Оқулық Алматы, 014 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
Ұл балаларда жасқа тəуелді жылдамдықты-күштік
жүктеу/скачать 9,2 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Велоэргометрде жұмыс қуаттылығының жасқа сай өзгерістері (А. З. Колчинская бойынша) Жас, жылмен Қуаттылық, кгм/мин
| Ұл балаларда жасқа тəуелді жылдамдықты-күштік
жаттығулардың нəтижелері (см) Жас, жыл Жоғарыға секіру (екі аяқпен оқыс серпіле) Ұзындыққа секіру Қатарынан үш рет секіріп түсу (орнында) 12 35 171 517 13 38 185 560 14 40 194 591 15 42 201 615 16 44 211 636 Түрлі бұлшық ет топтарының күш салу ұзақтығы бірдей бол- майды жəне бірмезгілде артпайды. 8-ден 11 жасқа дейін ең жоғары төзімділік кеуденің жазғыш бұлшық еттеріне тəн. 11-14 жаста бал- тыр бұлшық еттерінің төзімділігі айтарлықтай жоғарыласа, 13-14 жаста кеуденің жазғыш бұлшық еттері жəне білектің бүккіш пен жазғыш бұлшық еттерінің статикалық төзімділігі біраз төмендейді. Организмнің дамуы барысында асылу жəне таяну сияқты негізгі гимнастикалық дене күйінде ұстап тұру уақыты артады. 13-тен 17 жасқа дейін асылудың шекті ұзақтығы ұл балаларда 4,3 есе, ал қыздарда 4 есе жоғарылайды. Жас артқан сайын төзімділікті қажет ететін қызу динамикалық жаттығуларды орындау кезінде жұмысқа қабілеттілік елеулі жоғарылайды. Велоэргометрде орындалатын жаттығуларда жұмыс қуаттылығы 8-9 жаста 509 кгм/мин болса, ол біртіндеп ересектерге 405 тəн деңгей – 2710 кгм/мин дейін артатынын 27-кестеден байқауға болады. 27-кесте Велоэргометрде жұмыс қуаттылығының жасқа сай өзгерістері (А. З. Колчинская бойынша) Жас, жылмен Қуаттылық, кгм/мин 8-9 509 10-11 745 13 916 14 1045 15-16 1219 22 2710 Төзімділік түрлі жас кезеңдерінде біркелкі артып отырмайды. Мəселен, аэробты қуаттылықты жаттығулар кезінде төзімділіктің ең жоғары өсімі 15-16-дан 17-18 жастағы жасөспірімдер мен бозба- лаларда анықталған. Анаэробты қуаттылықты жаттығуларда жұмыс ұзақтығының айтарлықтай артуы 10-12-ден 13-14 жасқа дейін аралықтарда байқалған. Жас спортшылар тек төзімділіктерінің жоғары болуымен ғана емес жəне айтарлықтай көбірек болатын жасқа сай өсімдерімен си- патталады. Мəселен, жүзумен айналысатын қыз балаларда 8-ден 15 жасқа дейін велоэргометрде орындалатын жаттығуларда жұмысқа қабілеттілік 3 есе, ал ұлдарда 3,4 есе артқан. Демек, неғұрлым жас спортшылар есейген сайын, сəйкесінше спортпен айналысу өтілі (стажы) көбейген сайын соғұрлым олар спортпен шұғылданбайтын тұлғалардан көп ерекшеленеді. Алайда, дене белсенділігі жағдайында бола тұра ядро серпу, диск лақтыру, марафон жəне бас- кетбол сияқты спорт түрлерінде жұмыс өнімділігінінің жасқа байла- нысты төмендейтіндігін 74-суреттен көруге болады. Ептілік. Бұл қимыл сапасы қозғалыстың күштік, уақыттық жəне кеңістіктік параметрлерін басқара білумен сипатталады. Ептіліктің қалыптасу факторларының бірі кеңістікті бағдарлаудың дəлдігі болып табылады. Қозғалысты кеңістіктік диф- ференциалдау (ажырату) қабілеті 5-6 жаста елеулі күшейеді. Бұл қабілеттің барынша өсуі 7-ден 10 жасқа дейін байқалады. 10-12 жа- ста ол тұрақтанып, 14-15 жаста біраз төмендеп, ал 16-17 жаста қимыл бағдарлау көрсеткіштері ересектерге тəн деңгейге жетеді. Жүйелі 406 түрде жаттығу қозғалыстың кеңістіктік параметрлеріне неғұрлым сапалы анализ жасай білуін дамытады. жүктеу/скачать 9,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|