғалысқа келтіріп, жұ
спирт буын қозғалысқа келтіріп, жұ
Сығылған бу
Сығылған бу
дың 
дың 
Сығылған бу
Сығылған бу
Сығылған бу
темпера
темпера
тура жа
тура жа
темпера
темпера
темпера
ну 
ну 
а тұ
а тұ
т
т
а
а
нып, 
нып, 
жа
жа
ды. 
ды. 
А
рет).
рет).
іші
іші
не 
не 
спирт
спирт
сонда аспаптың іші
сонда аспаптың іші
т буына то
т буына то
ла
ла
ды. 
ды. 
Пор
Пор
спирт буын қозғалысқа келтіріп, жұ
спирт буын қозғалысқа келтіріп, жұ
Сығылған бу
Сығылған бу
дың 
дың 
Н
емес, со
емес, со
энер
энер
гия
гия
сын 
сын 
аспабы
аспабы
мен 
мен 
спирт
спирт
к
к
е ба
е ба
сонда аспаптың іші
сонда аспаптың іші
-
мен 
мен 
қа
қа
сын 
сын 
П
ға
ға
лыс 
лыс 
энер
энер
гия
гия
сы
сы
ның 
ның 
тек қат
тек қат
ты 
ты 
де
де
т
т
ар газ тә
ар газ тә
В
нің 
нің 
әсе
әсе
мәшиненің майы да қы
мәшиненің майы да қы
за
за
ды. 
ды. 
ры
ры
ла
ла
уы 
уы 
ла
ла
ла
зат
зат
ты 
ты 
жыл
жыл
дам
дам
ның 
ның 
ар
ар
б
бұр­
бұр­
ра
ра
ған
ған
да, 
да, 
Мәселен, 
Мәселен, 
за
за
ды. 
ды. 
б
се
бб
а
ту тә
ту тә
бұр­
бұр­
ааа
Өз
аа
аа
аааа
с
сі
сі
лі
лі
спп
а
ығын
сын ы
е
ға т ір бе
-
с
ын
-
налысқан
ғын анық-
е мс
ыы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


18
болжау ға бо ла ды. Бұл мо ле ку ла лар дың қоз ға лыс 
жыл дам ды ғы ның азаюына әке ліп со ғуы ке рек, 
оны де не тем пе ра ту ра сы ның тө мен деуі нен оңай 
анық тау ға бо ла ды. Осы болжамды тә жі ри бе 
жү зін де тек се ріп кө рейік.
Суы бар сынауықтың (пробирка) ау зын 
ты ғын мен жа ба мыз да, су рет те гі дей таған (штатив) 
қыстыр ғышына бе кі те міз (8­су рет) жә не ас ты на 
спирт ша мын қой ып, от жа ға мыз
.
Су қай на ған да 
сынауықтың іші су буы на то ла ды. Бу қы сы мы ның 
әсе рі нен ты ғын аты лып шы ға ды. Бу дың іш кі энер­
гия сы ты ғын ның ки не ти ка лық энер гия сы на 
ай нал ды, бу ме ха ни ка лық жұ мыс ат қар ды. Бу суы­
ған кезде сынауық қа быр ға ла рын да су там шы ла ры 
пай да бо ла ды. Та би ғат та да тем пе ра ту ра тө мен де­
ген де ауада ғы су буы сұ йық қа ай на ла ды, шөп те 
жә не ағаш жа пы рақ та рын да шық пай да бо ла ды. 
Осы тә жі ри бе нің не гі зін де біз мы на дай қо ры тын ды 
жа сай мыз:
 егер бу жұ мыс ат қар са іш кі энер гия 
азаяды.
Демек де не нің іш кі энер гия сын жұ мыс 
ат қа ру ар қы лы өз гер ту ге бо ла ды. Егер де не мен 
жұ мыс жаса лса оның іш кі энер гия сы ар та ды. 
Егер газ не ме се бу жұ мыс ат қар са оның іш кі 
энер гиясы ке ми ді.
III Жы лу бе рі лу – іш кі энер гия ны өз гер ту тә сі лі
Де не лер жа нас қан да энер гия қат ты қыз ды рыл ған де не ден азы рақ қыз ды­
рыл ған де не ге бе рі ле ді.
Мы са лы, ыс тық су ға ба ты рыл ған қа сық, ыстық пештің 
үстіне қойылған суы бар ыдыс қы за бас тайды. Қо сым ша энер гия ал ған су ық 
де не нің бөл шек те рі жыл да мы рақ қоз ға ла бас тай ды да, де не тем пе ра ту ра сы 
жо ға ры лай ды. Энер гия сын жо ға лт қан ыс тық де не бөл шек те рінің қоз ға лыс­
та ры, ке рі сін ше, баяу лап, де не тем пе ра ту ра сы тө мен дей ді. Бұ ны 
жы луберілу
деп атай ды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   199




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет