институтының авторлықұжымыォИнформатика ойындар мен есептердеサ атты курс бастауыш мектеп оқушыларыүшін арналып жасалған. Курстың негізгі міндеттері: ақпараттық технология саласында есеп шығару біліктілігін дамыту: есептерді шығаруда логиканы пайдалану; есептерді шығаруда алгоритмдік тəсілді қолдану; есептерді шығаруда жүйелілік тəсілдерді қолдану; есептерді шығаруда белгілі бір нəтижеге бағытталған тəсілді қолдану. Бастауыш мектептерге арналған компьютерлік технологиялардыңқарастырылған талдауынан көргеніміздей, қалыптасқан оқу мазмұнының екі жетекші компонентін бөліп қарастыруға болады. Біріншісі – оқушылардың ойлау əрекеттерінің құрылымынқалыптастыратын, адам өмірі мен қоғамдағы ақпарат- тықүдерістің маңызынұғындыратын, ақпараттық технологияны қолдануда машықтық біліктіліктерді дамытушы ғылым ретінде информатиканы оқып-үйренуқажет. Екіншісі – мектеп пəндерін, мысалы, математикадан есептер шығаруғаүйретуде, орыс тілінің сауаттылығын арттыруда жəне т.б. пəндерді оқытқанда оқушылар- дың оқуқызметінде компьютерлік технологияларды пайдалану қажет. Осы екі компоненттің екеуі де қоғамныңқазіргі талабына жəне информатика бойынша білім стандартының талабына жауап береді. Оқытуүдерісінде компьютерлік технологияны қолдануда оқу мазмұнының жетекші компоненттерін бөлу басқа да шетел мектептерінде пайдаланылуда. Францияда 1986 жылы қабылданған бастауыш мектепте білімді компьютерлендіру бойынша деректива- лыққұжатта былай делінген: ォМұғалім компьютерге қандай мақсатпен баратынын анық білуі тиіс: информатика ұғымын меңгеру үшін бе немесе басқа пəндерге қатысты білімді меңгеруүшін бе?サ. Осыған байланысты оқушылардың меңгерген білімдерін бағалауға болады. Жоғарыда айтылған компьютерлік əдістемелік-бағдарламалар- дан өзге, Мəскеудегі ォНикитаサ фирмасында жасалған 3 жастан 10 жасқа дейінгі балаларға арналғандамытушы ойындар да белгілі болып отыр. Олар балаларды көркемдік деңгейінің жоғарылығымен, сюжеттік тартымдылығымен, грaфикалық__________, музыкалыққасиеттері- мен өзіне тартады. Алайда, олардың көпшілігі мектепке дейінгі балалар үшін ойындық сипатта жасалған, əдістемелік нұсқауларының жоқтығынан оларды қолдану тиімділігі төмендейді. Компьютерлік ォƏліппе сабақтарыサ бағдарламасы қазіргі заманғықуатты компьютерлерге арналған. Ол балаларды оқытуға ыңғайлы, өзінің керемет кең мүмкіндіктерін жақсы көрсете біледі. 266 267 Мысалы, ғажайып түрде жасалған мультипикация элементтері, компьютерлік дизайн жəне музыкалық стерео сүйемелдеулері бар. ォƏліппе сабағынаサ кəсіпқой дикторлардың дауысы жазылған, бұл балаға оны үлкендердің көмегінсіз-ақ пайдалануғақолайлы жағдай туғызады. Мұнда бағдарламаланған оқыту идеялары да жақсықолданылады: бала бір əріпті толық меңгермей тұрып, келесі əріпке көше алмайды. Өкінішке орай, ォƏліппе сабағыサ негізінен компьютерді үй жағдайында пайдаланатын балалар үшін арналған жəне өзініңтехникалық талабы бойынша оған көп мектептердің қолы жетпей отыр. Қазіргі уақыттаүй жағдайындағы компьютерлерге балаларға тартымды болуы үшін оларғақойылар талапты, яғни компьютерлік бағдарламалардың жоғары көркемдік деңгейі, мультипликациялық жəне музыкалық элементтермен толықтығы, əдемі ойластырылған дизайні толыққанағаттандырады. Алайда, отандық мектептердің экономикалық жағдайының төмен болуына байланысты мұндай бағдарламаларалдымен жеке секторлар үшін арналып жасалған. Мектептегі оқуүдерісіне компьютерлік технологияны ендіру, қиындықтармен бірге, басқа да жаңа мəселелерді туғызады. Жұмысқа жоғарыда аталып өткен шектеулерден өзге, санитарлық- гигиеналық нормаларға сəйкес, тағы да талап етілетіндері: техниканың əртиптілігі; компьютер жəне шығын материалдарының жоғары құны, сонымен қатар компьютерлік əдістемелік-бағдарламамен қамтамасыз ету; сервистік қызметтің сапасының төмендігі; оқулықтар мен көмекшіқұралдардың тапшылығы; тəжірибе алмасу жүйесінің жоқтығы; информатика пəні мұғалімінің тұрақтамауы; бастауыш сынып мұғалімдерінің арнайы ақпараттық сауаттылығының төмендігі. Мектепті ақпараттандыруға осылай мемлекет тарапынан үлкен экономикалыққолдау көрсетіліп, оны оқыту, үйрету мəселесі бүкіл халықтық деңгейге көтерілсеғана біздің еліміз өндірістің жоғары психологиясын меңгерген дүиежүзілік бəсекеге төтеп беретін, өндірісөнімдерінөндіре алатын алдыңғықатарлы мемлекетке айналады. Ол дəрежеге жетуге қажетті білім алуына біздің жас ұрпақтыңқабілетінің жететініне сенім мол. Қорыта келгенде, бастауыш мектепте компьютерлік технологияны қолдану барысына жасалған талдау төмендегідей тұжырым жасауға мəжбүрлейді: Қазіргі заманғы компьютерлердің техникалық мүмкіндіктері, балалардың мектепке дейінгі жастан бастап компьютерге ойын құралы ретінде үлкенқызығушылықпенқарауы, олардың сапалы оқуы мен дамуына толық мүмкіндік береді. Қазіргі уақытта шетел жəне отандық мектептерде компьютер- лік технологияны бастауыш мектептерде пайдалану ауқымының кеңейе түсуүдерісі байқалады. Жаңа педагогикалық-бағдарламалық жүйелер жасалуда, компьютермен жұмыс істеудің санитарлық- гигиеналықнормалары анықталып, үй жəне қашықтан оқыту жүйесінде жаңа мүмкіндіктер ашылуда. Оқу мазмұныныңқолданбалы компонентінің рөлі артып келеді. Негізінен пəнаралық белсенді байланыстарға орныққан оны теориялық біліммен салыстырғанда информатиканы ғылым ретінде оқытуға бағытталған. Компьютерлік технологияны бастауыш мектепте қолданудың өзіне тəн ерекшелігі – сабақты ойын үлгісінде жүргізу. Компьютерлік технологияны оқуүдерісіне пайдалануды жетілдіруде бірқатар кедергілер кездеседі, олардың негізгісі –